پرسش: آیا خداوند توبه ی مردی که با زن شوهردار رابطه برقرار کرده و همبستر شود را می بخشد؟ بخشیدنِ توبه ی چنین فردی بی عدالتی نیست؟ پس نابودیِ زندگی من که شوهر این زن هستم، بی آبرویی و عمر بر باد رفته و از بین رفتنِ آینده فرزندانم چه می شود؟ چطور ممکن است خداوند چنین شخصی را ببخشد؟
پاسخ: ناراحتی و عصبانیت شما کاملا قابل درک است. شما حق دارید که از شرایطی که برایتان پیش آمده خشمگین باشید و بدترین مجازات ها را برای این مرد بخواهید. حتی تصور چنین مسئله ای زجرآور و تنفرانگیز است.
اتفاقات و حوادثی که در این دنیا برای شما پیش می آید، اگر خودتان در به وجود آمدنش مقصر نبوده و شرایطش را فراهم نکرده باشید، امتحان ست که خداوند در مقابلش پاداش درخوری برای شما تدارک دیده. همه ی انسان ها حتی پیامبران و اولیاءالله هم در معرض امتحانات سخت الهی قرار می گیرند. سخت ترین امتحانات بالاترین پاداش ها را خواهد داشت به شرطی که انسان با صبر و تحملی الهی، از آزمایش روسفید و سربلند بیرون آید.
معمّر بن خلاّد می گوید که شنيدم ابو الحسن عليه السلام فرمود: «الم؛ أ حَسِبَ الناسُ أنْ يُتْرَكُوا أنْ يَقُولُوا آمَنّا و هُم لا يُفْتَنُونَ» ثُمّ قالَ لي ما الفِتنَةُ؟ قلتُ: جُعِلتُ فداكَ الذي عِندَنا الفِتنَةُ في الدِّينِ؛ فقالَ: يُفتَنُونَ كما يُفتَنُ الذَّهبُ. ثُمّ قالَ: يُخلَصُونَ كما يُخلَصُ الذَّهبُ»؛ الف لام ميم. آيا مردم پنداشتند كه تا گفتند ايمان آورديم، رها مى شوند و مورد آزمايش قرار نمى گيرند؟ سپس به من فرمود: آزمايش چيست؟ عرض كردم: فدايت شوم، تا جايى كه ما مى دانيم آزمايش در دين است. حضرت فرمود: همچنان كه طلا گداخته و آزموده مى شود، مردم آزموده مى شوند. و باز فرمود: همچنان كه طلا ناب مى شود، مردم ناب مى شوند. (۱)
و امیرالمومنین (علیه السلام) فرمودند: «لَتُبَلْبَلُنّ بَلْبَلةً و لَتُغربَلُنّ غَرْبَلةً حتّى يعودَ أسفلُكُم أعلاكم و أعلاكم أسفلَكُم و ليَسبقنّ سَبّاقونَ كانوا قَصَّروا، و ليُقَصِّرَنَّ سبّاقونَ كانوا سَبَقوا»؛ همانا شما درهم آميخته و غربال خواهيد شد، تا آن كه پايين است به رو آيد؛ و آن كه بالاست به زير رود؛ و آنان كه وا پس مانده اند پيش برانند؛ و آنان كه پيش افتاده اند وا پس مانند. (۲)
پس این واقعه را برای خودتان به منزله ی یک امتحان ببینید و تلاش کنید که خدای نکرده شیطان صبر شما را نرباید تا بهترین پاداش ها را دریافت کنید و خداوند به بهترین شکل برایتان جبران کند. اما فردی که با همسر شما مرتکب گناه شده اند، هم گناه حق الله به گردنشان هست و هم حق الناس. یعنی هم در قبال خداوند باید پاسخگو باشند که مرتکب نافرمانی شده اند؛ و هم شما حقی به گردنشان پیدا کرده اید چون زندگی تان را تحت تاثیر قرار داده اند. پس به این راحتی گناهشان قابل بخشش نیست.
در عین حال خداوند هم عادل و هم نسبت به بندگان توبه کارش مهربان است. هر کدام از این دو نفر، مثل تمام دیگر گناهکاران، اگر موفق به توبه ی واقعی شوند، خداوند آنها را مورد عفو و بخشش قرار خواهد داد؛ به شرطی که حق شما را هم جبران کنند. جبران کردنِ حقوق معنوی به این صورت است که یا باید از طرف مقابل (در این مورد خاص شما و فرزندانتان) حلالیت رفته شود، و یا با هدیه کردنِ ثوابِ اعمال صالحی که انجام می دهند، حقتان را جبران کنند. به اندازه ای که شما آنها را ببخشید. این در مورد همه ی کسانی ست که حق الناس به گردنشان هست. به هیچ وجه حق شما در این مسئله از بین رفتنی نیست. اگر آنها واقعا توبه کنند، و برای شما هم جبران کنند بخشیده خواهند شد؛ در غیر اینصورت در قیامت باید پاسخگوی اعمالشان باشند.
پی نوشت:
۱. محمدی ری شهری، محمد؛ میزان الحکمه؛ مترجم شیخی، حمیدرضا؛ انتشارات دارالحدیث، قم ۱۳۸۹؛ ج ۹؛ ص ۲۷
۲. همان؛ ج ۲؛ ص ۴۴.