سؤال:
کلمه «عین» در جمله «یراه العارف عین کلّ شیء» از «ابن عربی»، به معنای یکی بودن است یا به معنای شبیه بودن؟
پاسخ:
با توجه به نامتناهی بودن و نامحدود بودن حق تعالی از همه جهات، این جمله به معنای یکی بودن از حیث وجود است.
اتفاقا در عرفان اسلامی در کنار «تشبیه» از بحث «تنزیه» هم بحث می کنند و در واقع از جمع بین تشبیه و تنزیه سخن می‌گویند. چون حق تعالی به نفس نامحدودیت و نامتناهی بودن و احاطه و شمول در دل هر تعینی حاضر است و از سوی دیگر، چون به نفس همین احاطه و شمول وراء آن تعین خاص است، پس احکامش، وراء احکام آن موطن خاص است که تنزیه را بیان می‌کند. این بیان، در لسان عارفان اسلامی به «جمع میان تشبیه و تنزیه» معروف است.