پرسش:
در بعضی روایات برای بیان اوج قبح رزیله ای آن را تشبیه به کلید اتاقی کرده اند که همه بدی ها در آن اتاق جمع شده است ،لطفا مصادیق این مضمون رو روایاتش رو ذکر کنید؟
پاسخ:
در روایات مصادیق کلید بدی ها و گناهان چند گناه ذکر شده است:
امام صادق(علیه السلام) نیز در حدیثی فرمودند:اَلغَضَبُ مِفتاحُ کُلِّ شَرّ؛خشم کلید همه بدیهاست. (1)
امام باقر (ع) :«إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ جَعَلَ لِلشَّرِّ أَقْفَالًا وَ جَعَلَ مَفَاتِیحَ تِلْكَ الْأَقْفَالِ الشَّرَابَ وَ الْكَذِبُ شَرٌّ مِنَ الشَّرَابِ» خدای عزوجل برای بدی قفلهائی قرار داده و کلیدهای آنها را شراب قرار داده و دروغ بدتر از شراب است.(2)
یعنی اگر همه بدیها را در یک جا جمع کنید (مانند اتاق) کلید آن شراب است یعنی اگر شراب بخوری همه گناهان را انجام می دهی و در حالی که دروغ بدتر از شراب است.
قال الباقر (ع): "إیَّاکَ وَ الْکَسَلَ وَ الضَّجَرَ فَإِنَّهُمَا مِفْتَاحُ کُلِّ شَرٍّ ... مَنْ کَسِلَ لَمْ یُؤَدِّ حَقّا وَ مَنْ ضَجِرَ لَمْ یَصْبِرْ عَلَی حَقٍّ" از سستي و بي قراري بپرهيز ، كه اين دو ، كليد هر بدي مي باشند ، كسي كه سستي كند ، حقي را ادا نكند ، و كسي كه بي قرار شود ، بر حق صبر نكند . (3)
امام صادق(ع): «از تنبلى و بی‌قرارى بپرهیز؛ چرا که این دو، کلید هر بدی هستند. کسى که تنبلى کند حقى را به انجام نرساند و آن‌کس که بی‌قرارى کند بر حق نتواند شکیبایى کند»(4)
عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ:
جُعِلَ الشَّرُّ كُلُّهُ فِي بَيْتٍ وَ جُعِلَ مِفْتَاحُهُ حُبَّ الدُّنْيَا وَ جُعِلَ الْخَيْرُ كُلُّهُ فِي بَيْتٍ وَ جُعِلَ مِفْتَاحُهُ الزُّهْدَ فِي الدُّنْيَا
فرمود: همه بدى ها در اطاقى نهاده شد و كليد آن محبت دنيا مىباشد و همه نيكىها در يك اطاقى جمع شده و كليد آن زهد است.(5)
امام عسكرى (سلام الله علیه):
جُعِلَتِ الْخَبَائِثُ فِي بَيْتٍ وَ جُعِلَ مِفْتَاحُهُ الْكَذِبُ.
همه پليدى ها را در خانه اى نهادند و كليد آن، دروغ است.(6)
امام باقر(ع) می‌فرمایند:
«إنّ هذا اللِّسانَ مِفتاحُ کلِّ خَیرٍ و شَرٍّ، فیَنبَغی للمؤمنِ أن یَختِمَ علی لِسانِهِ کَما یَختِمُ علی ذَهَبِهِ و فِضَّتِهِ»
به‌درستی‌که زبان، کلید هر خوبی و بدی است؛ پس سزاوار است که مؤمن، بر زبان خود مهر بزند همان‌طوری که بر [کیسه] طلا و نقره خود مهر می‌زند.(7)
اما ممکن است سوالی برای کاربران پیش آید که علت تعارض در روایت چیست و چرا گناهان متعددی به عنوان کلید بری ها ذکر شده است؟
در جواب باید عرض کنیم علت اینکه گناهان متعددی به عنوان کلید هر شرّ و بدی معرفی شده این امکان وجود دارد که چندین گناه مهم را گناهانی کلیدی دانست و این در عرف رایج است که می گویند این چند عامل، عواملی کلیدی هستند و روایات نیز در صدد بیان همین مطلب هست، نه اینکه دقیقاً مانند قفل و کلید مادی باشند که هر قفلی تنها یک مدل کلید داشته باشد.
دلیلش هم آن است که در یکی از این روایات، وقتی شراب به عنوان کلید همه گناهان اعلام می‌شود، در ادامه همان روایت، دروغ را از شراب بدتر می‌داند و طبیعتاً آن را هم به عنوان کلیدی قوی‌تر اعلام می‌کند:
امام باقر(ع) فرمود: «خداى عزّ و جلّ براى شرّ و بدى قفل‌هایى قرار داده، و کلیدهاى آنها را شراب قرار داده است، و دروغ بدتر از شراب می‌باشد»(8)
لذا این دسته از احادیث در تعارض با یکدیگر نیستند، بلکه مجموع آنان در صدد بیان عواملی کلیدی هستند که با انجام دادن آنها زمینه ارتکاب جرائم و گناهان دیگر نیز فراهم می‌شود.
پی نوشت ها:
1. کلینى، محمد بن یعقوب، کافی، ج 2، ص 303، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ چهارم، 1407ق.
2. همان،کافی، ج 2، ص 339.
3. ابن شعبه حرانى، حسن بن على، تحف العقول، محقق، غفارى، على اکبر، ص 295، قم، مؤسسه نشر اسلامی، چاپ دوم، 1404ق.
بحارالانوار ، دار احياء الترا العربي ، ج 75، ص 175.
4. صدوق، محمّد بن على، من لا یحضره الفقیه، ج 3، ص 169، قم، دفتر انتشارات اسلامى، چاپ دوم، 1413ق.
5. دیلمى، حسن بن محمد، إرشاد القلوب إلى الصواب، ج 1، ص 21، قم، الشریف الرضی، چاپ اول، 1412ق.
6.بحارالانوار(ط-بیروت) ج ۶۹ ، ص ۲۶۳.
7. حرانی، ابن‌شعبه؛ تحف‌العقول، احمد جنتی، تهران، شرکت چاپ و نشر بین‌الملل، 1387، ص662.
8. کلینى، محمد بن یعقوب، کافی، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ چهارم، 1407ق.، ج 2، ص 339.
http://www.askdin.com/showthread.php?t=64458&p=1012373&viewfull=1#post10...