پرسش: چند وقت پیش کتابی را از دوستم امانت گرفتم ولی بدون اینکه متوجه شدم، خیس و خراب شده. نمیدانم چطور به صاحب کتاب بگویم. آیا من گناه کردم؟ خراب شدن کتاب کاملا غیر عمدی بوده و من روحم هم خبر نداشت. الان باید چکار کنم؟
پاسخ: توجه شما به امانتداری بسیار عالی و قابل تحسین است. هرچند کتابی که الان دست شماست، به نحوی خراب شده ولی همین که در پی جبران هستید، نشان دهنده ی روح امانت داری در شماست.
امانت داری نه تنها در اسلام، بلکه در کل ادیان الهی و حتی در فطرت بشری، یک قاعده است و هیچکس نیست که امانتداری را یک ارزش اخلاقی نداند. خداوند در قرآن نسبت به امانات سفارش کرده و می فرماید: «إِنَّ اللَّهَ يَأْمُرُكُمْ أَنْ تُؤَدُّوا الْأَمَانَاتِ إِلَى أَهْلِهَا …»؛ خدا به شما فرمان مى دهد كه سپرده ها را به صاحبان آنها رد كنيد … (۱) و امام صادق (علیه السلام) نیز فرموده اند: «لا تَغتَرُّوا بِصلاتِهِم و لا بِصِيامِهِم ؛ فإنَّ الرجُلَ ربّما لَهِجَ بِالصلاةِ و الصومِ حتّى لَو تَرَكَهُ استَوحَشَ ، و لكنِ اختَبِرُوهُم عِند صِدقِ الحَديثِ و أداءِ الأمانَةِ»؛ فريب نماز و روزه مردم را نخوريد ؛ زيرا آدمى گاه چنان به نماز و روزه خو مى كند كه اگر آنها را ترك گويد ، احساس دلتنگى مى كند ، بلكه آنها را به راستگويى و امانتدارى بيازماييد. (۲)
کتاب دوستتان امانت به دست شما سپرده شده و اگر می خواهید امانتداری شما خدشه دار نشود، به هر طریقی باید به همان شکل اولیه به او پس بدهید. حتی اگر غیر عمدی خراب شده یا شما مقصر نباشید، به هر حال کتاب در زمانی که تحت کنترل شما بوده آسیب دیده. اینکه شرعا ضامن هستید یا نه، همکاران ما در گروه فقه و احکام شرعی پاسخ خواهند داد؛ ولی به لحاظ اخلاقی بهتر است جبران کنید. خصوصا اینکه فرمودید دوستتان نسبت به کتابهایش حساس است. پس حتما از دیدنِ کتاب خیس یا کثیف، خوشحال نخواهد شد و شما را امانتدار نخواهد دانست. شما می توانید به منظورِ جبران، نمونه ی این کتاب را تهیه کرده و به جای کتابی که خراب شده به دوستتان هدیه دهید، یا به نحوی ایشان را راضی کنید. راه و روش راضی کردن دوستتان با توجه به شناختی که از او دارید می تواند متفاوت باشد.
پی نوشت:
۱. سوره نساء، ۵۸
۲. محمدی ری شهری، محمد؛ میزان الحکمه؛ مترجم شیخی، حمیدرضا؛ انتشارات دارالحدیث، قم ۱۳۸۹؛ ج ۶؛ ص ۱۸۰.
http://askdin.com/comment/1038703#comment-1038703