همانطور که می دانید تبسم و خنده ابزاری است برای نشان دادن خوشرویی و بخشی از اخلاق خوب در خوشرویی متجلی می شود.چرا که مومن به خوشرویی سفارش شده است و خنده و تبسم و روی خوش نشان دادن به دیگران از لوازم خوشرویی محسوب می شود.و به اصطلاح از مصادیق ارتباط غیر کلامی می باشد.تبسم به معنی خنده بدون صدا است و از نظر اخلاقی بر ما لازم است که در ارتباط با دیگران به این امر توجه ویژه ای داشته باشیم.
پیامبرخدا (صلی الله وعلیه واله)فرمودند: «هرگاه دو مسلمان یکدیگر را ملاقات کنند، یکصد رحمت در میان آنها تقسیم می‌شود که نود ونه سهم برای کسی است که خوشروتر از دیگری با او ملاقات کند»[1]
به طور کلی در روایات به ما سفارش شده است که در برابر همه افراد خوشرو باشیم حال فرقی نمی کند طرف مقابل ما چه برخوردی داشته باشد البته چنانچه طرف مقابل هم خوشرو باشد طبیعتا کار برای ما راحت تر است ولی اگر با شخصی ترشرو ملاقات کنیم در اینجا باید با صبوری و تدبیر بیشتری ارتباط برقرار کنیم به گونه ای که ترشرویی او ما را از متبسم بودن منصرف ننماید.
در رابطه با کسانی که عادت به قهقهه دارند نیز لازم است توجه کنیم که طبق روایات قهقهه از شیطان است بنابراین با متبسم بودن خود لازم است به این افراد نیز متذکر شویم تا قهقهه خود را به تبسم مبدل نمایند در ضمن دلیلی ندارد که بگوییم تبسم در برابر افرادی که قهقهه می زنند باعث ناراحتی آنها می شود .توجه کنید در امور اخلاقی آنچه که مهم است انجام عمل اخلاقی به طور صحیح و منطبق بر اصول اخلاقی می باشد بنابراین اموری همچون خجالت کشیدن،خوش یا ناخوش آمدن آن عمل در نگاه دیگران،موافقت یا عدم موافقت آنها و...نباید باعث عقب نشینی ما از انجام عمل شود.لازم است به تبسم و خوشرویی خود در ارتباط با دیگران به عنوان یک عبادت نگاه کنیم چرا که برای کسی که تبسم می نماید حسنه می نویسند و تبسمش چنانچه با نیت پاک والهی باشد مصداق عبادت خواهد بود.
نکته آخر این که برقراری ارتباط با دیگران و البته شناختن مخاطب خود، نیازمند دارابودن هنر معاشرت است بدین معنا که انسان با شناخت طرف مقابل خود به خوبی بتواند بهترین نوع رفتار را برای خود انتخاب کند تا بیشترین تاثیرگذاری مثبت را داشته باشد .
آیا خنده و قهقه بی اختیار هم از شیطان است؟
آنچه که در رابطه ی با تبسم و قهقهه گفتیم حکم وب و حرمت نبود بلکه استحباب تبسم وکراهت قهقهه را در قالب توصیه اخلاقی بیان نمودیم بنابراین به ما سفارش شده است که از خنده زیاد یا قهقهه دوری کنیم اما در بعضی شرایط ممکن است انسان به دلیل دیدن صحنه جالب یا خواندن مطلب طنز بدون اختیار با صدای بلند بخندد که در این صورت نمی توان خرده ای به رفتار شخص گرفت.البته هرچقدر که انسان معرفتش بیشتر شود و تقربش به خداوند زیادتر، تسلطش نسبت به امور شخصی اش بیشتر خواهد بود و در این حالت خنده و گریه و بقیه واکنش هایش را نیز به راحتی می تواند کنترل نماید.
همانطور که می دانید احکام و دستورات الهی هر کدام فلسفه و حکمت خاص خود را دارد که گاه بر ما روشن شده است و گاهی نیز همچنان حکمتش بر ما پوشیده است اما شاید بتوان در رابطه با قهقهه و خنده بلند این گونه گفت که چون خندیدن انسان غالبا یکی از نشانه های خوشحالی و شاد بودن است و شاد بودن ما نیز معمولا بابت امور دنیایی است و همین امر ریشه در غفلت ما دارد چرا که در اثر خندیدن و قهقهه مداوم غفلت ما بیشتر خواهد شد و به همان نسبت با زیاد شدن قهقهه ،حزن درونی مومن که بسیار مورد سفارش قرار گرفته است کم خواهد شد.غفلت انسان باعث فراموشی مرگ می شود و همین امر باعث بی تفاوت بودن نسبت به عملکرد و رفتارها و اعمال انسان می شود و در پس این قهقهه ها گویا خودفراموشی و به تبع آن خدا فراموشی نهفته است به خاطر همین در آموزه های اسلام از آن اموری که نیز مقدمه ی گناه ویا غفلت هستند ،برحذر داشته شده ایم.
علاوه بر این وقتی به روایات توجه می کنیم از یک طرف تبسم را بسیار توصیه نموده اند و از طرفی قهقهه را مورد مذمت قرار داده اند و از طرف دیگر از عبوس بودن نیز نهی شده ایم و این در واقع به معنی رعایت اعتدال در خندیدن و پرهیز از هرگونه افراط و تفریط می باشد
منبع:
[1] . نباطى بياضى على بن يونس؛ الصراط المستقيم، چاپ كتابخانه حيدريه، نجف، 1384ق، ج 2، ص 158جو
http://www.askdin.com/showthread.php?t=41009&p=544881&viewfull=1#post544881