اخلاق و عرفان

اخلاق و عرفان

برای ترس و ناامیدی که به واسطه فکر کردن به برزخ و عذاب قبر به وجود می‌آید، چه باید کرد؟

شهر جواب ـ متاسفانه یکی از بزرگ‌ترین رهزنی‌هایی که شیطان در هنگام سیر و سلوک پیش روی انسان قرار می‌دهد، همین افکار و خطورات یأس‌آور و ناامیدکننده است. به طور کلی، شیطان درصدد است تا از هر راهی انسان را از تکامل باز دارد گاه از طریق خستگی و کسلی که منجر به تفریط می‌شود و گاه از طریق زیاده‌روی و اندیشه عقب‌افتادگی و بیهودگی مظاهر دنیایی که منجر به افراط می‌شود که در هر دو صورت افراط و تفریط، جز دوری از رحمت بی‌کران الهی برای انسان حاصلی نخواهد داشت. به همین جهت، در روایات ما از از انحراف به دو جانب افراط و تفریط باز داشته‌اند و همواره به اعتدال در اعمال فرا خوانده‌اند.

ايده وحدت و اصالت وجود از طرف فلاسفه و عرفا چه كاربردی دارد و چه مسائلی با آن حل شده است؟

شهر جواب ـ بسیاری از مسائل مهم فلسفی بر مسأله اصالت وجود و اعتباری بودن ماهیت مبتنی است و نحوه حلّ آن بر حلّ سایر مسائل اثر می‌گذارد و اگر در این جا نظر صحیحی اتخاذ نکنیم، در بسیاری از موارد دچار اختلال یا مغالطه می‌شویم به طوری که اگر کسی بخواهد فلسفه را بر اساس اصالت وجود مطرح کند، چهره بسیاری از مسائل عوض می‌شود.

آیا عمل کسی که با دیگری قهر کند، پذیرفته نمی‌شود؟

شهر جواب ـ پیامبر گرامی اسلام (صلى الله علیه و آله) می‌فرماید: «یا أَبَاذَر إِیاكَ وَ هِجْرَانَ أَخِیكَ فَإِنَّ الْعَمَلَ لَا یتَقَبَّلُ مِنَ الْهِجْرَانِ‏» (1) یعنی ای اباذر بپرهیز از دوری كردن از برادرت، زیرا كه عمل انسان با قهر پذیرفته نمی‌شود.

آیا همراه داشتن مهر یا تسبیح تربیت کربلا در دستشویی، بد است؟

شهر جواب ـ به طور مسلم، بردن تربت به دستشویی حرام نیست؛ ولی در صورت امکان، برای مراعات احتیاط نیافتادن تربت در دستشویی، بهتر آن است که تربت را در دستشویی نبرید.

راه‌کار عملی برای اراده ترک گناه چیست؟

شهر جواب ـ برای ترک هر نوع گناهی مهم‌ترین کار، تصمیم واقعی به ترک آن گناه هست و تا هنگامی که شخصی برای ترک یک گناه اراده نکند هیچ گاه نمیتواند از گناهاش توبه کند. اما این تصمیم و اراده که حالتی نفسانی است به خودی خود حاصل نمی‌شود؛ بلکه باید کارهایی انجام و زمینه‌هایی فراهم شود تا این اراده نفسانی محقق شود

آیا دین، غیر از عشق چیز دیگری است؟

شهر جواب ـ تمامی واجبات و محرمات الهی بر مبنای عشق و محبت وافر خداوند به بندگان است؛ چراکه در تحت همه اوامر و نواهی خداوند اسرار و رموزی برای سلامت دنیوی و سعادت اخروی انسان نهفته شده است که جز خداوند و رسولان و اولیاء وی احدی از آن اسرار آگاه نیست.

آیا در فرهنگ اسلامی، برای احترام، چیزی به نام «یک دقیقه سکوت» داریم؟

شهر جواب ـ ما در فرهنگ اسلامی، امری به نام یک دقیقه سکوت نداریم. آن چه موجود است فوائد بسیاری در مورد سکوت کردن و خاموشی گزیدن است که به نظر می‌رسد یک دقیقه سکوت از فوائد سرشار ذکر شده در این باره سرچشمه یافته است.

چرا روی کسی که مرده است، پول می‌ریزند و آیا این موضوع، شامل کسی که خودکشی کرده می‌شود؟

شهر جواب ـ من در مورد سؤال شما در منابع روایی تحقیق کردم و منشأ این عمل را در روایات نیافتم. به نظرم، منشأ این عمل صدقه دادن است؛ زیرا در روایات یکی از مواردی که صدقه دادن مستحب شمرده شده است، برای اموات است. صدقه برای اموات موجب تخفیف عذاب گناهانشان می‌شود.

در رابطه با توبه آیا فقط انجام ندادن آن کافی است و توبه محسوب می‌شود؟

شهر جواب ـ توبه به خودی خود با ندامت از انجام گناه و تصمیم و عزم راسخ بر ترک گناه محقق می‌شود و نیازی به اظهار لفظی و زبانی برای ترک آن در پیشگاه خداوند نیست اگر چه برای استغفار از درگاه الهی باید در مقام دعا از خداوند درخواست عفو و بخشش نمود. و این همان فرق بین توبه و استغفار است.

چگونه می‌توان دل‌پریشانی‌ای که به خاطر انجام گناه در گذشته رخ می‌دهد را برطرف کرد؟

شهر جواب ـ خداوند متعال برخودش واجب کرده که گناهان بندگانش را در صورت توبه ببخشد. «إِنَّمَا التَّوْبَةُ عَلَى اللَّهِ لِلَّذينَ يَعْمَلُونَ السُّوءَ بِجَهالَةٍ ثُمَّ يَتُوبُونَ مِنْ قَريبٍ فَأُولئِكَ يَتُوبُ اللَّهُ عَلَيْهِمْ وَ كانَ اللَّهُ عَليماً حَكيما»