مفهوم فتنه در آیۀ 39 سورۀ انفال چیست؟

پرسش:
قرآن کریم در آیۀ 39 سورۀ انفال می فرماید که با آنها بجنگید تا جایی که فتنه ای نباشد و دین به کل برای خدا شود...
اول: آیا منظور از فتنه در این آیه، شرک و بت پرستی یا کفر به اسلام است، یا منظور دیگری در کار است؟
دوم: آیا اینکه بجنگیم تا دین به برای خدا شود، آیا به معنای این است که مجبوریم به زور دیگران را وادار به تبعیت از اسلام کنیم، تا اسلام بر سایر ادیان غلبه یابد؟


پاسخ:
فتنه معناي وسيعي دارد و هر گونه اعمال فشار را شامل مي شود که به پيدايش اختلال و بهم خوردگي و فساد مي انجامد(1)
گاهى در قرآن كلمه فتنه به معنى شرك و بت پرستى كه انواع محدوديتها و فشارها را براى جامعه در بر دارد گفته شده ، همچنين به فشارهائى كه از ناحيه دشمنان براى جلوگيرى از گسترش دعوت اسلام و به منظور خفه كردن نداى حق طلبان و حتى باز گرداندن مؤ منان به سوى كفر به عمل مى آيد ((فتنه )) اطلاق شده است .
در آيه فوق بعضى از مفسران فتنه را به معنى شرك و بعضى به معنى كوشش - هاى دشمنان براى سلب آزادى فكرى و اجتماعى از مسلمانان گرفته اند، ولى حق اين است كه مفهوم آيه مفهوم وسيعى است كه هم ((شرك )) را شامل مى شود و (به قرينه جمله و يكون الدين كله لله ) و هم ساير فشارهائى كه از طرف دشمنان به مسلمانان وارد مى شد.(2)


و مطلب دیگر اینکه : آيه فوق به دو قسمت از اهداف مقدس جهاد اسلامى اشاره مى كند:
1 - بر چيدن بساط بت پرستى و از ميان بردن بتكده ها، زيرا آزادى دينى مخصوص كسانى است كه از يكى از اديان آسمانى پيروى كنند، و در برابر آنها اعمال فشار براى تغيير عقيده صحيح نيست ، ولى بت پرستى نه دين است و نه مكتب بلكه خرافه است و انحراف ، و حكومت اسلامى بايد نخست از طريق تبليغ و اگر ممكن نشد از طريق توسل به زور بساط بت پرستى را از همه جا برچيند و بتخانه ها را ويران كند.

2 - به دست آوردن آزادى بيان و تبليغ و نشر اسلام ، در اين قسمت نيز اسلام اجازه مى دهد كه اگر كسانى با اعمال خود جلو آزادى عمل مسلمانان را در نشر و تبليغ و دعوت به اسلام بگيرند آنها حق دارند متوسل به جهاد آزادى بخش شوند و راه را براى تبليغ منطقى بگشايند.(3)



منابع:
(1)- تفسير روشن ، ج9، ص 344
(2)- تفسير نمونه ، ج 7،ص165
(3)- تفسير نمونه ، پيشين

کلید واژه ها: فتنه،شرک،نشرو تبلیغ اسلام ،39 انفال

http://www.askdin.com/showthread.php?t=48656&p=949321&viewfull=1#post949321