سؤال:
آیا گمان بد بردن به فرد یا افرادی تازمانی که به زبان آورده نشود، گناه است؟ و آیا اگر ما به زبان آوریم و آن افراد هم مرتکب آن گناه شوند؛ اما فقط خدا بداند و ما ندانیم، باز گناه است؟ مثلادر مورد خانومی ظن بد ببریم و او آن گناه را در خفا مرتکب شود به هر حال مرتکب شده چه ما بدانیم یا نه آیا باز گناه کرده‌ایم؟
پاسخ:
ما مأموریم که با حسن ظن به افراد نگاه کنیم تا خدایی نکرده دچار تهمت نشویم؛ اما در عین حال، از در نظر گرفتن احتمالات و خطرهای افراد غافل نباشیم تا از آنها به ما ضرری نرسد و در نظر گرفتن احتمالات با حسن ظن به مردم منافاتی ندارد البته تا زمانی که به زبان نیاورده‌ایم و طبق آن عمل نکرده باشیم.
در هر صورت، در مقام عمل باید طبق حسن ظن عمل نمود نه احتمالات.
حال اگر واقعا شخصی مرتکب گناهی شده باشد، باز هم ما حق نداریم خطاء پنهان او را آشکار کنیم و به دیگران بازگو نماییم که در این صورت دچار غیبت خواهیم شد، مگر این که این خطاء را در ملأ عام انجام داده باشد یا به شما ظلمی کرده باشد.
در هر صورت تا می‌توان باید از خطاهای مومنین پرده‌پوشی کرد، هر چند مرتکب آنها شده باشند از این رو امام باقر (علیه السلام) در حدیث «يَجِبُ لِلْمُؤْمِنِ عَلَى الْمُؤْمِنِ أَنْ يَسْتُرَ عَلَيْهِ سَبْعِينَ كَبِيرَةً» فرمود: بر مؤمن واجب است که تا 70 گناه کبیره از برادر مؤمنش را بپوشاند و بازگو نکند.
منظور از 70، عدد کثرت است، یعنی با مشاهده گناهان زیاد و مخفی، نباید آبروی او را برد.
منبع:
1. کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، دارالکتب الاسلامیه، تهران، ج 2، ص 207.