احادیث اخلاقی

شهر جواب ـ ‌در هر جامعه‌اى، افرادى هستند كه اهل شناخت و تجزيه و تحليل بوده، نسبت به وقايع اجتماعى، موضع‌گيرى مى‌نمايند و سردمدارى جريان جامعه به دست آن‌ها است و در مقابل آن‌ها ـ كه معمولًا كم هستند ـ اكثريت افراد جامعه قرار داشته كه معمولًا پيرو بوده و به بالادستى‌ها نگاه كرده، مطابق مشى آن‌ها عمل مى‌كنند. اين اكثريت، توانايى تجزيه و تحليل مسائل را ندارند و يا توانايى‌شان اندک است و به هر دليل، چاره‌اى جز پيروى ندارند. گروه اول را «خواص» و گروه دوم را «عوام» مى‌ناميم.

شهر جواب ـ وَ يُرْوَى أَنَّ عِيسَى مَرَّ بِثَلَاثَةِ نَفَرٍ قَدْ نَحِلَتْ أَبْدَانُهُمْ وَ تَغَيَّرَتْ أَلْوَانُهُمْ فَقَالَ لَهُمْ مَا الَّذِي بَلَغَ بِكُمْ مَا أَرَى فَقَالُوا الْخَوْفُ مِنَ النَّارِ فَقَالَ حَقٌّ عَلَى اللَّهِ أَنْ يُؤْمِنَ الْخَائِفَ ثُمَّ جَاوَزَهُمْ إِلَى ثَلَاثَةٍ آخَرِينَ فَإِذَا هُمْ أَشَدُّ نُحُولًا وَ تَغَيُّراً فَقَالَ مَا الَّذِي بَلَغَ بِكُمْ مَا أَرَى قَالُوا الشَّوْقُ إِلَى الْجَنَّةِ فَقَالَ حَقٌّ عَلَى اللَّهِ أَنْ يُعْطِيَكُمْ مَا تَرْجُونَ ثُمَّ جَاوَزَهُمْ إِلَى ثَلَاثَةٍ آخَرِينَ فَإِذَا هُمْ أَشَدُّ نُحُولًا وَ تَغَيُّراً كَانَ عَلَى وُجُوهِهِمُ الْمَرَايَا مِنَ النُّورِ فَقَالَ مَا الَّذِي بَلَغَ بِكُمْ مَا أَرَى فَقَالُوا نُحِبُّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ فَقَالَ أَنْتُمُ الْمُقَرَّبُونَ أَنْتُمُ الْمُقَرَّبُون

شهر جواب ـ در باره جمله" المأخوذ حیاء كالمأخوذ غصبا"که مورد پرسش قرار گرفته است،نمی توان قاطعانه نظر داد که روایت باشد. اما یکی از تفاسیر آن، برگرفته از حدیث شریف پیامبر صلوات الله علیه است که فرمود: "لا يَحِلُّ مَالُ امْرِئٍ مُسْلِمٍ إِلَّا بِطِيبِ نَفْسِهِ‏"(1)یعنی:مال نمی تواند مال مسلمانی (برای دیگری)حلال باشد مگر با رضایت خاطر او.