پرسش:
آیا آتش جهنم برای همه حتی شیطان تمام شدنی است؟
پاسخ:
بر اساس سخن قرآن، خداوند در قیامت، شیطان و پیروان وی را به کیفر اعمال خویش خواهد رساند و به آن ها وعده
جهنم و عذاب داده است؛ مثلاً فرموده:
«جهنّم، میعادگاه همه آنها است و (جهنم) هفت در دارد...». (1) و یا در جای دیگر فرمود:
«به حق سوگند و حق میگویم که جهنم را از تو (شیطان) و پیروانت همگی پر خواهم کرد». (2)
شیطان و بعضی از انسانها و پیروان شیطان که با حالت کفر و شرک از دنیا رفته باشند، برای همیشه در جهنم و عذاب الهی خواهند بود که از این معنا، در آیات به لفظ "خلود" (خالدین) تعبیر شده است. اما کسانی که ایمان داشته یا مسلمان بودهاند و در عین حال، دچار گناهانی شده باشند، پس از چشیدن کیفر و عذاب متناسب با گناهان، از جهنم نجات یافته و وارد بهشت میشوند. (3)
برخی از گناهان مانند شرک و کفر حقیقی، جزای آنها خلود و عذاب دائمی در دوزخ است. این افراد چون هیچ گونه نور و عمل خیری در وجود آنها نیست و اگر تا ابد زنده بمانند، به حال کفر خویش باقی میمانند و چون وجودشان با کفر و ظلم آمیخته شده است، استحقاق عذاب دائمی و خلود در دوزخ را دارند. افزون بر این، رابطه تکوینی بین کردار و نیت انسان در دنیا و آخرت وجود دارد. رابطه تکوینی تا تجسم کفر و شرک در آخرت، خلود و عذاب دائمی است. عاقبت شیطان نیز جز این نخواهد بود. (4)
گفتنی است به انسان هایی در قرآن وعده عذاب جاوید داده شده که با حق و خدا و بندگان خدا آگاهانه سر ستیز داشته و حاضر نبوده اند به حق گردن نهند. انسان هایی که فطرت انسانی خود را نابود ساخته و شیطان مجسم شده اند. آنان هیچ صلاحیت و شایستگی ای برای نجات از جهنم ندارند. به آیات زیر توجه کنید:
وَ مَنْ یَعْصِ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ وَ یَتَعَدَّ حُدُودَهُ یُدْخِلْهُ ناراً خالِداً فیها وَ لَهُ عَذابٌ مُهینٌ؛(5)
آن کس که نافرمانى خدا و پیامبرش را کند و از مرزهاى او تجاوز نماید، او را در آتشى وارد مىکند که جاودانه در آن خواهد ماند و براى او مجازات خوارکنندهاى است.
وَ مَنْ یَقْتُلْ مُؤْمِناً مُتَعَمِّداً فَجَزاؤُهُ جَهَنَّمُ خالِداً فیها وَ غَضِبَ اللَّهُ عَلَیْهِ وَ لَعَنَهُ وَ أَعَدَّ لَهُ عَذاباً عَظیماً؛(6)
هر کس، فرد با ایمانى را از روى عمد به قتل برساند، مجازاتِ او دوزخ است، در حالى که جاودانه در آن مىماند و خداوند بر او غضب مىکند . او را از رحمتش دور مىسازد و عذاب عظیمى براى او آماده ساخته است.
أَ لَمْ یَعْلَمُوا أَنَّهُ مَنْ یُحادِدِ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ فَأَنَّ لَهُ نارَ جَهَنَّمَ خالِداً فیها ذلِکَ الْخِزْیُ الْعَظیم؛(7)
آیا نمىدانند هر کس با خدا و رسولش دشمنى کند، براى او آتش دوزخ است جاودانه در آن مىماند؟! این، همان رسوایى بزرگ است!
وَ الَّذینَ کَفَرُوا وَ کَذَّبُوا بِآیاتِنا أُولئِکَ أَصْحابُ النَّارِ هُمْ فیها خالِدُون؛(8)
کسانى که کافر شدند، و آیات ما را دروغ پنداشتند، اهل دوزخند و همیشه در آن خواهند بود.
بَلى مَنْ کَسَبَ سَیِّئَةً وَ أَحاطَتْ بِهِ خَطیئَتُهُ فَأُولئِکَ أَصْحابُ النَّارِ هُمْ فیها خالِدُونَ؛(9)
آرى، کسانى که کسب گناه کنند، و آثار گناه، سراسر وجودشان را بپوشاند، آن ها اهل آتشند و جاودانه در آن خواهند بود.
فَمَنْ جاءَهُ مَوْعِظَةٌ مِنْ رَبِّهِ فَانْتَهى فَلَهُ ما سَلَفَ وَ أَمْرُهُ إِلَى اللَّهِ وَ مَنْ عادَ فَأُولئِکَ أَصْحابُ النَّارِ هُمْ فیها خالِدُونَ؛(10)
اگر کسى اندرز الهى به او رسد، و (از رباخوارى) خوددارى کند، سودهایى که در سابق [قبل از نزول حکم تحریم] به دست آورده، مال اوست (و این حکم، گذشته را شامل نمىگردد) و کار او به خدا واگذار مىشود (و گذشته او را خواهد بخشید.) امّا کسانى که بازگردند (و بار دیگر مرتکب این گناه شوند)، اهل آتشند و همیشه در آن مىمانند.
وَ الَّذینَ کَذَّبُوا بِآیاتِنا وَ اسْتَکْبَرُوا عَنْها أُولئِکَ أَصْحابُ النَّارِ هُمْ فیها خالِدُونَ؛(11)
آن ها که آیات ما را تکذیب کنند، و در برابر آن تکبّر ورزند، اهل دوزخند جاودانه در آن خواهند ماند.
وَ مَنْ خَفَّتْ مَوازینُهُ فَأُولئِکَ الَّذینَ خَسِرُوا أَنْفُسَهُمْ فی جَهَنَّمَ خالِدُون؛(12)
آنان که وزنه اعمال شان سبک باشد، کسانى هستند که سرمایه وجود خود را از دست داده، در جهنم جاودانه خواهند ماند!
پینوشتها:
1. حجر (15) آیه 43-44.
2. ص (38) آیه 84-85.
3. کشف المراد، ص 414، چاپ جامعه مدرسین، قم، بی تا.
4. امام خمینی، چهل حدیث، ص 24، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی،1380ش.
5. نساء(4)آیه14.
6. همان،آیه93.
7.توبه(9)آیه63
8. بقره(2)آیه39.
9. همان،آیه81.
10. همان،آیه275.
11.اعراف(7)آیه36.
12. مؤمنون(23)آیه103.
دیدگاه جدیدی بگذارید