پرسش:
اگر به پدر و مادرمان ظلم کرده و دلشان را شکسته باشیم چه کار کنیم؟ فکر می‌کنم گرفتار عاق والدین شده‌ام.
اگر به پدر و مادرمان ظلم کرده و دلشان را شکسته باشیم چه کار کنیم؟ فکر می‌کنم گرفتار عاق والدین شده‌ام.
پاسخ:
برای جبران عاق والدین، اگر آنها در قید حیات‌اند چون به خاطر رفتارتان والدین شما آزرده خاطر شده‌اند، بهتر است بیشتر از سابق احترام و ادب و اطاعت را نسبت به ایشان رعایت کنید و از آنها بخواهید شما را مورد بخشش قرار دهند. مطمئن باشید که خدای مهربان قلب پدر و مادر را از جنس مهربانی خویش آفریده است.
برای جبران عاق والدین، اگر آنها در قید حیات‌اند چون به خاطر رفتارتان والدین شما آزرده خاطر شده‌اند، بهتر است بیشتر از سابق احترام و ادب و اطاعت را نسبت به ایشان رعایت کنید و از آنها بخواهید شما را مورد بخشش قرار دهند. مطمئن باشید که خدای مهربان قلب پدر و مادر را از جنس مهربانی خویش آفریده است.
اما اگر در قید حیات نیستند خوب است این کارها را انجام دهید:
۱) واجباتی که از آنها در حال حیات فوت شده مثل نماز و روزه و حج و بدهی‌های آنها را ادا کنید.
۲) به آنچه وصیت کرده‌اند، عمل شود.
۳) آنها را تا آخر عمر فراموش نکنید. برایشان طلب آمرزش و رحمت کنید. به نیابت از آنها صدقه داد. اعمال مستحب به قصد و نیت آنها به جا آورد. هدایای معنوی برای آنها فرستاد.
امام باقر علیه‌السلام فرمودند: کسی که در زمان حیات پدر و مادرش به حال آنها نیکوکار است، اگر پس از مرگ آنها را فراموش کند و حقوق و بدهی آنها را ادا نکند و برای آنها طلب رحمت نکند، خداوند او را عاق والدین به شمار می‌آورد. کسی هم که در زمان زنده بودن پدر و مادرش به خاطر احترام و احسان نکردن به آنها گرفتار عاق والدین شده اگر پس از مرگ جبران کند و قرض و بدهی آنها را ادا کند و با دعا و طلب رحمت آنها را یاد کند، خداوند متعال او را نیکوکار نسبت به پدر و مادرش به شمار می‌آورد (و دیگر گرفتار عقوق والدین نخواهد بود).(۱)
روایات زیادی داریم که کسانی که از دنیا می‌روند، از وضع خانواده خود و اعمال خوب و بد آنها آگاهند. از اعمال خوب آنها خوشحال و شاد و از اعمال بد آنها دلگیر می‌شوند، به ویژه درمورد والدین روایت داریم که ارتباط آنها با اعمال فرزندانشان برقرار است. اعمال خوب و بد فرزندان باعث خوشی یا عذاب و ناراحتی آنها در عالم برزخ می‌گردد.
بی توجهی فرزندان و فراموش کردن پدر و مادر پس از مرگ آنها و سهل انگاری در پرداخت حقوقی که در دنیا بر گردن آنها بوده و عمدا یا سهوا پرداخت نکرده‌اند، باعث آزردگی و اذیت شدن و ناراحتی آنها می‌گردد. همین به معنای عاق والدین است. برعکس جبران کوتاهی‌ها، بی‌احترامی‌ها و بی‌توجهی‌هایی که نسبت به پدر و مادر در زمان زنده بودنشان روا داشته شده، اما بعدا جبران شده، باعث شادی و خرسندی آنها در عالم برزخ می‌گردد و موجب می‌شود فرزندانی که در زمان زنده بودنشان عاق آنها بوده‌اند، در اثر نیکی پس از مرگشان، پدر و مادر از آنها راضی شوند و مورد دعای خیر و لطف آنها قرار بگیرند.
پی‌نوشت:
۱- اصول کافی، ج ۳،(ص) ۲۳۸
موضوع: