سؤال:
پسری 17 ساله هستم، من وسواس فکری دارم و گاهی افکار و تخیلاتی نسبت به محارمم در ذهنم است که تحریک کننده جنسی هم هستند و دائما در موارد مختلف تکرار می شوند. ازاین افکار احساس عذاب وجدان می کنم.
پاسخ:
مسئله ای که شما با آن مواجه هستید در خیلی از موارد مسئله ی جنسی نیست بلکه نشخوار فکری و افکار خودآیند حاصل از مسئله وسواس فکری است که برای شما آزار دهنده است.
شاهد بر این مسئله این است که خود شما اذعان نموده اید که در خیلی از مواقع نمی دانید احساس جنسی دارید یا نه؟! و حال آنکه اگر حالات خود را بررسی نمایید خواهید دید که فقط افکار صرف است که شما را تحت سیطره درآورده است و واقعا حالات و احساس جنسی حداقل در خیلی از موارد پشت این موضوع وجود ندارد. پس با کنترل افکار حالتان خوب می شود اگر مداومت نمایید.
وسواس از نظر روان شناسان «فكر، كلمه يا تصويري است كه به رغم ارادة انسان به هوشياري وي هجوم مي‌آورد، سازمان رواني را تحت سيطرة خود قرار مي‌دهد و اضطراب گسترده‌اي را در فرد بر مي‌انگيزد»(1)؛ اما در مورد شما باید عرض نماییم که آن‌چه موجب آزار شما گردیده است، همین نداهای شیطانی است که دائم موجب آزار شما گشته و گویی مرتب تکرار می‌شوند. اصولاً شياطين برنامههاى خود را با مخفى‌كارى مىآميزند، و گاه چنان در گوش جان انسان مىدمند كه انسان باور مىكند فكر، فكر خود او است، و از درون جانش جوشيده، و همين باعث اغوا و گمراهى او مىشود. خداوند متعال در قرآن کریم می‌فرماید: «إِنَّهُ يَراكُمْ هُوَ وَ قَبيلُهُ مِنْ حَيْثُ لا تَرَوْنَهُم؛ او و دار و دستهاش شما را از آنجا كه شما آنان را نمىبينيد، مىبينند».(2) بنابراین با توجه به شناسایی منبع این مشکل رفع آن کار سختی به نظر نمی‌رسد.
***قبل از بيان راهكارهاى عملى جهت كنترل افكار مزاحم توجهتان را به دو نكته جلب مىكنيم:***
اولاً، كنترل چنين افكار مزاحم نيازمند تلاش مستمر و مداوم شماست و نبايد پنداشت كه با بيان يكى دو نكته همه چيز درست مىشود ثانيا خطور اين گونه افكار مزاحم در ذهنتان كه بدون اختيار به شما هجوم مىآورند، گناه محسوب نمىشود. بنابراين نگران آن نباشيد. اما جهت مقابله با چنين افكار مزاحم مىتوانيد از دستورالعملهاى زير بهره گيريد و اميدواريم به تدريج از شر آن رهايى يابيد:
1ـ از آنجا كه معمولاً اين افكار به هنگام بيكارى به سراغ فرد مىآيد، سعى كنيد با يك برنامهريزى دقيق و حساب شده تمام اوقات شبانه روزى خود را پر كنيد و هيچ گاه بيكار نباشيد. به مطالعه، نظافت اتاق، كمك به دوستان، ورزش و... مشغول باشيد. و هر گاه بيكار شديد خود را به كارى مشغول سازيد.
2ـ مطمئن باشيد و بدانيد كه وقتى به چيزى فكر مىكنيد به اين معنا نيست كه آن كار را انجام خواهيد داد مثلاً اگر در ذهن و قلبتان به فردى فحش مىدهيد، به اين معنا نيست كه آن جمله و كلام زشت و فحش را به زبان جارى خواهيد كرد. يعنى فكر كردن در باره موضوعى الزاما به فعل و انجام آن منتهى نمىشود. اين مطلب را خودتان مىتوانيد در طول روز چندين بار مشاهده و لمس كنيد و به آن باور كنيد.
3ـ در صورتى كه به چنين افكارى اهميت ندهيد مطمئن باشيد اگر تحمل كنيد پس از چندى نهايتا آن را رها خواهيد كرد.
4ـ هرگاه افكار مزاحم به سراغ شما آمد خود را مشغول كار ديگرى كنيد و با ايجاد حواسپرتى از آن افكار مزاحم دورى كنيد.
5ـ هرگاه اين افكار به سراغتان آمد و متوجه شديد، وسط افكار به خود بگوييد: «بس است ديگر» و بدين وسيله رشته افكار مزاحم را قطع كرده و به سراغ مطلبى ديگر خواهيد رفت.
***در پايان ذكر اين نكته لازم است كه غالبا افكار مشوش و آلوده از بازىهاى شيطان و وسوسه هاى نفس است كه هدف از آن سرگرم كردن انسان و باز داشتن او از توجه به عبادت خدا و انجام اعمال نيك است و انسان بايد در برابر اين نوع افكار و هجوم آن بى اعتنا باشد و با پركردن فضاى قلب و سينه از ياد خداوند و ذكر او و تفكر در شگفتىهاى خلقت او جايى خالى براى شيطنت شيطان در قلب خود باقى نگذارد.
كنترل افكار (خواطر) راه هاي متعددي دارد ولي نبايد پنداشت كه با اولين گام همه چيز درست مي شود. بلكه كسي كه مي خواهد زمام افكار خويش را به كف گيرد بايد با تمام توان به خودسازي بپردازد و با جديت اين راه را دنبال نموده تا تدريجا به هدف نزديك گردد.
--------------------------------------------------------------------------------------------------------
پی نوشت:
- دادستان، پريرخ، روان شناسي مرضي تحولي از كودكي تا بزرگسالي، سمت، ج 1، ص 147.
- اعراف:27.
- http://www.askdin.com/showthread.php?t=63031&p=990674&viewfull=1#post990674