معادشناسی
شهر جواب ـ آن حرف که در سوال مطرح شده برای غیر انسان کامل مشکل است گرچه در باره او قابل طرح است چون انسان کامل همه نشأت طبیعی و مثالی و عقلی را یک جا دارد. یعنی اگر سایر مردم با مرور ایام به تدریج از دنیا عبور نموده و به برزخ و عالم مثال می‌رسند و از آن جا با برپایی رستاخیز وارد عالم آخرت می‌گردند، انسان کامل قبل از مرگ در دنیا نشئه برزخی و اخروی را داراست و در آن جا حضور و ظهور دارد.
شهر جواب ـ در ابتدا باید اشاره شود که این کار سبب اذیت آنها نمی شود . در باره فراز دوم باید گفت ممکن است انسان از طریق خواب از وضع مردگان اگاه شود ولی برای همگان این مسله رخ نمی دهد .، اطلاع از امور برخ برای کسی غیر از انبیا و اولیا (ع) میسور نیست . از همین رو در آموزه های عرفانی از برزخی که در روایات آمده به نام قبر یاد شده است. اطلاع از امور آن برای غیر معصومین محال است ؛ آن را برزخ محالی می گویند ،چون خدای ستار العیوب اجازه نمی دهد که از اسرار بندگان او کسی آگاه شود.
شهر جواب ـ بر اساس سخن قرآن، خداوند در قیامت، شیطان و پیروان وی را به کیفر اعمال خویش خواهد رساند و به آن ها وعده جهنم و عذاب داده است؛ مثلاً فرموده:«جهنّم، میعادگاه همه آنها است و (جهنم) هفت در دارد...». (1) و یا در جای دیگر فرمود:
شهر جواب ـ اينكه در لحظه مرگ حضرت عزرائيل براى قبض روح حاضر مىشود، امر مسلمى نيست. در قرآن موضوع قبض روح گاه به خدا نسبت داده شده است(زمر/ 42) و گاه به ملک الموت عزرائیل (سجده/ 11) و گاه به دیگر فرشتگان الهی (انعام/ 61).
شهر جواب ـ قرآن كريم تصريح دارد كه گروهى از وحشت صحنه محشر آسوده هستند.در قرآن میخوانیم همه در صحنه قیامت حاضر و شاهدند «إِنْ كانَتْ إِلاَّ صَيْحَهً واحِدَهً فَإِذا هُمْ جَمِيعٌ لَدَيْنا مُحْضَرُونَ» «يگانه صيحهاى بيش نيست، ناگهان همگى نزد ما احضار مىشوند»(یس/53)