سؤال:
امروزه فرزندان ما به راحتی به همه چیز دسترسی دارند. به راحتی با گوشی های خودشون می توانند هر کجا که می خواهند بروند. با سه حرکت می شود بدترین چیزها را در اینترنت دید و خیلی آسان است.اینترنت هم که ماشالله همه جا هست. به نظر شما می شود چه کار کرد؟ می شود برایشان نخرید؟
پاسخ:
نگرانی شما پرسشگر محترم را می فهمیم و می دانیم که امروزه با واقعیت های تلخی روبرو هستیم که آسیب های فراوانی را برای جامعه به وجود آورده و گویی دائما با تهدید آنها زندگی می کنیم. یک از مهمترین آنها همین موضوعی است که فرمودید؛ اما در پاسخ به نگرانی شما باید گفت عصر حاضر، عصر القای اندیشه از راه دور و رسانههای جمعی است. رسانهها که وسیله انتقال فرهنگ، با کاربردی دو جانبه هستند، عرصه زندگی فردی و اجتماعی را دگرگون کردهاند؛ طوری که هم جریان زندگی را آسان کرده و سبب رفاه آدمی شده و هم با دسترسی گسترده و استفاده بیش از حد از آن، افراد را به شدت به خود وابسته ساخته و نوع جدیدی از اعتیاد را به نام «اعتیاد رسانهای» یا «اعتیاد مدرن» پدید آوردهاند. در این رابطه، می‌‌توان گفت رسانهها به راحتی، مخاطب را هدف قرار داده، افکار و عقاید او را به سبکی که خود می‌خواهند، هدایت می‌‌کنند.
به عبارت ديگر در عصر جديد و با ويژگی ظهور وسايل ارتباط نوين، به مراتب بيش از گذشته، ما و به ويژه فرزندانمان تحت بمباران رسانهای هستيم. به نظر می‌‌رسد بهترين راه ممكن برای بقا در اين شبكه اطلاعاتی، حفظ استقلال، اجتناب از انفعال، بهره‌‌مندی از تفكری منتقدانه و افزايش مهارت‌‌ها و توانايی‌‌ها در برخورد با اين امواج فراگير است. اين امر، تنها از طريق تكامل سواد رسانهای ميسر است. سواد رسانهای، نه تنها به بزرگسالان، بلكه به كودكان هم مهارت‌‌های لازم برای برقراری ارتباطی آگاهانه و متفكرانه با رسانه را می‌‌آموزد».
[1]
بنابراین اگر والدین خودشان سواد رسانه ای کافی داشته باشند و نوع برخورد صحیح با فرزندشان را بدانند هرگز فرزندانشان از این قبیل تکنولوژی ها آسیب نمی بینند. البته بحث در این موضوع نوشته ی طولانی را می طلبد که در اینجا گنجایش نیست ولی بر حسب وظیفه در ادامه به چند راهکار در این خصوص می پردازیم.
*** راهکارهای استفاده درست از رسانه ها برای فرزندان
پاسخ:
نگرانی شما پرسشگر محترم را می فهمیم و می دانیم که امروزه با واقعیت های تلخی روبرو هستیم که آسیب های فراوانی را برای جامعه به وجود آورده و گویی دائما با تهدید آنها زندگی می کنیم. یک از مهمترین آنها همین موضوعی است که فرمودید؛ اما در پاسخ به نگرانی شما باید گفت عصر حاضر، عصر القای اندیشه از راه دور و رسانههای جمعی است. رسانهها که وسیله انتقال فرهنگ، با کاربردی دو جانبه هستند، عرصه زندگی فردی و اجتماعی را دگرگون کردهاند؛ طوری که هم جریان زندگی را آسان کرده و سبب رفاه آدمی شده و هم با دسترسی گسترده و استفاده بیش از حد از آن، افراد را به شدت به خود وابسته ساخته و نوع جدیدی از اعتیاد را به نام «اعتیاد رسانهای» یا «اعتیاد مدرن» پدید آوردهاند. در این رابطه، می‌‌توان گفت رسانهها به راحتی، مخاطب را هدف قرار داده، افکار و عقاید او را به سبکی که خود می‌خواهند، هدایت می‌‌کنند.
به عبارت ديگر در عصر جديد و با ويژگی ظهور وسايل ارتباط نوين، به مراتب بيش از گذشته، ما و به ويژه فرزندانمان تحت بمباران رسانهای هستيم. به نظر می‌‌رسد بهترين راه ممكن برای بقا در اين شبكه اطلاعاتی، حفظ استقلال، اجتناب از انفعال، بهره‌‌مندی از تفكری منتقدانه و افزايش مهارت‌‌ها و توانايی‌‌ها در برخورد با اين امواج فراگير است. اين امر، تنها از طريق تكامل سواد رسانهای ميسر است. سواد رسانهای، نه تنها به بزرگسالان، بلكه به كودكان هم مهارت‌‌های لازم برای برقراری ارتباطی آگاهانه و متفكرانه با رسانه را می‌‌آموزد».
[1]
بنابراین اگر والدین خودشان سواد رسانه ای کافی داشته باشند و نوع برخورد صحیح با فرزندشان را بدانند هرگز فرزندانشان از این قبیل تکنولوژی ها آسیب نمی بینند. البته بحث در این موضوع نوشته ی طولانی را می طلبد که در اینجا گنجایش نیست ولی بر حسب وظیفه در ادامه به چند راهکار در این خصوص می پردازیم.
*** راهکارهای استفاده درست از رسانه ها برای فرزندان
- والدین حتی المقدور سعی کنند تا شانزده یا هفده سالگی برای فرزندشان گوشی تهیه نکنند. اگر هم تهیه کردند، باید مقرراتی برای استفاده از آن وضع کنند. بهتر است والدین گوشی‌‌هایی خریداری کنند که دارای قابلیت نظارت و کنترل باشد، تا فرزندان نتوانند به هر چیزی که خواستند دست یابند و با هر کس تماس برقرار کنند. همچنین باید سعی شود، زمان مکالمه آنها محدودتر شود.[2] ضمن اینکه اینترنت در فضای عمومی منزل نه اتاق خصوصی آنها در دسترس قرار گیرد.
- والدین باید برای اشتغال و جلوگیری از معضل بیکاری فرزندان وارد عمل شوند؛ چون فرد بیکار، بهترین طعمه برای اعتیاد به فضاهای مجازی و اینترنتی است.
- والدین باید در طول روز حتما برای فرزندانشان وقت بگذارند و با آنها بازی کنند تا نیاز فرزندان به تکنولوژی کمتر احساس شود.
- برقراری رابطه عاطفی مناسب اعضای خانواده با یکدیگر، تقویت نگرش معنوی درون خود و هماهنگ سازی گفتار و رفتار، می تواند در دست یابی فرزندان به سلامت رفتار و سعادت آنان اثرگذار باشد و مانع از گرایش فرزندان به ماهواره و شبکه‌‌های مبتذل و استفاده ناصحیح از رسانه گردد.
- باید به خانواده ها درباره خطرهایی که برنامه‌های مبتذل ماهواره در انحراف اخلاقی و فکری فرزندان دارند، هشدار داد و آنان را با این مسائل آشنا کرد؛ مانند ساختن برنامه‌‌هایی در قالب فیلم و سریال و پخش مصاحبه در محیط خانواده‌های متزلزل که بیانگر الگو پذیری آنان از ماهواره باشد.
تجربه ثابت کرده است اگر خود پدر و مادر اهل چنین مسائلی نباشند کمتر اتفاق می افتد فرزندان نیز برای آن کنجکاوی کنند.
منابع جهت مطالعة بیشتر:
1. اعتمادی، عذرا و نسیم جعفری، خانواده و آسیب رسانهای: رایانه و اینترنت، اصفهان: نشر آموخته، 1391.
2. تلويزيون در زندگي کودکان ما، شرام و همکاران، ترجمه محمد حقيقت کاشاني، تهران، مرکز تحقيقات و مطالعات و سنجش برنامه‌هاي صدا و سيما، 1375.
[1]فرهنگی، نصیری، «ارتباطات اجتماعی سالم با رسانهها از طريق سواد رسانهای»، تهران: مجمع تشخيص مصلحت نظام پژوهشكده تحقيقات استراتژيك، شماره 22، ص ۹۲.
[2] مصباحی فر، علیرضا ، آداب استفاده از تلفن همراه و رایانه، تهران: تیک، 1390، ص54
http://www.askdin.com/showthread.php?t=63506&p=996011&viewfull=1#post996011
موضوع: