آیات 15و 16 سوره مبارکه هود ، محل جمع دو آیه ای است که مورد سوال است:
»مَن كاَنَ يُرِيدُ الْحَيَوةَ الدُّنْيَا وَ زِينَتها نُوَفِّ إِلَيهْمْ أَعْمَالَهُمْ فِيهَا وَ هُمْ فِيهَا لَا يُبْخَسُونَ*أُولئِكَ الَّذينَ لَيْسَ لَهُمْ فِي الْآخِرَةِ إِلاَّ النَّارُ وَ حَبِطَ ما صَنَعُوا فيها وَ باطِلٌ ما كانُوا يَعْمَلُونَ »(هود/15و16)
كسانى كه زندگى دنيا و زيور آن را بخواهند [جزاى] كارهايشان را در آنجا(دنیا) به طور كامل به آنان مى دهيم و به آنان در آنجا كم داده نخواهد شد*اينان كسانى هستند كه در آخرت جز آتش برايشان نخواهد بود و آنچه در آنجا كرده اند به هدر رفته و آنچه انجام مى داده اند باطل گرديده است.
در تفسیر نمونه ذیل این آیات شریفه آمده :
"اين آيه بيان يك سنت هميشگى الهى است كه اعمال مثبت و مؤثر نتايج ، آن از ميان نمى رود، با اين تفاوت كه اگر هدف اصلى رسيدن به زندگى مادى اين جهان باشد ثمره آن چيزى جز آن نخواهد بود، و اما اگر هدف خدا و جلب رضاى او باشد هم در اين جهان تاثير خواهد بخشيد و هم نتايج پر بارى براى جهان ديگر خواهد داشت ".(1)
ودر تفسیر مجمع البیان به مصادیق بیشتری از این افراد در روایات وارده اشاره نموده است :
"در اين مورد كه منظور از اين مردم چه كسانى هستند، ديدگاهها متفاوت است:
1 - به باور گروهى از جمله «ضحّاك» «قتاده» و «ابن عباس» منظور شرك گرايانى هستند كه به روز رستاخيز ايمان ندارند، امّا در زندگى خود به كارهاى شايسته اى چون صله رحم، دستگيرى از محرومان، خوددارى از ستم، يارى رسانى به ستمديدگان، ساختن پل و ديگر كارهاى خرد پسند و خدا پسندانه همت مى گمارند كه خدا پاداش عملكرد خوب آنان را در همين سرا به صورت گسترش دادن در رزق و روزى، ارزانى داشتن نعمتهاى گوناگون و سلامت بدن، و دور ساختن رنج و گرفتارى از آنها، به آنان ارزانى مىدارد!
2 - امّا به باور گروهى ديگر منظور شرك گرايانى هستند كه در حال كفر و شرك و پيش از آنكه به پاداش كارهاى شايسته خود برسند از دنيا مىروند و خداى عادل در روز رستاخيز به اندازه كارهاى شايسته آنان از عذابشان مى كاهد، امَّا ديگر بهره و پاداشى نخواهند داشت".(2)
و اما شرط قبولی اعمال:
خداوند در قرآن کریم می فرماید :...إِنَّمَا يَتَقَبَّلُ اللَّهُ مِنَ الْمُتَّقِينَ(3)
...خدا فقط از تقواپيشگان مى پذيرد
کما اینکه استاد جوادی آملی میفرمایند:"متقي در مقام عمل يعني كسي كه عملش لله(برای خدا) است براي ريا و سمعه (4)نيست "(5)
هر کاری که ما انجام میدهیم اگر بخواهیم مورد قبول الهی واقع شود باید دارای حسن فعلی و حسن فاعلی باشد یعنی هم ظاهر کار و نفس کار ،کار خوب و صحیحی باشد و هم نیت عمل کننده ، باید صحیح و لله باشد . در مثالهای شما اگر فرض را بر حسن فعلی بگذاریم، آن اعمال فاقد حسن فاعلی اند زیرا عمل کننده آنها ، خدا را قبول ندارد و کافر و آتئیست است . او نمی تواند متوقع باشد که در جهان آخرت پاداشی به او تعلق گیرد زیرا او،کار را برای کس دیگر یا چیزدیگری انجام داده ،پاداشش را هم تمام و کمال دریافت میکند .
من نمی توانم برای خودم یا برای یک مستمند درمانده با بهترین و بشر دوستانه ترین نیتها خانه ای بسازم و بیایم و پولش را از شما بگیرم.
یک آتئیست یا یک کافر نمیتواند برای غیر خدا- حالا هر چه که میخواهد باشد - کار کند و پاداشش را از خداوند مطالبه نماید . اما بله در حق او ظلم نخواهد شد و پاداش کارهایش را دریافت خواهد کرد .
منابع:
(1)- تفسیر نمونه،ذیل آیه 15و 16 سوره مبارکه هود
(2)- تفسیر مجمع البیان، ذیل آیه 15 و 16 سوره مبارکه هود
(3)- مائده/27
(4)- ریا:انجام عمل خیر برایاینکه مردم ببینند و فرد عامل را تحسین کنند.
سمعه:انجام عملخیربرایاینکه مردم بشنوند و فرد عامل را تحسین کنند.
(5)- سایت اسراء ،تفسیر سوره مبارکه مائده، جلسه 50
کلید واژه ها: عمل خوب از کافر،تباهی اعمال خوب کفار،حسن فعلی و حسن فاعلی
http://www.askdin.com/showthread.php?t=60456&p=948793&viewfull=1#post948793