پرسش:
مکاشفه و مراقبه چه تفاوتی دارند ؟
پاسخ:
(مراقبه» از ماده «رَقَبَه» به معنى «گردن»، گرفته شده و چون انسان به هنگام نظارت و مواظبت از چيزى گردن مى كشد، و اوضاع را زير نظر مى گيرد، اين واژه بر معنى نظارت و مواظبت و تحقيق و زير نظر گرفتن چيزى، اطلاق شده است.اين واژه در تعبيرات علماى اخلاق در مورد «مراقبت از خويشتن» به كار مى رود، در واقع کسی که می خواهد تهذیب نفس داشته باشد باید مراحلی را طی کند که یکی از این مراحل مراقبه است. این مرحله بعد از مرحله ی «مشارطه» انجام می گیرد يعنى انسان بعد از عهد و پيمان با خود براى اطاعت از فرمان الهى و پرهيز از گناه بايد مراقب پاكى خودش باشد، چرا كه اگر غفلت كند، ممكن است تمام شرط و پيمانها به هم بريزد.شیطان از یک طرف و هوا و هوسهاى درون از سمت دیگر ما را به سوى خود مىخوانند، اگر مراقب اعمال خودمان نباشیم سرمايه ايمان و تقوا را از دست می دهیم.پس مراقبه یعنی، مراقب اعمال و اخلاق خويش بودن، و نظارت دقيق بر آن داشتن، و همه روز و در همه حال و در هر جا به اعمال خود توجه کردن.)(1)
(اما مکاشفه يكى از منابع معرفت است همانطور که می دانید
موجودات جهان بر دو دسته اند:
1- موجوداتى كه با حس قابل دركند و آن را «عالم حس» مىنامند.
2- موجوداتى كه از حس ما پنهانند و آن را «عالم غيب» مىنامند.
ولى گاهی انسان درك و ديد تازه اى پيدا مىكند كه مى تواند با ديد خود به جهان غيب راه يابد و قسمتى از اين جهان را (به مقدار توانائى و قدرت خويش) مشاهده كند، به تعبير ديگرى پردهها كنار مى رود، و بعضى از حقائق جهان غيب، بر او كشف مى گردد..اين حالت را «مكاشفه» يا «شهود باطن» مىگويند.بنابراین راه يافتن به عالم ماوراء حس، و مشاهده حقائق آن عالم با چشم درون، درست مانند مشاهده حسى، بلكه قويتر، يا شنيدن آن زمزمه ها با گوش جان .البته نه هركس چنين ادعائى را كند مىتوان از او پذيرفت، و نه به سخنان هر مدعى مى توان گوش فرا داد.).(2)
1 اخلاق در قرآن ج1 ص249
2یکصد وهشتاد پرسش وپاسخ،مکارم شیرازی، ص 647
دیدگاه جدیدی بگذارید