ذکری برای آرامش و داشتن تمرکز و حافظه

پرسش:
آیا ذکری برای آرامش و داشتن تمرکز و تقویت حافظه هست؟

 

پاسخ:

برای داشتن آرامش و اطمینان خاطر، موارد ذیل توصیه می شوند:

ـ ذکر و یاد خداوند

«الَّذينَ آمَنُوا وَ تَطْمَئِنُ‏ قُلُوبُهُمْ بِذِكْرِ اللَّهِ أَلا بِذِكْرِ اللَّهِ تَطْمَئِنُ‏ الْقُلُوب‏»؛ آن ها كسانى هستند كه ايمان آورده ‏اند، و دل هايشان به ياد خدا مطمئن (و آرام) است؛ آگاه باشيد، تنها با ياد خدا دلها آرامش مى‏ يابد!(1)

ـ خواندن آیه «وَ مَنْ يَتَّقِ اللَّهَ»

«وَ مَنْ يَتَّقِ اللَّهَ يَجْعَلْ لَهُ مَخْرَجاً وَ يَرْزُقْهُ مِنْ حَيْثُ لا يَحْتَسِبُ‏ وَ مَنْ يَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ فَهُوَ حَسْبُهُ إِنَّ اللَّهَ بالِغُ أَمْرِهِ قَدْ جَعَلَ اللَّهُ لِكُلِّ شَيْ‏ءٍ قَدْرا»؛ و هر كس تقواى الهى پيشه كند، خداوند راه نجاتى براى او فراهم مى ‏كند، و او را از جايى كه گمان ندارد روزى مى ‏دهد؛ و هر كس بر خدا توكّل كند، كفايت امرش را مى‏ كند؛ خداوند فرمان خود را به انجام مى ‏رساند؛ و خدا براى هر چيزى اندازه ‏اى قرار داده است‏.(2)

ـ آیه «حَسْبُنَا اللَّهُ‏ وَ نِعْمَ‏ الْوَكِيلُ»

«عَنِ الصَّادِقِ (علیه السلام) قَالَ‏ ... عَجِبْتُ لِمَنْ خَافَ كَيْفَ لَا يَفْزَعُ إِلَى قَوْلِهِ عَزَّ وَ جَلَّ- حَسْبُنَا اللَّهُ‏ وَ نِعْمَ‏ الْوَكِيلُ‏»؛ امام صادق (علیه السلام) می فرمایند تعجب می کنم از کسی که می ترسد، چرا پناه نمی برد به قول خداوند متعال که می فرماید «حَسْبُنَا اللَّهُ‏ وَ نِعْمَ‏ الْوَكِيلُ»؛ [خدا ما را كافى است و او بهترين حامى ماست‏(3)](4)

ـ مداومت بر خواندن ذکر «لَا حَوْلَ‏ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ»

- «إِذَا حَزَنَكَ أَمْرٌ فَقُلْ سَبْعَ مَرَّاتٍ‏ بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ‏ لَا حَوْلَ‏ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ‏ الْعَلِيِ‏ الْعَظِيمِ‏ فَإِنْ كُفِيتَ وَ إِلَّا أَتْمَمْتَ سَبْعِينَ مَرَّةً»؛ زمانی که از چیزی ناراحت و محزون بودی، هفت مرتبه بگو «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ‏ لَا حَوْلَ‏ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ‏ الْعَلِيِ‏ الْعَظِيمِ»، اگر کفایت نکرد، ادامه بده تا هفتاد مرتبه.(5)

- «قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله)‏ إِذَا قَالَ الْعَبْدُ لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ فَقَدْ فَوَّضَ أَمْرَهُ إِلَى اللَّهِ وَ حَقٌّ عَلَى اللَّهِ أَنْ يَكْفِيَهُ»؛ پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) می فرمایند: زمانی که بنده ای بگوید «لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ» کارش را به خدا سپرده است و حقی است بر خداوند تا او را کفایت کند.(6)

- «عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ (علیه السلام) قَالَ: قَالَ إِذَا قَالَ الْعَبْدُ لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ قَالَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ لِلْمَلَائِكَةِ اسْتَسْلَمَ عَبْدِي اقْضُوا حَاجَتَهُ‏»؛ امام صادق (علیه السلام) می فرمایند: زمانی که بنده ای بگوید «لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ» خداوند متعال به ملائکه می فرماید بنده من تسلیم امر من شد، حاجتش را برآورده کنید.(7)

 

اما برای تمرکز و تقویت حافظه

از پيامبر اكرم (صلى اللَّه عليه و آله) روايت شده كه به امير المؤمنين (عليه السلام) فرمودند: هر گاه خواستى هر چه را كه مى ‏شنوى و مى‏ خوانى حفظ كنى، اين دعا را در تعقيب تمام نمازها بخوان:

«سُبْحَانَ مَنْ لَا يَعْتَدِي عَلَى أَهْلِ مَمْلَكَتِهِ، سُبْحَانَ مَنْ لَا يَأْخُذُ أَهْلَ الْأَرْضِ بِأَلْوَانِ الْعَذَابِ، سُبْحَانَ الرَّءُوفِ الرَّحِيمِ، اللَّهُمَّ اجْعَلْ لِي فِي‏ قَلْبِي‏ نُوراً وَ بَصَراً وَ فَهْماً وَ عِلْماً إِنَّكَ عَلى‏ كُلِّ شَيْ‏ءٍ قَدِيرٌ»؛ پاک و منزّه است خداوندى كه بر اهل مملكت خود ستم و تجاوز روا نمى ‏دارد، و منزّه است خدايى كه اهل زمين را به انواع گوناگون عذاب، نمى ‏گيرد، پاک و منزّه است خداوند رئوف مهربان. خداوندا، در قلب من نور و بصيرت و فهم و آگاهى قرار ده، براستى كه تو بر هر چيز توانايى‏.(8)

سزاوار است کسی که حافظه اش ضعیف است، هر روز بعد از نماز صبح و قبل از این که با کسی سخن بگوید، این ذکر را بخواند: «يَا حَيُّ يَا قَيُّومُ فَلَا يَفُوتُ شَيْئاً عِلْمُهُ وَ لَا يَئُودُهُ»(9)

کسی که فراموشی اش زیاد است، شایسته است صبح ها مراقبت کند بر خواندن آیه شریفه: «رَبَّنا لا تُؤاخِذْنا إِنْ نَسِينا أَوْ أَخْطَأْنا رَبَّنا وَ لا تَحْمِلْ عَلَيْنا إِصْراً كَما حَمَلْتَهُ عَلَى الَّذِينَ مِنْ قَبْلِنا رَبَّنا وَ لا تُحَمِّلْنا ما لا طاقَةَ لَنا بِهِ وَ اعْفُ عَنَّا وَ اغْفِرْ لَنا وَ ارْحَمْنا أَنْتَ مَوْلانا فَانْصُرْنا عَلَى الْقَوْمِ الْكافِرِينَ»‏

و پس از آن بگوید: «اللَّهُمَ‏ لَا تُنْسِنِي‏ مَا أَقْرَأُ فِي هَذَا الْيَوْمِ فَإِنَّكَ قُلْتَ‏ سَنُقْرِئُكَ فَلا تَنْسى‏» در این صورت، در آن روز، دچار فراموشی نمی شود.(10)

 

در نقل دیگری آمده کسی که شیطان او را به فراموشی می اندازد، دست بر پیشانی اش بگذارد و بگوید:

«صَلَّى اللَّهُ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ يَا مُذَكِّرَ الْخَيْرِ وَ فَاعِلَهُ وَ الْآمِرَ بِهِ، ذَكِّرْنِي مَا أَنْسَانِيهِ الشَّيْطَانُ» انشاء الله خداوند به یادش می آورد.(11)

 

هم چنین قرائت قرآن و خواندن آیت الکرسی نیز باعث تقویت حافظه می شوند.(12)

 

نکته:

همه چیز، ذکر تنها نیست بلکه نوع تغذیه و مهم تر از آن، ممارست و تمرین نیز در این زمینه بسیار مؤثر و لازم  هستند.

 

پی نوشت ها:
1. رعد: 13/ 28.
2. طلاق: 65/ 2و3.
3. آل عمران: 3/ 173.
4. ابن بابويه، من لا يحضره الفقيه‏، محقق/مصحح: غفارى، ناشر: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسين حوزه علميه قم‏، ـ قم، 1413ق، ‏چاپ دوم‏، ج ‏4، ص 392، ح 5835.
5. منسوب به على بن موسى ـ امام هشتم (عليه السلام)، الفقه المنسوب إلى الإمام الرضا (عليه السلام‏)، محقق/مصحح: مؤسسة آل البيت (عليهم السلام)‏، ناشر: مؤسسة آل البيت (عليهم السلام)‏ ـ مشهد، 1406ق‏، چاپ اول، ص 393.
6. برقى، المحاسن‏، محقق/مصحح: محدث، ناشر: دار الكتب الإسلامية ـ قم‏، 1371 ق‏، چاپ دوم‏، ج ‏1، ص 42.
7. همان.
8. ابن طاووس، على بن موسى، فلاح السائل و نجاح المسائل‏، ناشر: بوستان كتاب‏ ـ قم‏، 1406ق، چاپ اول‏، ص 168.
9. كفعمى، المصباح للكفعمي(جنة الأمان الواقية)، ناشر: دار الرضي(زاهدي) ـ قم‏، چاپ 1405ق، چاپ دوم‏، ص 199.
10. همان.
11. همان.
12. همان، ص 200.

 

http://askdin.com/comment/1047314#comment-1047314