سؤال:
با توجه به این که ترم سوم در حال اتمام و ترم بعدی در حال شروع است و تقریبا دو سال از عمرم را صرف رشته مهندسی برق کرده‌ام، آیا انصراف از این رشته توصیه می‌شود؟ با توجه به این که حوزه در سال دیگر پذیرش جدید شروع می‌کند و در آن سال، سنم حدود 21 سال می‌شود و با توجه به این که تحصیل در حوزه تا دروس خارج، 10 سال زمان می‌برد، آیا مشکلاتی را برای من ایجاد نمی‌کند؟ چه طور می‌توان علاقه خود به دروس را افزایش داد؟
پاسخ:
به نظرم بهتره سوالاتتان را از آخر به اول جواب بدهم:
3- علاقه به یک چیز به عوامل مختلف درونی و بیرونی بستگی دارد. عوامل درونی چیزهایی است که معمولا فرد علت آن را نمی داند مثل علاقه فرد به رنگ آبی یا قرمز یا ... . علاقه بیرونی معمولا ناشی از توجه به جوانب شی خارجی است. مثلا فردی عاشق یه نوع ماشین خاص است به خاطر اینکه سرعت زیادی دارد یا به رشته خاصی علاقه دارد به خاطر اینکه درآمد بالایی دارد یا ... . البته این موارد هم ریشه در تمایلات درونی دارد؛ منتها صرف تمایلات تعیین کننده نیست؛ بلکه شناخت هم موثر خواهد بود؛ مثلا ممکن است شما به عقرب علاقه زیادی داشته باشید ولی وقتی آن را شناختی این علاقه هم از بین خواهد رفت یا ممکن است شما به انفاق علاقه نداشته باشید ولی وقتی آن را شناختی به آن علاقه مند شوی.
لذا یکی از عوامل مهم در ایجاد و تشدید علاقه، توجه به جوانب مختلف شی یا فعل مورد نظر است. مثلا در مورد رشته ای که شما مشغول به آن هستید، نوع نگاه و بینش شما به آن رشته تاثیر زیادی در میزان علاقه شما به آن خواهد داشت. مثلا اگر شما همانطور که الان فکر می کنید، رشته برق را یک رشته بی هدف که به هیچ وجه به درد آخرت شما نمی خورد تصور کنید، مسلما علاقه و انگیزه شما به آن کاهش پیدا خواهد کرد.
اما اگر اینگونه فکر کنید که
اولاً خواندن رشته برق به این معنا نیست که شما هیچ مطالعه دیگری نداشته باشید بلکه می توانید به طور همزمان در کنار این رشته، مطالعات مورد علاقه خود را هم داشته باشد و حتما هم باید به عنوان یک مسلمان داشته باشید
ثانیا بخشی از زندگی افراد مربوط به اشتغال و کسب درامد است و ما همانطور که در زندگی اجتماعی به روحانی نیاز داریم تا نیازهای روح را برآورده کند، به متخصص برق هم نیازمندیم تا بخشی از نیازهای جسم برآورده شود. لذا یکی از هدف های اصلی خواندن این رشته، موقعیت های شغلی و به عبارتی گرفتن یک طرف چرخه زندگی اجتماعی است که شما علاوه بر کسب درآمد و امرار معاش، مسئولیت اجتماعی خود را نیز به عهده بگیرید که این خود نوعی عبادت است
ثالثا با رشته برق هم می توان خداشناس و خداجو و دیندار بود. بلکه اساسا نباید اینگونه تصور کرد که با اشتغال در یک رشته ما نسبت به پرورش روح خود و بندگی نسبت به خدا بی نیاز می شویم؛ چون این دو هیچ منافاتی با هم ندارند. فقط لازمه این کار این است که کوچکترین کار شما در انجام مسئولیت اجتماعیتان به نیت تقرب به خدا انجام شود؛ مثلا اگر از این رشته پول در می اورید که مخارج همسر و فرزندان خود را بدهید و در کنار آن دست چهار فقیر را هم بگیرید، قطعا موجبات تقرب خود را ایجاد کرده اید. یا اگر موفق به تولید چیزی می شوید، این نیت شماست که تعیین کننده ارزش کار شما خواهد بود.
بنابراین رشته برق هم می تواند برای آخرت شما مفید باشد؛ ولی
اولا نباید در کسب علم به آن اکتفا کنید و
ثانیا باید نیت خود را در هر کاری به سمت خدا تغییر دهید.
2. شرایط شما تعیین کننده این مسئله است. مسلما اگر بخواهید در این سالها صرفا به درس فکر کنید و از زندگی و تشکیل خانواده غافل شوید، مشکل ساز خواهد بود. از طرفی اگر بخواهید به فکر ازدواج باشید، باز هم به خاطر نداشتن درآمد کافی با مشکل مواجه خواهید شد. بنابراین تنها در صورتی برای شما مشکل ایجاد نمی شود که هم بتوانید ازدواج کنید و هم اینکه نگران مخارج زندگی نباشید. لازمه این هم یا اشتغال در کنار تحصیل است و یا حمایت خانواده.
1. به نظرم برای انصراف از دانشگاه عجله نکنید تا بتوانید تصمیم قاطعی در این باره بگیرید. جوانب کار را با دقت بیشتر بررسی کنید. اگر عدم علاقه شما به رشته برق و علاقه به حوزه صرفا به خاطر کمبودی است که از لحاظ دینی و معنوی احساس می کنید، با راهکارهای گفته شده مشکل را حل کنید و در کنار درس خود به مطالعات دینی و سپس سیر و سلوک معنوی مشغول شوید. مثلا سیر مطالعاتی استاد مطهری و استاد مصباح یزدی می تواند تا حدود زیادی شما را تامین کند. اما اگر علاقه شما به دروس حوزی فراتر از این است و اساسا به تحقیق و پژوهش و تبلیغ و گسترش علم دین علاقه دارید و می دانید که در حوزه بايد فقه، اصول فقه، ادبيات عرب، تاريخ و تفسير، و...بخوانند، می توانید با فراهم کردن شرایطی که خدمت شما عرض کردم؛ یعنی ایجاد شرایطی برای تحصیل و تشکل خانواده به طور همزمان، وارد حوزه شده و به تحصیل در علوم دینی مشغول شوید. منتها قبل از این کار حتما با اساتيد متعدد حوزوي و مراكز مشاوره حوزه مشورت کنید و با توجه به سابقه تحصيلي و علاقه خود در گذشته به دروس، وارد حوزه شوید.