پرسش: من چند وقت پیش با خدا عهد بستم که سیگار نکشم. اما الان در دانشگاه شهر دوری مشغول تحصیل شدم و مشکلات زیادی دارم. تمرکزم را ازدست دادم و قدرت درس خواندن ندارم. اگر عهدم را بشکنم خدا از من ناامید می شود؟ باعث می شود دعاهام مستجاب نشود؟ من مشکلی با کفاره ندارم. مشکل من بی توجهی خداوند است.
پاسخ: شکستن عهدی که با خداوند بسته شده است آثار و عوارضی دارد که در ادامه به آن می پردازیم:
گناه: اگر فردی برای انجام یک عمل خیر و یا ترک یک خطا عهد شرعی بسته باشد عمل به آن برای فرد الزام آور و واجب می شود حتی اگر آن عمل خیر به خودی خود واجب نباشد و یا آن خطا به خودی خود حرام نباشد. بنابراین اگر به عهد خود عمل نکند مرتکب گناه شده است که البته با پرداخت و انجام کفاره از گناه آن بیرون می آید. چراکه کفاره برای پوشاندن و برطرف کردن گناه است.
تزلزل عهدهای متقابل خداوند: معمولا عهدهایی که با خداوند بسته میشود به هدف رسیدن به حاجت و کسب امتیازی در پیشگاه خداوند متعال است. حتی اگر چنین نیتی هم وجود نداشته باشد خداوند متعال عهد بنده با خودش را بدون پاداش نخواهد گذاشت. اما شکستن عهد پاداش متقابل خداوند را منتفی می سازد. خداوند متعال فرموده است: «أَوْفُوا بِعَهْدي أُوفِ بِعَهْدِكُم؛ به عهدتان عمل کنید تا من نیز به عهدم عمل نمایم.»(1)
تثبیت و تلقین بی ارادگی: هر فرد در طول زندگی نیاز به تصمیم و عزم برای پیشبرد اهداف خود دارد. هر قدر که بتواند بر تصمیم های خود مصمم باقی بماند و آنها را عملی سازد قدرت تصمیم گیری در او تقویت میشود و هر مقدار که در عملی سازی تصمیم های خود ضعف نشان دهد در تصمیم گیری متزلزل خواهد شد. تصمیمی که در قالب عهد با خداوند تحقق پیدا کند از محکم ترین تصمیم ها است. شکستن چنین تصمیمی ضربه بزرگی به خودانگاره انسان از توان و اراده خود خواهد زد.
شما برای رهایی از فشارهایی که در شرایط جدید احساس می کنید به دنبال مصرف سیگار هستید. اما در این باره چند نکته وجود دارد:
اول اینکه باید واقع بینانه و دقیق بررسی کنید که آیا مشکلات شما را به سمت مصرف سیگار سوق میدهد و یا تمایل به مصرف دوباره سیگار شما را به فاجعه سازی و مشکل تراشی سوق داده است. این فرض کاملا محتمل است که ناخودآگاه شما برای اینکه به عادت قبل برگردد شرایط را به گونه ای به تصویر بکشد که توجیهی برای بازگشت به عادت باشد. بنابراین در مورد اینکه واقعا چقدر در شرایط جدید دچار مشکل هستید بیشتر تامل کنید.
فرض را بر این قرار میدهیم که واقعا درگیر مشکلات بزرگی هستید. اما مصرف سیگار تا چه اندازه در حل این مشکلات موثر است؟ به نظر می رسد مصرف سیگار پاک کردن صورت مسئله و فرار از رویارویی با مشکلات است. اگر با مصرف سیگار تمرکز خود را به دست نیاوردید و یا مشکلات بزرگ تر تمرکزتان را دوباره گرفت راه حل بعدی چیست؟!
بهترین رویکرد در قبال یک مشکل رویکرد منطقی و عقلانی است. بنابراین به صورت منطقی و واقع بینانه مشکل را تحلیل کنید و راه حل های ممکن را بررسی و دنبال نمایید.
پی نوشت: