معارف حدیث

معارف حدیث

مقصود از برداشته شدن قلم تکلیف از بیمار در حدیث امام کاظم (علیه السلام) از پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) چیست؟

شهر جواب ـ امام كاظم (عليه السّلام) نقل مى‏‌نمايد كه رسول خدا (صلّى اللَّه عليه و آله) فرمود: مريض چهار ثواب دارد: قلم تكليف از او برداشته مى ‌شود (در حال مريضى تكاليفى را كه نمى ‌تواند انجام دهد نسبت به آن‌ها تكليف ندارد). خداوند به فرشته نويسنده اعمال او دستور مى ‌دهد هر كار خوبى را كه در حال سلامتى انجام مى‌‏داده در حال بيمارى نيز براى او بنويسد. بيمارى او اعضاى بدنش را جستجو نموده و گناهانش را بيرون مى‏‌كشد. اگر از دنيا برود، با آمرزش از دنيا رفته و اگر زنده بماند، با آمرزش زندگى خواهد كرد.

آیا رد کردن روایت صحیح، موجب فسق، کفر و بدعت می‌شود؟

شهر جواب ـ علماء علم حدیث، خبر را به دو قسم تقسیم نموده‌اند: الف) خبر متواتر: خبری که توسط ناقلین متعددی نقل گردیده به گونه ای که احتمال توافق آنها بر کذب داده نمی‌شود. چنین خبری مفید علم یقینی است، که خود به خبر متواتر لفظی و متواتر معنوی تقسم می‌گردد. ب) خبر واحد: در مقابل خبر متواتر، خبر واحد قرار می‌گیرد که خود به سه قسم: مشهور (یا مستفیض)، عزیز و غریب تقسیم می‌گردد، که هر کدام نیز به اعتبار طریق روایت در نزد اهل سنت به صحیح و حسن و ضعیف تقسیم می‌گردند.

مقصود از «عوام» در برخی از احادیث که آنان را نکوهش می‌نمایند، چیست؟

شهر جواب ـ ‌در هر جامعه‌اى، افرادى هستند كه اهل شناخت و تجزيه و تحليل بوده، نسبت به وقايع اجتماعى، موضع‌گيرى مى‌نمايند و سردمدارى جريان جامعه به دست آن‌ها است و در مقابل آن‌ها ـ كه معمولًا كم هستند ـ اكثريت افراد جامعه قرار داشته كه معمولًا پيرو بوده و به بالادستى‌ها نگاه كرده، مطابق مشى آن‌ها عمل مى‌كنند. اين اكثريت، توانايى تجزيه و تحليل مسائل را ندارند و يا توانايى‌شان اندک است و به هر دليل، چاره‌اى جز پيروى ندارند. گروه اول را «خواص» و گروه دوم را «عوام» مى‌ناميم.

معنای این جمله در حدیث که امر به معروف و نهی از منکر، هیچ مرگی را نزدیک و هیچ روزی‌ای را کم نمی‌کند، چیست؟

شهر جواب ـ سید آقا جمال خوانساری، در شرحش بر غررالحکم، این جمله پایانی که مورد سؤال شماست را به غالب موارد امر به معروف و نهی از منکر حمل کرده و گفته که منظور حضرت این است که در غالب موارد، انجام این فریضه ملازم با ضرر مادی نیست.

آیا حدیثی وجود دارد که امام علی (علیه السلام) را تقسیم‌کننده بهشت و دوزخ معرفی نماید؟

شهر جواب ـ عبدالله بن عمر می‌گوید: رسول خدا (صلی الله علیه و آله) به على بن ابى طالب (علیه السلام) فرمود: ای علی! هنگامی که روز قيامت بپا شود، تو را سوار بر اسبى نجيب از نور بياورند و بر سرت تاجى باشد كه نورش درخشان بتابد [آن قدر نورانی است] كه نزديک است ديده اهل محشر را خيره كند! آن گاه [این] ندا از جانب خداى جل جلاله می آید: «جانشین محمد فرستاده خدا، کجاست»؟ پس تو می‌گویی: من اكنون حاضرم. سپس ندادهنده ندا کند: اى على! هر كه دوستت دارد به بهشت ببر و هر كه دشمنت دارد را به دوزخ! تو تقسیم کننده بهشت و دوزخی.

در حدیثی آمده است که اگر گناه نکنید خداوند قومی می آورد که گناه کنند و توبه کنند و خدا آنان را ببخشد. گناه کنیم یا نکنیم؟

شهر جواب ـ خدای متعال اراده کرده که نظام خلقت این گونه باشد که انسانی آفریده شود که در اصل به سوی کمال برود و اگر گناهی کرد از رحمت الهی مأیوس نشود؛ اما چه سعادت‌مند است کسی که نفس خودش را تزکیه کرد. «قَدْ أَفْلَحَ مَنْ زَكَّاها» (4)؛ هر كه در پاكى آن كوشيد رستگار شد.

همه احادیث منشأ علمی دارند؟ یا تنها برخی از آنها؟

شهر جواب ـ اهميت و ارزش علوم طبيعى و مطالب علمى نزد اسلام براى همه روشن است. اساساً دين اسلام بيش از ساير اديان به اين موضوع توجه نموده است. سوگندهاى قرآن و آموزه‌هاى آن، بهترين گواه در اين زمينه است. افزون بر آن، احاديث منقول از سوى ائمه معصومين (عليهم السلام) مؤيد اين مدعا است. در اين جا به عنوان نمونه به چند مورد اشاره مى‏‌كنيم:

در روایتی نقل شده حضرت عیسی سه گروه را رویت می کند که لاغر و نحیف هستند آن سه گروه چه کسانی هستند؟

شهر جواب ـ وَ يُرْوَى أَنَّ عِيسَى مَرَّ بِثَلَاثَةِ نَفَرٍ قَدْ نَحِلَتْ أَبْدَانُهُمْ وَ تَغَيَّرَتْ أَلْوَانُهُمْ فَقَالَ لَهُمْ مَا الَّذِي بَلَغَ بِكُمْ مَا أَرَى فَقَالُوا الْخَوْفُ مِنَ النَّارِ فَقَالَ حَقٌّ عَلَى اللَّهِ أَنْ يُؤْمِنَ الْخَائِفَ ثُمَّ جَاوَزَهُمْ إِلَى ثَلَاثَةٍ آخَرِينَ فَإِذَا هُمْ أَشَدُّ نُحُولًا وَ تَغَيُّراً فَقَالَ مَا الَّذِي بَلَغَ بِكُمْ مَا أَرَى قَالُوا الشَّوْقُ إِلَى الْجَنَّةِ فَقَالَ حَقٌّ عَلَى اللَّهِ أَنْ يُعْطِيَكُمْ مَا تَرْجُونَ ثُمَّ جَاوَزَهُمْ إِلَى ثَلَاثَةٍ آخَرِينَ فَإِذَا هُمْ أَشَدُّ نُحُولًا وَ تَغَيُّراً كَانَ عَلَى وُجُوهِهِمُ الْمَرَايَا مِنَ النُّورِ فَقَالَ مَا الَّذِي بَلَغَ بِكُمْ مَا أَرَى فَقَالُوا نُحِبُّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ فَقَالَ أَنْتُمُ الْمُقَرَّبُونَ أَنْتُمُ الْمُقَرَّبُون

منظور امام صادق (ع) استعمال چه نوع عطری در نماز است؟

شهر جواب ـ چه خوب است عطر مشك، تحمّل آن سبك و آسان، و بوى آن خوش و عطر آگين است.در روايت ديگر آمده است كه انسان هنگام بخوردادن و عطر زدن بگويد:...

آیا روایت انس بن مالک از عمر بن خطاب بیانگر مشروعیت توسل به ذات پیامبر (ص) است؟

شهر جواب ـ محل نزاع در بحث توسل عمدتا به این سه محور ختم می گردد:الف) توسل به ذات وحقّ ومقام و جاه پيامبر«صلي الله عليه وآله»و اولياي الهي در حيات برزخي.«البته در توسل به ذات و جاه اختلافی است که شرک است یا بدعت است».ب) توسل به دعاي پيامبر«صلي الله عليه وآله» و اولياي الهي در حيات برزخي.ج) توسل به ذات پيامبر«صلي الله عليه وآله» قبل از بدنیا آمدن.