علوم و معارف قرآن

علوم و معارف قرآن

چرا در قرآن کریم این همه به سرگذشت بنی اسرائیل اشاره شده است؟

شهر جواب ـ در آیات کریمه قرآن، در غالب موارد، نام پیامبران با بیان اجمالی یا مفصل داستان تبلیغشان و تلاش‌هایی که در راه دعوت داشتند و چگونگی برخود قومشان با آن‌ها، همراه شده است، بنابراین وقتی می‌خواهیم حکمت بیشتر ذکر شدن نام موسای کلیم در آیات قرآن را بررسی کنیم، ناگزیریم به اهداف قرآن از بیان قصص انبیا از یک سو و نکات برجسته و مهمی که در داستان موسای کلیم و قومش وجود دارد از سوی دیگر و ویژگیهای قوم او از سوی سوم، توجه موشکافانه‌ای داشته باشیم. بنابراین برای پاسخ تحقیقی و دقیق به پرسش بحث، باید سه مطلب را به طور اجمال بررسی کنیم:

پاسخ کسانی که به اصل ازدواج موقت، اشکال کرده و می‌گویند: آیا شما حاضرید دختر باکره‌ خودتان را به عقد موقت کسی در بیاورید، چیست؟

شهر جواب ـ حکم خدا را نباید با احساسات شخصی قاطی کرد! ازدواج دختر باکره با اذن ولی او انجام می شود و معمولا هیچ ولی‌ای هم به ازدواج موقت دختر باکره‌اش اجازه نمی‌دهد مگر چند روز قبل از عقد دائم که توافقات ازدواج دائم قطعی شده و زوجین به همراه خانواده برای خرید جهیزیه ازدواج اقدام می‌کنند.

در کدام آیه قرآن از عقل به عنوان پیامبر باطنی معرفی شده است ؟

شهر جواب ـ تعبیر «حجت باطنی» وارد شده؛ آن هم در روایات. امین الاسلام کلینی، در کتاب شریف کافی، اولین قسمت را اختصاص داده به «کتاب العقل و الجهل» و روایات متناسب با این موضوع را هم در این قسمت جمع آوری کرده است. در آنجا روایتی زیبا از بیانات امام کاظم (علیه السلام) خطاب به هشام را آورده که درباره عقل و ویژگی های آن سخن گفته شده است. تعبیر «حجت باطنی بودن عقل» هم به این صورت در آنجا آمده است:

لطفا تفسیر فشرده‌ای از آیات 73 تا 75 سوره اسراء به همراه برخی نکات که از این آیات استفاده می‌شود را بیان نمایید؟

شهر جواب ـ متن آیات کریمه گویای این مطلب است که پیشنهادها و وسوسه‌هایی در مسیر سازش از سوی مشرکین به پیامبر داده شد و بدین وسیله می‌خواستند تمایل ایشان را جلب نمایند، اما از آنجا که خدای متعال خود می‌داند که رسالتش را به چه بزرگوارانی سپرده، در سخت‌ترین لحظات هم حامی و پشتیبان آن‌هاست و آنان را از هر گونه خطا و اشتباه مصون می‌دارد و در لحظات بحرانی یاری می‌نماید، لذا با شديدترين لحن، آن جناب را تهديد مى‌كند كه مبادا ذره‌ای به طرف مشركين و پیشنهادهایشان ميل نشان دهد که در آن صورت عذاب مضاعفی برای حضرتش در پی خواهد داشت.

معنای ایمان و عمل صالح چیست؟ و در قرآن چگونه در کنار هم آمده‌اند؟

شهر جواب ـ معنای لغوی و اصطلاحی ایمان:ایمان از (امن) به معنای ایمنی دادن و رفع ترس و اضطراب است. ايمان، عبارت است از جای‌گير شدن اعتقاد در قلب، و اين كلمه از ماده (ء- م- ن) گرفته شده

دلایل قرآن در نفی توّهم برخی مبنی بر اینکه قرآن حاصل اندیشه و تجربۀ دینی نبوی (صلی الله علیه و آله) است را بیان کنید؟

شهر جواب ـ با توجه به پرسشی که مطرح کردهاید به نظر میرسد آشنایی لازم با تعریف وحی و تعریف تجربه دینی را دارید، لذا به تفاوت‌های این دو می‌پردازم. در تفاوت بین وحی و بین تجربه دینی، می‌توان به مواردی اشاره نمود:

مثل «چراغی که در خانه رواست در مسجد حرام است!» تا چه حد می‌تواند درست باشد؟

شهر جواب ـ 1. مثل ها کلام حکیمانه هستند و لذا نمی‌توان به اطلاق آنها تمسک کرد و گفت در همه جا و یا همه آن‌ها صحیح‌اند.2. قرآن توصیه به انفاق نموده و می‌فرماید: «لَنْ تَنالُوا الْبِرَّ حَتَّى تُنْفِقُوا مِمَّا تُحِبُّونَ»؛ به نيكى نمى‌‏رسيد تا از آنچه دوست مى‏‌داريد، (در راه خدا) مصرف كنيد.

با توجه به آيه 115 و 116 سوره نحل، چرا ما چيزهای ديگری را هم نجس می‌دانیم؟

شهر جواب ـ «إِنَّمَا حَرَّمَ عَلَيْكُمُ الْمَيْتَةَ وَ الدَّمَ وَ لَحْمَ الْخِنزِيرِ وَ مَا أُهِلَّ لِغَيرِ اللَّهِ بِهِ فَمَنِ اضْطُرَّ غَيرَ بَاغٍ وَ لَا عَادٍ فَإِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ»؛ خداوند، تنها مردار، خون، گوشت خوک و آنچه را با نام غير خدا سر بريده ‏اند، بر شما حرام كرده است امّا كسانى كه ناچار شوند، در حالى كه تجاوز و تعدّى از حدّ ننمايند، (خدا آنها را مى‌‏بخشد چرا كه) خدا بخشنده و مهربان است.

چند نوع قرائت مثل ترتیل و تحقیق و ... وجود دارد؟ آیا قرائتی وجود دارد که از ترتیل سریع‌تر هست؟

شهر جواب ـ نویسنده «حلیة القرآن» در زمینه انواع قرائات چنین می‌نویسد: «قرائت آيات قرآن، چهار مرتبه دارد: ترتيل، تحقيق، تحدير (حَدْر)، تدوير.»تلاوت ترتيل:ترتيل در لغت عبارت است از «نظم و ترتيب در کلام». «رَتَّلَ الْکَلام» يعنی: سخن را خوب بيان کرد ـ قواعد سخن را مراعات نمود.

چرا آیه «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ»در سوره حمد با شماره ذکر شده؛ ولی در سوره‌های دیگر چنین نیست؟

شهر جواب ـ به این آیه توجه فرمایید:«وَ لَقَدْ آتَيْناكَ سَبْعاً مِنَ الْمَثاني‏ وَ الْقُرْآنَ الْعَظيمَ»؛ ما به تو سوره حمد و قرآن عظيم داديم! (1)اکثر مفسران بر این عقیده هستند که این آیه اشاره به سوره «حمد» دارد و این سوره هفت آیه دارد.