پرسش:
چگونه گمان درست داشته باشيم؟ و از گمان های غلط اجتناب کنیم؟
پاسخ:
«يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا اجْتَنِبُوا كَثيراً مِنَ الظَّنِ إِنَّ بَعْضَ الظَّنِ إِثْمٌ (1) اى كسانىكه ايمان آوردهايد از بسيارى از گمانها بپرهيزيد چراكه بعضى از گمانها گناه است.»
در آموزه های دینی و سخنان بزرگان، اصل بر خوش گمانی به مسلمانان است، و جز در مواردی بسیار محدود، باید براساس خوش گمانی، با خواهران و برادران دینی رفتار کنیم. امیر مؤمنان (علیه السلام) در این زمینه می فرماید:
«ضَعْ أَمْرَ أَخِيكَ عَلَى أَحْسَنِهِ حَتَّى يَأْتِيَكَ مَا يَغْلِبُكَ مِنْهُ وَ لَا تَظُنَّنَّ بِكَلِمَةٍ خَرَجَتْ مِنْ أَخِيكَ سُوءاً وَ أَنْتَ تَجِدُ لَهَا فِي الْخَيْرِ مَحْمِلًا (2) کار برادرت را بر بهترین احتمال قرار بده، تا این که خلاف آن از او ظاهر شود و هیچ گاه به سخنی که از دهان برادرت خارج می شود، گمان بد مبر، در حالی که می توانی برایش محمل خوبی بیابی»
برای گمان درست داشتن، و اجتناب از گمان های غلط، باید سعی کنید فکر خود را مدیریت نمایید. اگر چه آمدن افکار و گمان های غلط، در اختیار شما نیست، ولیکن کنترل نمودن و مدیریت آن، دست خودتان است، لذا سعی نمایید، هر موقع گمان های غلط و منفی به سراغ شما می آید، به جای پرداختن و خیال پردازی، سریعا انصراف ذهنی بدهید.
در واقع هر موقع افکار منفی به سراغ شما می آید به جای دامن زدن و توجه کردن به آن، با تغییر مکان دادن، و خود را به کاری مشغول کردن، با کسی صحبت کردن، سوره ناس و صلوات را داشتن، ان افکار را از ذهن خارج کنید، و به آن گمان ها، و سوظن ها، ترتیب اثر ندهید.
برای اطلاع بیشتر به این تاپیک http://askdin.com/node/50793 هم مراجعه نمایید.
پی نوشت:
1.حجرات/12
2.كلينى، محمد بن يعقوب، الكافي(ط- الإسلامية)، دار الكتب الإسلامية،تهران،1407ق،ج2،ص362.