پرسش:
یک برنامۀ عبادی روزانه چطور باشد بهتر است؟
پاسخ:
قطعا داشتن برنامه ریزی و رسیدگی به امور مورد علاقه چه از لحاظ امور دینی و تکالیف شرعی و چه بعد اخلاقی و سرگرمی‌های خاص می‌تواند انسان را از خود راضی کند و حس خوبی را به انسان القاء نماید، لذا حتما طبق توصیه دین برنامه ریزی کنید:
امام کاظم (علیه‌السلام) در روایتی برنامه روزانه را این چنین تبیین نمودند:
۱) مناجات با پروردگار «ساعةً لمناجاة الله»
۲) تلاش جهت تأمین معاش «و ساعةً لامر المعاش»
۳) معاشرت با دوستان صالح «و ساعةً لمعاشرة الاخوان و الثقات الذین یعرفونکم عیوبکم و یخلصون لکم فی الباطن»
۴) بهره‌مندی از لذت‌های حلال «و ساعةً تخلون فیه للذاتکم فی غیر محرّم».(۱)
به طور خلاصه می‌توان گفت که در یک برنامه روزانه رعایت موارد زیر لازم است:
* انجام واجبات دینی و ترک محرّمات که از همه مهمتر است.
* عمل به مستحبّات (تا حدّ امکان و با شادابی)
* در صورت امکان همیشه با وضو بودن.
* استغفار دائمی داشتن یا لااقل روزی صد یا هفتاد بار استغفار کردن برای کوتاهی‌های خود در بندگی خدا، یا ابراز بیزاری از گناه دیگران (بهترین عبادات برای استغفار از نظر اهل عرفان گفتن ذکر شریف یونسیه صد مرتبه، پس از نماز صبح در حالت سجده می‌باشد: «لا اله الا انت سبحانک انّی کنت من الظالمین»؛ نیست خدایی جز تو، پاکی تو، همانا من از ظلم کنندگان و کوتاهی کنندگان هستم.
* خواندن مداوم قرآن در هر روز، حداقل به اندازه یک یا پنج صفحه، و تا حدّ امکان به اندازه یک جزء و دقت در معانی آن که بسیار راهگشا می‌باشد.
* خواندن دعاهای هر روز و زیارات مربوط به امامان معصوم (علیهم السلام) در هر روز مخصوصاً دعای صباح، عهد، کمیل و ندبه (البته در صورت داشتن حوصله و حال لازم)
* بجا آوردن نماز در اول وقت و تا حد امکان بجا آوردن نمازهای نافله و نمار جماعت
* خواندن نماز شب یا قضا کردن آن در روز.
* انجام صله رحم و مقید بودن به آن
* کسب علم و مطالعه روزانه در حد امکان
* همنشینی با خانواده و دلجویی از ایشان (پدر، مادر، همسر، فرزندان و...)
* خواستن توفیق از خداوند در تمامی مراحل زندگی و همیشه به یاد خدا بودن و همنشینی با اهل علم و تقوی
* مراقبه و محاسبه روزانه اعمال
* بهره وری از فرصت ناب محرم و مراسمات عزاداری اهل بیت (علیهم السلام) در ارتقاء سطح معرفتی خود نسبت به اهل بیت (علیهم السلام).
* تفکر در احوالات امام زمان (علیه‌السلام) و اینکه آن عزیز همیشه ناظر بر اعمال ماست و توسل نمودن به حضرتش که بسیار مورد سفارش بزرگان دین بوده است.
اما اینکه در چه ساعاتی این اعمال انجام بشود- به غیر از آنهایی که وقت مخصوص دارند- این بستگی به روحیه و برنامه شخصی شما دارد، شما خودتان بهتر از هر کس دیگری می‌توانید برنامه خود را طوری تنظیم کنید که در ضمن رسیدن به کارهای دیگر به انجام این برنامه‌ها نیز موفق بشوید.
پی نوشت:
۱-تحف العقول ج۱ ص۴۰۹
موضوع: