پرسش:
آیا معنای سمع الله لمن حمده به صورت دعایی است یا خبری؟
پاسخ:
معنای ساده جمله "سَمِعَ اللّه ُلِمَنْ حَمِدَهُ" که بعد از رکوع نماز گفته می شود این است که: خدا بشنود و بپذیرد(می شنود ومی پذیرد) ثناى كسی كه او را ستایش می كند.به تعبیر دیگر:خدا ستایش کسی که او را می ستاید،می شنود.
نظیر این تعبیر در بعضی از آیات قرآن آمده است:"قَدْ سَمِعَ اللَّه ُقَوْلَ الَّتِي تُجَادِلُك َفِيزَوْجِهَا وَتَشْتَكِي إِلَی اللَّهِ وَاللَّهُ يَسْمَعُ تَحَاوُرَكُمَا إِنَّا اللَّهَ سَمِيعٌ بَصِيرٌ"(1)
یعنی:خداوند گفتارآن زني رامي پذيرد كه درباره شوهرش با تو بحث و مجادله مي كند و به خدا شكايت مي برد.خدا قطعاً گفتگوي شما دو نفررا مي شنود،چرا كه خدا شنوا و بينا است .
یکی از مفسرین این جمله را چنین توضیح داده است:
هنگامی که نمازگزاردر رکوع می‌گوید: "سبحان ربی العظیم وبحمده" چون سراز رکوع برمی دارد،می گوید: "سمع الله لمن حمده" این عبارت،ازیک نظر دعا است و در بعضی از نصوص،نقل شده که ذات اقدس اله به زبان بنده‌اش می گوید: "سمع الله لمن حمده" یعنی خدا ستایش بنده اش را شنیده است.
ذات اقدس اله دو سمع دارد؛ "سمع مطلق" که همه چیزحتی بدگویی بدان رانیزمی شنود؛و "سمع خاص"،همان چیزی است که ما درتعبیرات محاوره‌ای می گوییم: فلان شخص حرف ما رانشنیده است.؛یعنی به آن ترتیب اثرنداده است. نه این که متوجه نشده است. و اینکه گفته می شود: خدا "سمیع الدعاء" است؛یعنی گوش به حرف دعا کننده داده و به آن ترتیب اثر می دهد،و معنای، "سمع الله لمن حمده"این خواهد بود که خداوند تحمید سالک واصل را شنیده می گیرد و برآن،آثارخاص رامترتب می کند.(2)
پی نوشت ها:
1. سوره مجادله،آیه 1
2.جوادی‌‌آملی عبدالله؛مبادی اخلاق درقرآن،قم،انتشارات مرکزنشراسراء،سال 1378 خورشیدی صص 200 – 199.
دیدگاه جدیدی بگذارید