پرسش:
دختری19 ساله و ساکن کرمان هستم که پنج سال قبل با پسری قزوینی در چت روم آشنا شدم اوایل رابطمون خیلی خوب بود مطمئن بودم همونی هست که میخوام، اما بعد یه مدت سرد شد و رابطه را تمام کرد. دلیلش هم دوری مسافت بود و اینکه خانواده ها اجازه نمی دهند بچه هاشون ازشون جدا شوند. مادر پسره خیلی دوست داشت که من عروسش بشوم، اما پسره رابطه را خراب کرد.
من سه ساله کارم شده گریه، حس می کنم پنج سال از عمرم به بازی گرفته شده، ولی بازم عاشقانه دوسش دارم، نمی تونم فراموشش کنم، لطفاً کمکم کنید.
پاسخ:
پرسشگر گرامی!
در ابتدا احساسات تلخ و ناخوشایند شما را از این جریان درک می کنیم. شکی در این نیست که شما دختری سرشار از احساسات و شور و نشاط جوانی هستید و به خاطر عشق پاکی که در وجودتان به غلیان درآمده وابسته و دلبسته پسر مورد نظر شده اید و به عشق او پنج سال دلخوش شده اید و با برقراری رابطۀ دوستانه به ازدواج با او امید بسته بودید و حالا که به هر دلیلی موانعی بر سر راه ازدواج تان قرار گرفته و پسر مورد نظر رهای تان ساخته و از ازدواج با شما منصرف شده دچار شکست عشقی شده اید و احساسات ناخوشایندی پیدا کرده اید.
«درد عشقی کشیده ام که مپرس!»
معمولاً شکست عشقی و عاطفی یکی از دردآورترین اتفاقاتی است که ممکن است برای هر کسی رخ دهد؛ به همین خاطر معمولاً پیامدهای این گونه شکست ها ماندگار و طولانی تر بوده و تبعات آن تا مدت ها فرد را به خود مشغول می کند و باعث آزار و رنجش وی می گردد.
البته برخورد افراد با موضوع عشق و عاشقی و شکست های احتمالی آن همواره یکسان نیست. برخی با یک بار مواجه شدن با تجربه تلخ، مستأصل و درمانده می شوند و در مقابل، عده ای بارها ناکامی ها را تجریه می کنند، اما خم به ابرو نمی آورند و امیدوارانه به جنگ با مشکلات می روند و پیروزی خودشان را در تسلیم نشدن در مقابل مشکلات و سختی ها می دانند. اینکه چرا بعضی خوشبختی را در این می دانند که هیچگاه با ناکامی مواجه نشوند و بعضی مواجه شدن با ناکامی را لازمۀ زندگی طبیعی خودشان می دانند؟
پاسخ به همۀ این چراها در این سخن نهفته است که انسان ها هر کدام درک متفاوتی از زندگی دارند؛ چه این که ممکن است دو نفری که در یک شرایط همسان زندگی می کنند، اما یکی از شرایط زندگی ناراضی، ناراحت و نگران است و دائماً با منفی بافی ها خود را در تلۀ افسردگی گرفتار و دیگری در همان شرایط اما راضی، بدون نگرانی و پذیرای واقعیت های زندگی و به فکر اصلاح و تغییر شرایط موجود می باشد. اگر کمی دقت کنید این موضع گیری متفاوت و بعضاً متعارض ناشی از درک و شناخت افراد از واقعیت های زندگی است.
چگونگی حل مشکل!
اگرچه ازدواج حق مسلم شماست و شما نیز مثل خیلی از دختران باید روزی ازدواج کنید و زندگی مستقل خویش را در کنار همسر دلخواه تان آغاز نمایید، اما برای اینکه ازدواج موفق و پایداری را برای خویش رقم بزنید می بایست از راهش اقدام می کردید و نیز تناسب و همخوانی در ملاک ها و معیارهای اساسی ازدواج و نه معیارهای خودساخته مد نظر قرار می دادید تا زودتر به نتیجه می رسیدید.
وقتی شما با پسری که دلبسته و وابسته او شده بودید و به ازدواج با او دلخوش بودید، از دو استان و دو شهر متفاوت بوده اید و تناسب جغرافیایی و فرهنگی با یکدیگر ندارید؛ طبیعتاً ممکن است تفاوت های دیگری نیز در آداب و رسوم، معاشرت ها، گویش، لهجه و... داشته باشید و یا به خاطر بُعد مسافت مجبور خواهید شد، دائماً بین دو شهر در رفت و آمد باشید و هزینه های سفر و رفت و آمد را بپردازید؛ همین مسئله سبب تنش در زندگی مشترک و مشکلات عدیدۀ دیگری خواهد شد که در نهایت شکست در ازدواج را به ارمغان خواهد آورد؛ بنابراین اینکه شما به طرف مقابل تان علاقه مند هستید و عاشقانه دوستش دارید، نمی تواند به تنهایی باعث موفقیت و پایداری ازدواج شما گردد.
تفاوت های فرهنگی غیرقابل اغماض است!
یادتان باشد تفاوت های فرهنگی بین خانواده ها به هیچ عنوان قابل رفع نیست؛ چون وقتی چیزی تبدیل به فرهنگ شده است یعنی اینکه گوشت و پوست افرادی که با آن فرهنگ رشد یافته اند با آن فرهنگ عجین شده است و اگر بخواهیم فرهنگ چنین افرادی را از آنها بگیریم لاجرم باید حکم قتل آنها را امضا کنیم. برای پیشگیری از این گونه مشکلات در ازدواج به دختر و پسر اکیداً توصیه می شود که سعی کنند در انتخاب همسر به این نکته توجه کنند و همسری انتخاب کنند که از لحاظ فرهنگی تفاوتی باهم نداشته باشند و از یک فرهنگ باشند؛ چون ازدواج تنها وصلت بین دختر و پسر نیست، بلکه به نوعی وصلت بین خانواده هاست. شما در حقیقت ضمن انتخاب همسر به صورت ضمنی مادر بزرگ، پدر بزرگ و عمه و عموی فرزندان آینده تان را نیز انتخاب می کنید. اگر خانواده ها از لحاظ باورها و نگرش مذهبی، آداب و رسوم، معاشرت ، گویش، لهجه سبک زندگی، فرهنگی، جغرافیایی و... باهم متفاوت باشند، طبیعتاً متفاوت رفتار خواهند کرد و همین مسئله سبب تنش بین خانواده ها و بروز مشکل برای دختر و پسر خواهد شد، چنین ازدواجی به خاطر تبعات منفی و مشکلات پیش بینی نشده ای که در آینده به دنبال دارد به صلاح نیست؛ به همین خاطر ما در مشاوره های خود توصیه اکید می کنیم که دختر و پسر به این معیار مهم نیز توجه کنند و با فردی ازدواج کنند که در معیارهای اساسی ازدواج خصوصاً از لحاظ فرهنگی باهم تناسب و سنخیت کافی داشته باشند.
بنابراین باید در عملکرد خویش تجدید نظر کنید و سهم اشتباه خویش را بپذیرید؛ چون این شما بودید که خارج از چارچوب های شرعی، ضوابط عقلی و ملاحظات عرفی وابسته و دلبسته پسر مورد نظر شده بودید و به عشق او روز و شب می گذراندید و در حقیقت به گدایی عشق می پرداختید؛ در حالی که ارزش و کرامت شما بیش از این است که به چنین کاری روی آورید و خودتان را خوار و ذلیل کنید.
امام صادق (علیه السلام) می فرماید:
«إِنَّ اللَّهَ عَزَّوَجَلَّ فَوَّضَ إِلَى الْمُؤْمِنِ أُمُورَهُ كُلَّهَا وَ لَمْ يُفَوِّضْ إِلَيْهِ أَنْ يَكُونَ ذَلِيلًا» (1)؛ «خداوند همه امور بنده اش را به او واگذار کرده (که هر گونه ی بخواهد رفتار کند) مگر شرف و کرامت اش را؛ هیچ انسانی حق ندارد، کرامت و حرمت خود را زیر پا بگذارد و خود را ذلیل کند و به خوارى و حقارت افکند».
وقتی طرف مقابل تان به هر دلیلی از ازدواج با شما منصرف شده است، طبیعتاً شما نیز باید با این قضیه کنار بیایید و این قضیه را برای همیشه فراموش کنید. اگر فکر می کنید وی شما را بازی داده است، شما نیز در این میان مقصر بوده اید که به ازدواج با او دلخوش کرده بودید و سرمایه گذاری زیادی روی وی داشته اید.
خوشبختانه شما دختری جوان هستید و طبیعتاً موقعیت های خوب دیگری برای ازدواج و خواستگاران به مراتب بهتری خواهید داشت، توصیه می شود قضیه گذشته را فراموش کنید و افق های جدید به روی خود بگشایید تا به یاری خداوند فرصت ها و موقعیت های به مراتب بهتری نصیب تان شود و ازدواج موفق و پایداری را برای خویش رقم بزنید.
خوشبختی و شادکامی شما تنها در گرو ازدواج با پسری که عاشق وی بوده اید، نیست، چه بسا اگر بیشتر بیندیشید متوجه خواهید شد که منتفی شدن قضیه ازدواج تان خیری بوده که خداوند به شما عنایت نموده است.
به هر حال، این قضیه هرگز نباید باعث شکست عشقی در شما شود و شما را افسرده و فرسوده نماید. یادتان باشد که شما نیز در این ماجرا به سهم خویش مقصر بود ه اید؛ در حالی که اگر دلبسته و وابسته طرف مقابل تان نمی شدید و برای رسیدن به او سرمایه گذاری نمی کردید، الآن این گونه احساس ناخوشایندی شما را احاطه نمی کرد.
به هر حال، آنچه مهم است این است که بدانید، این اولین و آخرین پسری نبوده که شما به وی علاقه مند شد ه اید، پسران خوب و مناسب بسیار دیگری هستند که حتی از پسر قبلی به مراتب بهتر و مناسب تر هستند، بهتر است فکر و ذهن خویش را از وی منصرف کنید و دیگر هرگز به او نیندیشید و افکار او را در ذهن تان جولان ندهید تا به تدریج از این وضعیت خارج شوید و بتوانید در آیند های نه چندان دور ازدواج موفق و پایداری را برای خویش رقم بزنید.
ترسیم ازدواج موفق و پایداری
اگر شما قصد جدی ازدواج دارید و می خواهید ازدواج موفق و پایداری را برای خویش رقم بزنید در درجۀ اول باید از راهش اقدام کنید و هرگز با برقراری رابطۀ دوستانه قبل از ازدواج در صدد پی ریزی ازدواج نباشید که ثمره ای جز شکست در ازدواج نخواهد داشت.
این نکته را نیز بدانید کسانی که ارزش و کرامت ذاتی شما را نادیده می گیرند و قبل از ازدواج با شما رابطۀ دوستانه برقرار می کنند، هیچ تضمینی وجود ندارد که به تعهدات ازدواج پایبند بمانند و مرتکب خیانت در زندگی نشوند.
از سوی دیگر باید به معیارها و ملاک های ازدواج و رعایت تناسب در آنها توجه کنید؛ چرا که اساساً ازدواج و زندگی مشترک وقتی ثمربخش، سودمند و ماندگار است که عقربۀ روحیه ها، غرایز و طرز تفکر دو طرف، همسو و نزدیک باشد؛ در غیر این صورت، ریسمان وحدت و یگانگی به ضعف و سستی می گراید و سرانجام گسسته می شود.
بدون شک مهمترین عامل موفقیت و خوشبختی در ازدواج، میزان همخوانی، تطابق و تناسب دختر و پسر در معیارها و ملاک های ازدواج می باشد؛ از آنجا که یکی از مهمترین ثمرات و اهداف ازدواج از نظر اسلام، رسیدن به آرامش است و این آرامش در صورتی حاصل می شود که ما با توجه به معیارها و ملاک های اساسی و مهم، انتخاب مناسبی داشته باشیم؛ چرا که سعادت و خوشبختی ازدواج، در گرو رعایت دقیق معیارها و پایبندی به آنهاست و تحقیقات بسیاری این نتیجه را به اثبات رسانیده که زن و شوهرهایی که بیشترین تطابق و همخوانی و تفاهم را با هم دارند، ازدواج موفق و پایداری دارند و در زندگی با مشکلات کمتری مواجه هستند.
در پایان، توصیه می شود برای ترمیم روحیۀ آسیب دیدۀ خود، کنار آمدن با قضیه و یافتن راهی مطمئن برای رسیدن به آرامش، رهایی از وابستگی روانی و فراموش کردن پسر مورد نظر با مشاوران و روانشناسان باتجربه گفتگو کنید و اجازه ندهید روح و روان تان در این جریان آسیب ببیند.
معرفی منابع برای مطالعۀ بیشتر:
- رادمنش، مسلم، رهایی از وابستگی عاطفی، قم: هدی، 1389.
- مظاهری نژادفرد، گلناز، رهایی از وابستگی (اختلال شخصیت وابسته: از اختلال تا درمان)، تهران : صالحیان، 1397.
- ملودی، بیتی ، رهایی (مراقبه برای نجات از وابستگی های ناسالم )، ترجمۀ مهدی قراچه داغی و شهرزاد لولاچی، تهران : اوحدی ، 1387.
- ملودی، بیتی ، وابستگی عاطفی ترک و بهبودی از عوارض آن ، ترجمۀ فرامرز مسیحی، تهران : اوحدی ، 1391.
- منطقی، مرتضی، بهداشت روانی در عشق شورانگیز، تهران: بعثت، 1390.
پی نوشت:
- حر عاملى، محمد بن حسن، وسائل الشیعة، قم: مؤسسۀ آل البیت علیهم السلام، 1409ق، ج16، ص156.
http://www.askdin.com/showthread.php?t=64553&p=1013457&viewfull=1#post10...