جمع بندی
پرسش:
آیا اولیاء الله کسانی بودن که خداوند آن ها را برگزید؟ یا انسان های عادی بودند و به وسیله ی ریاضت به مقام عندیت رسیدند؟
پاسخ:
رسیدن به مقام و جایگاه اولیاء الهی دارای شرایطی است، و هر انسانی این قابلیت را دارد که در زمره اولیاء الهی قرار گیرد. اگر کسی بخواهد به این مقام برسد لازم است به ویژگی های اولیاء الهی که در متون دینی به آن اشاره شده، توجه نموده و خود را متخلّق به آن صفات نماید.
به عنوان نمونه به این روایت توحه بفرمایید:
«قال ابوجعفر (علیه السلام) وَجَدْنَا فِی کِتَابِ عَلِیِّ‌بْنِ‌الْحُسَیْنِ (علیه السلام) أَلا إِنَّ أَوْلِیاءَ اللهِ لا خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَ لا هُمْ یَحْزَنُونَ إِذَا أَدَّوْا فَرَائِضَ اللَّهِ وَ أَخَذُوا سُنَنَ رسول‌الله (صلی الله علیه و آله) وَ تَوَرَّعُوا عَنْ مَحَارِمِ اللَّهِ وَ زَهِدُوا فِی عَاجِلِ زَهْرَهًِْ الدُّنْیَا وَ رَغِبُوا فِیمَا عِنْدَ اللَّهِ وَ اکْتَسَبُوا الطَّیِّبَ مِنْ رِزْقِ اللَّهِ لِوَجْهِ اللَّهِ لَا یُرِیدُونَ بِهِ التَّفَاخُرَ وَ التَّکَاثُرَ ثُمَّ أَنْفَقُوا فِیمَا یَلْزَمُهُمْ مِنْ حُقُوقٍ وَاجِبَهًٍْ فَأُولَئِکَ الَّذِینَ بَارَکَ اللَّهُ لَهُمْ فِیمَا اکْتَسَبُوا وَ یُثَابُونَ عَلَی مَا قَدَّمُوا لآِخِرَتِهِمْ (1)
امام باقر (علیه السلام) فرمود: در کتاب علیّ‌بن‌الحسین (علیه السلام) دیدیم که آن حضرت در توضیح آیه «أَلا إِنَّ أَوْلِیَاءَ اللهِ لاَ خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَ لاَ هُمْ یَحْزَنُونَ» چنین فرموده:
زمانی که آنها واجبات الهی را به‌جا آورند و به سنّت رسول خدا (صلی الله علیه و آله) عمل نموده و از محارم الهی دوری گزینند و جلوه‌های فریبنده‌ی دنیا را ترک گویند و به آنچه نزد خداست، رغبت داشته باشند و به دنبال کسب روزی حلال باشند و با کسب روزی حلال، قصد فخر فروشی و زیاده‌خواهی را نداشته باشند و حقوقی که بر گردن آن‌هاست را ادا نمایند، خداوند به کسب و کارشان برکت می‌دهد و به خاطر آنچه برای آخرتشان، پیش فرستاده‌اند به آنان ثواب داده می‌شود.»
بر همین اساس پیامبر گرامی اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) در بیانی می فرمایند:
«لَوْ لَا أَنَّ الشَّيَاطِينَ يَحُومُونَ عَلَى قُلُوبِ بَنِي آدَمَ لَنَظَرُوا إِلَى مَلَكُوتِ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضِ (2) اگر شياطين گرداگرد دلهاى فرزندان آدم گردش نمى كردند هرآينه آنها ملكوت آسمانها و زمين را مى ديدند.»
یا در بیان دیگری که از آن حضرت نقل شده که می فرمایند: «لَوْ لا تَكْثيرٌ فى كَلامِكُمْ وَ تَمْريجٌ فى قُلوبِكُمْ لَرَايْتُمْ ما ارى وَ لَسَمِعْتُمْ ما اسْمَع (3) اگر اين گفتار بسيار در زبانها، و اين اضطراب و آشوب در دلهاى شما نبود هرآينه مىديديد آنچه را كه من مىبينم و مىشنيديد آنچه را كه من مىشنوم»
توجه به این بیانات شریف که مخاطبشان «انسان» است، بیانگر این مطلب است که اگر «آدمی» در مبارزه با دشمن بیرونی (شیطان) و دشمن درونی (نفس اماره) موفق شود، و بتواند در مسیر شریعت و بندگی حضرت حق، ظرفیت وجودی خویش را تکمیل نماید، می تواند به حقایقی دست یابد و در زمره اولیاء الهی قرار گیرد.
نتیجه: اولیاء الهی اگر به مقامات بلند معنوی دست می یابند، معلول قابلیت هایی است که در گرو عبودیت، انجام ریاضت های شرعی در مسير بندگي حق تعالی، و پشت پا زدن به خواسته هاي نامشروع نفساني به دست آورده اند.
در واقع، هر انسان عادی می تواند به مقام اولیاء الهی برسد و لازم است از دل شریعت چنین مسیری را بپیماید. این مقام دارای مراتب است و هر کس با توجه به ظرفیت معنوی خویش، توانایی رسیدن به مرتبه ای از آن را خواهد داشت.
پی نوشت:
1.مجلسى، محمد باقر بن محمد تقى، بحار الأنوار (ط- بيروت)، دار إحياء التراث العربي،1403 ق،ج66،ص277.
2. همان، ج60،ص332.
3.حسينى طهرانى، محمدحسين،رساله لب اللباب در سير و سلوك أولى الألباب، ناشر: علامه طباطبايى، چاپ: مشهد مقدس( ايران)،1417 ه. ق،ص39.
http://askdin.com/comment/1043692#comment-1043692