علوم و معارف حدیث

شهر جواب ـ اولین خطبه نهج البلاغه، امام علی (علیه السلام) به صورت مبسوط مراحل آفرینش موجودات را شرح می‌دهد. از آفرینش ملائکه و کرات و آسمان‌ها و زمین گرفته تا خلقت جمادات و حیوانات و انسان‌ها در بخش مهمی از این خطبه خلقت ملائکه به صورت کامل شرح داده شده و صفات فرشتگان به صورتی زیبا مطرح گردیده که بیان آن برای ما انسان ها جذاب است.

شهر جواب ـ پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله): اى پسر مسعود! زمانى بر مردم بيايد كه صبركننده‏ بر دينش، مانند كسى است كه آتش‏ در دست‏ خود بگيرد می‌گويد براى اين زمان اگر گرگ بودى در اين زمان كه بسيار خوب و گر نه مرا گرگ صفتان می‌خورند

شهر جواب ـ اين سخن به عنوان سنت ذكر شده و دليلي ذيل آن بيان نشده است. ذكر ركوع و سجده سه مرتبه تسبيح است كه پنج مرتبه بهتر است و از آن بهتر، هفت مرتبه است و يک تسبيح تمام در هر ركوع و سجده براى مريض و شخصى كه عجله دارد، كافى است.

شهر جواب ـ روايت فوق علي رغم نقل در منابع روایی، ضعيف است و درسند معتبري نيامده است.

شهر جواب ـ در مقدمه کتاب الثقات ابن حبان؛ فرد ثقه کسی است که شیخ او ثقه باشد و شاگردش هم ثقه باشد و روایتی نداشته باشد که مخالف با روایات دیگر باشد و آن فرد مدلّس نباشد و مرسِل هم نباشد.

شهر جواب ـ حديث قدسي، حديثي است كه پيامبر از قول خداوند حكايت می‌كند، بدين صورت كه معنا و مضمون آن به وسيله الهام، يا در خواب و غيره به پيامبر القا شود، و پيامبر با لفظ خود آن را ادا نمايد. به تعبیر دیگر حديث قدسي را پيامبر از خداوند حكايت می‌كند، لذا به آن قدسي می‌گويند؛ چرا كه منسوب به خداوند قدوس است و حديث از قداست و تنزه خاصي برخوردار است و همه علما حدیث قدسی را قبول دارند.

شهر جواب ـ یکی از ادله نافین علم رجال این است که: براى اثبات عدالت راهى وجود ندارد؛ و براى اثبات عدالت شخص بايد به كتاب‌های رجالى مراجعه كرد اما واضح است كه هر مؤلفى مطالب خود را از كتاب‏‌هاى ديگرى اخذ كرده است و اين راهى معقول براى اثبات عدالت نيست؛ چرا كه مكتوبات اعتبارى ندارد؟ در پاسخ باید گفت: نخست هنگامى كه انتساب تأليف كتابى به كاتب آن اثر ثابت شد و عدالت او نيز آن هم متواتراً و يا مستفيضا و يا به واسطه اطمينان عقلايى یعنی چنان‏ كه روش عقلاست ثابت شد، آن اثر قابليت اعتماد را مى‏‌يابد و به همين خاطر است كه وصايا و اقرارهاى مردم در هنگامى كه به واسطه نوشتن ثبت می‌شود و یا دلايل كافى حاكى بر صدق آن وجود داشته باشد آن اثر قابل استناد خواهد بود.

شهر جواب ـ امام كاظم (عليه السّلام) نقل مى‏‌نمايد كه رسول خدا (صلّى اللَّه عليه و آله) فرمود: مريض چهار ثواب دارد: قلم تكليف از او برداشته مى ‌شود (در حال مريضى تكاليفى را كه نمى ‌تواند انجام دهد نسبت به آن‌ها تكليف ندارد). خداوند به فرشته نويسنده اعمال او دستور مى ‌دهد هر كار خوبى را كه در حال سلامتى انجام مى‌‏داده در حال بيمارى نيز براى او بنويسد. بيمارى او اعضاى بدنش را جستجو نموده و گناهانش را بيرون مى‏‌كشد. اگر از دنيا برود، با آمرزش از دنيا رفته و اگر زنده بماند، با آمرزش زندگى خواهد كرد.

شهر جواب ـ علماء علم حدیث، خبر را به دو قسم تقسیم نموده‌اند: الف) خبر متواتر: خبری که توسط ناقلین متعددی نقل گردیده به گونه ای که احتمال توافق آنها بر کذب داده نمی‌شود. چنین خبری مفید علم یقینی است، که خود به خبر متواتر لفظی و متواتر معنوی تقسم می‌گردد. ب) خبر واحد: در مقابل خبر متواتر، خبر واحد قرار می‌گیرد که خود به سه قسم: مشهور (یا مستفیض)، عزیز و غریب تقسیم می‌گردد، که هر کدام نیز به اعتبار طریق روایت در نزد اهل سنت به صحیح و حسن و ضعیف تقسیم می‌گردند.

شهر جواب ـ ‌در هر جامعه‌اى، افرادى هستند كه اهل شناخت و تجزيه و تحليل بوده، نسبت به وقايع اجتماعى، موضع‌گيرى مى‌نمايند و سردمدارى جريان جامعه به دست آن‌ها است و در مقابل آن‌ها ـ كه معمولًا كم هستند ـ اكثريت افراد جامعه قرار داشته كه معمولًا پيرو بوده و به بالادستى‌ها نگاه كرده، مطابق مشى آن‌ها عمل مى‌كنند. اين اكثريت، توانايى تجزيه و تحليل مسائل را ندارند و يا توانايى‌شان اندک است و به هر دليل، چاره‌اى جز پيروى ندارند. گروه اول را «خواص» و گروه دوم را «عوام» مى‌ناميم.