سؤال:
یک خانم17ساله و به شدت مذهبی هستم. مشکل من این است که به شدت خجالتی هستم و نحوه برخورد با همسرم را نمی دانم. همسرم خیلی تمایل دارد که ازپشت با من رابطه برقرارکند و این خیلی من را زجرمی دهد اما من نمی توانم نه بگویم. به شدت ازهمسرم می ترسم وبا او راحت نیستم لطفا مرا راهنمایی کنید.
پاسخ:
در پاسخ به سؤالتان باید عرض کنیم چاره ی کار این است که با همسرتان صحبت كنيد و با بيان خواست ها و نيازهايتان يكديگر را در شناخت بهتر هم راهنمايي نمايید. در زمينه هاي مختلفي از جمله مسائل زناشويي و رفتارهاي مابينتان از او سؤال كنيد كه چه چيزهايي را بيشتر دوست دارد؟ همچنان كه به گفته هاي او گوش مي دهيد، عقايد خود را نيز در اين زمينه وارد بحث كنيد. شناخت توقعات همسرتان مي تواند اولين و گاهي بعد از برآورده كردن خواسته هاي او آخرين راه حل مشكلات بين شما باشد. بعد از گفتگو در مورد علايق همسرتان و آگاهي از نظرات او، براي شناخت بيشتر و روابطي بهتر با يكديگر (با در نظر گرفتن علايق و سلايق هر دو طرف) كمي به خودتان فرصت بدهيد.
اما در مورد روابط جنسی نیز این مسئله بسیار مهم است و باید سعی کنید از علائق خودتان برای همسرتان صحبت کنید و او را قانع کنید که این نوع رابطه به صلاح نیست و دارای عوارض بهداشتی و جسمانی زیادی است و با روح انسانی نیز در تضاد است. زیرا آداب و دستوراتی كه اسلام برای آمیزش بیان كرده است، با توجّه به اهداف آن است یعنی هم بهداشت روانی ازدواج را در نظر گرفته تا زن و مرد از طریق این رفتار، به سكون و آرامش روانی و اوج لذت مشروع دست یابند و هم حفظ عفت و سلامت نسل و مسایل بهداشتی را مورد توجّه قرار داده است. بنابراین این نوع رابطه اصلا مورد تأیید نیست و باید همسرتان را مجاب کنید که رابطه غیر متعارف نداشته باشد.
اما در مورد شيوه هاي ابراز علاقه و محبت بايد بيان داريم كه بطور كلي دو نوع شيوه ابراز محبت داريم. يكي ابراز محبت كلامي و دوم ابراز محبت غيركلامي.
ابراز محبت كلامي به صورت جاري ساختن عشق و مهر و دوستي از طريق حرف زدن با ديگري است و ابراز محبت غيركلامي آن است كه نه تنها با استفاده از زبان كه با استفاده از يكسري روش ها به همسر و شريك زندگي خود نشان دهيم كه مورد علاقه و محبت ماست همانند لبخند زدن.نمي توان گفت ابراز محبت كلامي بهتر است يا غيركلامي بلكه براي داشتن يك زندگي خوب هر دوي اين ابراز محبت ها بايد در جريان باشد اما متاسفانه در بسياري از خانواده ها ديده مي شود كه يكي از همسران ابراز محبت كلامي پائيني داشته و معتقدند با عمل خود به ديگري محبت مي كنند در حالي كه هر عملي را نمي توان به عنوان ابراز محبت غيركلامي (عملي) نام برد. مثلاً شوهري كه معتقد است با كار كردن خود بيرون از منزل به همسرش محبت مي كند و با اين عمل به او ابراز علاقه مي كند، دليل منطقي و يا حتي مطابق با عاطفه همسرش به وي ارائه نمي كند بنابراين محبت غيركلامي بايد يك شرايط عاطفي و احساسي را نيز در بطن خود داشته باشد مثل خريدن گل براي همسر.
بنابراين هر عمل و فعاليتي را نمي توان به عنوان محبت غيركلامي محسوب كرد. لذا روانشناسان طي تحقيقات خانواده پژوهي خود محبت كارآمد و غيركلامي را شناسايي كرده اند.ما بطور كلي پنج دسته محبت غيركلامي داريم:
1- لبخند زدن به شريك زندگي: لبخند زدن به شريك زندگي در تمام فرهنگ ها معني يكساني دارد. در همه فرهنگ ها فرد با لبخند زدن به همسر خود عشق و امنيت را به او القا كرده و به او نويد ادامه مسرت بخش زندگي را مي دهد.
2- همانند سازي: در بسياري از امور افراد مهم و عزيز الگوي ما قرار مي گيرند كه البته اين الگوبرداري از همسر باعث نزديكي به او مي شود. مثلاً شوهري كه با الگوبرداري از رفتار محبت آميز همسرش، به او محبت مي كند، با اين شيوه غيركلامي محبت خود را به همسرش نشان مي دهد.
3- همزباني عاشقانه سومين شيوه است، وقتي كه زوجين روبه روي يكديگر نشسته و با يكديگر به نرمي و محبت حرف مي زنند.
4- گوش دادن فعال نيز شيوه چهارم است. به عقيده چارلز اليوت هيچ چيز به اندازه توجه كردن به حرفهاي طرف مقابل برايش خوشحال كننده و خوشايند نيست. تماس چشمي نيز هنگامي كه همسر صحبت مي كند، زوج ديگري حرف نزند و به چشمان او نگاه كرده و تمام توجه را به او جلب كند. تحقيقات نشان داده كساني كه تماس چشمي بيشتري با هم دارند، احساس مي كنند كه در حال برقراري ارتباط خوبي با هم هستند.
5- طنين آخرين شيوه است. يك كلمه مي تواند معاني مختلفي داشته باشد. يك جمله وقتي با محبت و مهرباني گفته مي شود مي تواند يك رابطه را از بين ببرد و به بازسازي و بهبود در رابطه كمك كند. زوج هايي كه خشمشان را در صدايشان ابراز مي كنند، رضايت زناشويي پائيني دارند. ابراز محبت كلامي فقط در قالب كلمات نيست بلكه به تن و لحن صدايي كه كلمات را بيان مي كنيم نيز برمي گردد. با اين كه ابراز محبت كلامي و غيركلامي مي تواند روابط ميان افراد را بهبود بخشد ولي باز با اين حال اين ابراز محبت در خلا شكل نگرفته و بايد يك فضاي عاطفي ميان زوجين برقرار باشد. اگر فضاي عاطفي در ميان زن و شوهر برقرار نباشد ابراز عشق و عاطفه و احساسات با يكديگر با سختي روبه رو مي شود. خيلي از اوقات زوجين قصد دارند با يكديگر بامحبت رفتار كنند و ابراز احساسات كنند ولي به دليل فضاي ضدعاطفي ميانشان از اين عمل امتناع مي كنند.
در اين موارد توصيه مي شود همسران با كمك يك مشاور خانواده يا روانشناس معضل پيش آمده را حل كنند.