پاسخ:
طبق نظر مشهور اندیشمندان قرآنی، قرآن کریم دو نزول دارد:
یکی نزول یکپارچه و دفعی است؛ در این نزول، کل قرآن یکجا در شب قدر بر قلب مبارک پیامبر (صلی الله علیه و آله) نازل شده است. در این نزول، حقیقت مفاهیم و تعالیم قرآن نازل شده است یعنی قرآن خواندنی نبوده و هنوز در قالب الفاظ و کلمات و به زبان عربی در نیامده و به صورت آیه و سوره، تفکیک نشده بوده است.
دیگری نزول تدریجی و در طول 23 سال است؛ در این نزول، قرآن، خواندنی شده و تفصیل و تفکیک داده شده و در قالب الفاظ و کلمات درآمده و به زبان عربی در آمده و در مناسبت ها و نیازهای هدایتی مردم، به تدریج، نازل شده است.
نکته: قرآن کریم در مواقعی که ناظر به نزول دفعی قرآن در شب قدر است، با تعبیر «انزال»، آن را بیان فرموده(1)؛ و این حاکی از این است که مجموع قرآن و یا برخی از آن، به صورت یکپارچه و دفعی نازل شده است.
لازم به ذکر است بنابر نظر مشهور عالمان شیعی، آغاز نزول قرآن از 27 ماه رجب هم زمان با آغاز بعثت پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) است.(2)
بنابراین:
قرآن کریم هم نزول دفعی دارد و هم نزول تدریجی. نزول دفعی قرآن در شب قدر، نزول تدریجی قرآن در طی 23 سال رسالت پیامبر، و آغاز نزول در 27 ماه رجب بوده است.
پی نوشت ها:
1. بقره: 2/ 185؛ دخان: 44/ 1-3؛ قدر: 97/ 1.
2. ر.ک: طباطبایی، ترجمه تفسیر المیزان، جامعه مدرسین، ج 2، ص 18 – 25.
موضوع: