پرسش:
آیا درست است در حالیکه امام کاظم(علیه السلام) بیشتر عمر شریف خود را در زندان بوده فرزندان زیادی داشته است؟ تعداد همسران امام چندتا بوده و همچنین فلسفه ازدواج‌های این امام بزرگوار را بفرمایید.
پاسخ:
بر اساس مستندات تاریخی و آنچه از گزارشات تاریخی استفاده می‌شود،مدت زندانی بودن آن حضرت در مجموع چهار سال بوده است.
در کتاب منتخب التواریخ از کتاب رجال کبیر چند روایت نقل می‌کند که حضرت موسی بن جعفر( علیه‌السلام )مدّت چهار سال در زندان بوده است.(۱)
درباره تعداد فرزندان امام کاظم( علیه‌السلام) از نظر تاریخی ابهام زیادی وجود دارد. اگر به اقوال توجه شود، مشاهده می‌شود که گاهی نام، کنیه و لقب یک فرزند، به عنوان سه فرزند جداگانه بیان شده است. وقتی برخی ۲۷، برخی ۳۷ و حتی برخی ۵۹ فرزند بیان می‌دارند، معلوم می‌شود که بسیاری بر اقوال غیر مستند و ناموثق استناد کرده‌اند. اما در هر حال تردیدی نیست که تعداد فرزندان ایشان بیش از سی فرزند بوده است.
اغلب ازدواج‌های ایشان به صورت ازدواج موقت یا ازدواج با کنیزان صورت می‌پذیرفته است و تعداد آنها ۹ نفر نقل شده است. البته باید توجه داشته باشیم که کثرت فرزندان ایشان نیز بر اساس همان حکمت می‌باشد. حضرت خواسته‌اند با توجه به محدودیت شدید حاکمان زمان علیه ایشان، به وسیله تربیت این فرزندان و پخش شدن آنها در همه نقاط اهداف امام(علیه‌السلام) را منتشر كند و دین و تشیع را تبلیغ كنند كه به این وسیله بر علیه خلفای جور مبارزه نموده ومردم را بر علیه خلفای ظالم بشوراند چنانچه ابن صباغ می‌گوید: برای هر یك از فرزندان امام كاظم( علیه‌السلام)، فضیلتی مشهور است.(۲)
1.محمد جواد نجفی، ستارگان درخشان، جلد ۹، تهران، كتابفروشی اسلامیه، ص۵۸.
2.حیات الامام الكاظم – علیه‌السلام – به نقل از الفصول المهمه، ص۲۵۶