علوم و معارف قرآن

شهر جواب ـ پرسش شما دارای دو بخش است. ابتدا پاسخ بخش اول بیان می شود: خدای متعال در ضمن آیات متعددی رسول گرامی را با جمله «هَلْ أَتاكَ» خطاب می‌کند. و البته این خطاب به معنای استفهام اخباری و تاکیدی است، نه استفهام انکاری. پس مقصود از این دست خطاب، نوعی تقریر،تایید و به تعبیر دیگر تحکیم دانستنی سابق است.

شهر جواب ـ پر واضح است که دنیا دار امتحان، ابتلا،رنج و محنت است. خدای متعال انسان را با اراده و شعور آ فرید تا از قابلیت‌های شگرف آن بهره برد. ادای تکالیف الهی گر چه بدون تحمل رنج ممکن نیست، اما موجب تقرب به خدای متعال و شکوفایی استعداد انسان و رسیدنش به کمال می‌شود.

شهر جواب ـ در ابتدا مناسب است آیات مد نظر بیان و ترجمه شود،سپس به آیه بعدی که از نگاه پرسشگر محترم مغفول مانده که می‌تواند پاسخی برای این پرسش یا شبهه شود، اشاره خواهد شد.

شهر جواب ـ در مقام پاسخ می‌توان به گونه‌ای جواب داد که جواب پرسش اول، پاسخ به پرسش‌های بعدی نیز باشد. با این توضیح که: علوم پیامبر و اهل بیت (سلام الله علیهم اجمعین)، بر‌گرفته از سر‌چشمه وحی الهی است و خدای متعال آن را در حقیقت قرآن قرار داده است.

شهر جواب ـ اما پاسخ پرسش اول شما: می‌بایست گفت شیطان پیش از رانده شدنش از نزد خدای متعال از مقربان درگاه الهی و در عبادتش شهره بود. او در این مقام آن چنان برتری یافت که در صف ملائک قرار گرفت. مولای متقیان (سلام الله علیه) در خطبه قاصعه نهج البلاغه این بیان را دارد که ابلیس شش هزار سال به عبادت خدای متعال مشغول بود که هر روز آن خود هزار سال بوده است.

شهر جواب ـ ابتدا مناسب است آیه شریفه و ترجمه آن بیان و سپس توضیح کوتاهی ارائه شود. خدای متعال فرمود: «وَ إِذا أَرَدْنا أَنْ نُهْلِكَ قَرْيَةً أَمَرْنا مُتْرَفيها فَفَسَقُوا فيها فَحَقَّ عَلَيْهَا الْقَوْلُ فَدَمَّرْناها تَدْميرا» و هنگامى كه بخواهيم شهر و ديارى را هلاك كنيم، نخست اوامر خود را براى «مترفين» (و ثروت مندان مست شهوت) آن‌جا، بيان مى‏‌داريم، سپس هنگامى كه به مخالفت برخاستند و استحقاق مجازات يافتند،آن‌ها را به شدّت درهم مى‏‌كوبيم.

شهر جواب ـ مطابق با خواسته شما به چند نمونه از اشکال و جواب شیخ طوسی در تفسیر ارزش مند تبیان، با عنوان «فان قیل» و «قلنا» به طور خلاصه توجه می‌کنیم. فان قيل لم كرّر قوله: «يا بَنِي إِسْرائِيلَ»؟ قلنا: لأنه لما كانت نعم اللَّه هي الأصل فيما يجب فيه شكره و عبادته، احتيج الى تأكيدها. كما يقول القائل اذهب اذهب: اعجل اعجل و غير ذلك في الأمر المهم، و ايضاً فان التذكير الأول ورد مجملا، و جاء الثاني مفصلا، كأنه قال اذكروا نعمتي التي أنعمت عليكم فيما أنتم عليه من المنافع التي تتصرفون فيها و تتمتعون بها، و إني فضلتكم على العالمين.

شهر جواب ـ آری می‌توانیم کره ماه را نور فرض کنیم زیرا خدای متعال در کتابش از ماه و خورشید به عنوان نور و چراغ نام برد و فرمود: «وَ جَعَلَ الْقَمَرَ فيهِنَّ نُوراً وَ جَعَلَ الشَّمْسَ سِراجا» و ماه را در ميان آسمان‌ها مايه روشنايى، و خورشيد را چراغ فروزانى قرار داده است. و در آیه دیگری فرمود : «هُوَ الَّذي جَعَلَ الشَّمْسَ ضِياءً وَ الْقَمَرَ نُورا» اوست آن كه خورشيد را چراغ فروزان و ماه را نور بخشید.

شهر جواب ـ درکتاب خدا علاوه بر مباحث مربوط به هدایت و اخلاق که اساس قرآن بر آن نهاده شده، مسائل دیگری نیز مورد توجه قرار گرفته است که می‌تواند دارای دو بعد باشد. در یک بعد به زندگی فردی پیامبر (صلی الله علیه و آله) و نیز برخی حوادث جزئی پرداخته در بعد دیگر، مباحث اجتماعی و تبلیغ تعالیم دینی لحاظ شده است.

شهر جواب ـ قیامت توقف‌گاه‌های متعددی دارد و بنا بر ظاهر، این آیات ناظر به این تعدد توقف‌گاه‌ها است، یعنی در برخی توقف‌گاه‌ها سؤال می‌شود و در برخی دیگر، سؤالی پرسیده نمی‌شود.