جز خدا میتوان به فرد دیگری دل بست؟

پرسش:

آیا درست است که ما نباید به کسی جز خدا دل ببندیم؟ من شنیده ام که غیر از خدا نباید به کسی دل بست. اگر به غیر خدا دل ببندیم کار اشتباهی کردیم و نتیجه اش فقط از دست دادن آرامش است. درحالی که اگر به خدا دل ببندیم سرشار از آرامش می شویم. اگر این طور باشد، حکم کسی که مثلا به مادرش دل بستگی دارد چیست؟ دلبستگی به همسر چه طور؟ باید فراموش کند و تنها به خدا دل ببندد؟

 

پاسخ:

دلبستگی نسبت به خانواده اگر به معنای محبت و علاقه باشد و از حد اعتدال عبور نکند می‌تواند در راستای بندگی خداوند قرار گیرد و حتی منشعب و نشأت گرفته از محبت الهی باشد. دلبستگی و وابستگی به افراد وقتی نکوهش می شود که با محبت و بندگی خداوند در تعارض قرار گیرد و فرد به خاطر کسب رضایت محبوب خود رضایت الهی را نادیده بگیرد. یا عشق و علاقه به مخلوق او را نسبت به عشق به خالق غافل و مشغول سازد.

قرآن کریم انسان ها را در میزان عشق و علاقه ای که به خداوند و خانواده خود دارند به سه دسته تقسیم می‌کند. گروهی از انسان ها اگرچه به خداوند نیز محبت دارند اما محبت دنیا و مظاهر دنیوی در میان آنها پر رنگ تر است.

«قُلْ إِنْ كانَ آباؤُكُمْ وَ أَبْناؤُكُمْ وَ إِخْوانُكُمْ وَ أَزْواجُكُمْ وَ عَشيرَتُكُمْ وَ أَمْوالٌ اقْتَرَفْتُمُوها وَ تِجارَةٌ تَخْشَوْنَ كَسادَها وَ مَساكِنُ تَرْضَوْنَها أَحَبَّ إِلَيْكُمْ مِنَ اللَّهِ وَ رَسُولِهِ وَ جِهادٍ في‏ سَبيلِهِ فَتَرَبَّصُوا حَتَّى يَأْتِيَ اللَّهُ بِأَمْرِهِ وَ اللَّهُ لا يَهْدِي الْقَوْمَ الْفاسِقين‏؛ بگو: «اگر پدران و فرزندان و برادران و همسران و طايفه شما، و اموالى كه به دست آورده ‏ايد، و تجارتى كه از كساد شدنش مى‏ترسيد، و خانه هايى كه به آن علاقه داريد، در نظرتان از خداوند و پيامبرش و جهاد در راهش محبوبتر است، در انتظار باشيد كه خداوند فرمان خویش را به اجرا در آورد و خداوند جمعيّت نافرمانبردار را هدايت نمیكند.(1)

گروه دوم نیز افرادی هستند که محبت به غیر خدا در قلب آنان به اندازه محبت به خداوند وجود دارد و هر دو با یکدیگر برابری می کند. این نوع از حب و علاقه نیز خطرآفرین و به نوعی شرک آمیز است.

«وَ مِنَ النَّاسِ مَنْ يَتَّخِذُ مِنْ دُونِ اللَّهِ أَنْداداً يُحِبُّونَهُمْ كَحُبِّ اللَّه‏؛ بعضى از مردم، معبودهايى غير از خداوند براى خود انتخاب می كنند و آنها را همچون خدا دوست می  دارند.»(2)

تنها عشق ورزی گروه سوم تایید می شود که خداوند متعال درباره آنها میفرماید:

«وَ الَّذينَ آمَنُوا أَشَدُّ حُبًّا لِلَّه‏؛ و کسانی که ایمان می آورند محبتشان نسبت به خداوند شدیدتر است.»(3)

بنابراین دوست داشتن همسر و خانواده اشکالی ندارد و بلکه بجا و ضروری است. اما این علاقه نباید به حدی باشد که عشق و بندگی خدا به پای آن قربانی شود.

 

پی نوشت ها:

1. توبه، 24.
2. بقره، 165.
3. همان.

http://askdin.com/comment/1051680#comment-1051680