سؤال:
چرا زمانی که کاری خوبی را با اختیار و انتخاب خودم، انجام می‌دهم، نباید دچار عجب و حب نفس شوم؟
پاسخ:
اگر بخواهیم اختیار را علت برای عجب و غرور بدانیم، پس باید هر انسان مختاری که کار خیری انجام می‌دهد، دارای عجب و غرور باشد، در حالی که این گونه نیست.
در واقع منشاء عجب حب نفس است که حضرت امام (قدس سره) در این زمینه فرموده است:
«بدان كه رذيله عجب از حب نفس پيدا شود، چون كه انسان مفطور به حب نفس است و سر منشأ تمام خطاهاى انسانى و رذايل اخلاقى حب نفس است. و از اين جهت است كه انسان اعمال كوچك خودش به نظرش بزرگ آيد و خود را به واسطه آن از خوبان و خاصان درگاه حق شمارد، و خود را به واسطه اعمال ناقابل مستحق ثناء و مستوجب مدح داند، بلكه قبايح اعمالش گاهى در نظرش نيكو جلوه كند، اگر از غير اعمال بهتر و بزرگتر از اعمال خود ديد، چندان اهميت نمىدهد و هميشه انسان كارهاى خوب مردم را تأويل به يک مرتبه از بدى مىكند، و كارهاى زشت و ناهنجار خود را تأويل به يک مرتبه از خوبى مىكند. نسبت به خلق خدا بدبين است؛ ولى نسبت به خودش خوشبين» (1)
منبع:
1. خمینی، سید روح الله، چهل حدیث، ص 72.