پرسش: آیا اگر کسی که به ما بدی کرده را نفرین کنیم، خدا انتقام ما را خواهد گرفت؟ آیا دل شکستن حق الناس است؟
پاسخ: به طور کلی لعن و نفرین کردن به مومنین در منابع دینی ما نهی شده و به هیچ عنوان توصیه ای به اینکار نمی شود. اگر کسی به شما ظلم و ستم کرده باشد، حتما مورد عقوبت الهی قرار خواهد گرفت، چه شما نفرین کنید و چه نفرین نکنید. ولی گاهی اوقات دیده شده که عمل، در حد نفرین نیست ولی به هر دلیل، شخص به شدت ناراحت شده و شروع به نفرین می کند. از اینکار باید به شدت پرهیز کنید چون اگر نفرین بیجا باشد، ممکن است خدای نکرده به خودتان برگردد. زیرا امام باقر (علیه السلام) فرمودند: «إنَّ اللَّعنَةَ إذا خَرَجَت مِن صاحِبِها تَرَدَّدَت بَينَهُ و بَينَ الَّذي يُلعَنُ؛ فَإِن وَجَدَت مَساغا، و إلاّ عادَت إلى صاحِبِها و كانَ أحَقَّ بِها، فَاحذَروا أن تَلعَنوا مُؤمِنا فَيَحُلَّ بِكُم»؛ لعنت هر گاه از لعنت كننده صادر شود، ميان او و كسى كه لعنت مى شود مى گردد؛ اگر مجوّزى نيافت، به خودِ لعنت كننده بر مى گردد كه او، خود به آن سزاوارتر است. پس، زنهار تا مؤمنى را لعنت نكنيد كه دامن خودتان را مى گيرد. (۱)
در عین حال، ناراحت کردن و دل شکستن نزد خداوند بسیار بزرگ شمرده شده و قطعا حق الناس محسوب می شود. در این مورد احادیث فراوانی از پیامبر گرامی اسلام و اهل بیت (علیهم السلام) نقل شده که به چند مورد اشاره می کنیم:
رسول گرامی اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند: «مَن نَظَرَ إلى مُؤمِنٍ نَظرَةً لِيُخيفَهُ بِها أخافَهُ اللّه ُ عز و جل يَومَ لا ظِلَّ إلّا ظِلُّهُ»؛ هر كس به مؤمنى نگاهى كند به قصد اين كه با آن نحوه نگاه او را بترساند، خداوند عز و جل آن شخص را در آن روزى كه سايه اى جز سايه او نيست مى ترساند. (۲)
و در جای دیگری فرمودند: «مَن آذى مُؤمِنا فَقَد آذاني؛ و مَن آذاني فَقَد آذَى اللّه َ عز و جل؛ ومَن آذَى اللّه َ فَهُوَ مَلعونٌ فِي التَّوراةِ وَ الإِنجيلِ وَ الزَّبورِ وَ الفُرقان»؛ هر كس مؤمنى را بيازارد، مرا آزار داده است و هر كس مرا بيازارد، خداوند عز و جل را آزار داده است و هر كس خدا را بيازارد، چنين كسى در تورات و انجيل و زبور و فرقان لعنت شده است. (۳)
و نیز فرمودند: «مَن أحْزَن مُؤمنا ثمّ أعطاهُ الدُّنيا لم يَكُنْ ذلكَ كَفّارتَه؛ و لم يُؤْجَرْ عَلَيهِ»؛ هر كه مؤمنى را اندوهناك سازد و سپس دنيا را به او بدهد، گناهش بخشوده نمى شود و در برابر آن پاداشى نمى بيند. (۴)
پی نوشت:
۱. محمدی ری شهری، محمد؛ نهج الدعاء؛ مترجم شیخی، محمدرضا؛ نشر دارالحدیث؛ قم، ۸۹؛ ج ۲؛ ص ۲۸۲
۲. محمدی ری شهری، محمد؛ حکمت نامه پیامبر اعظم؛ موسسه علمی دارالحدیث؛ قم ۱۳۸۶؛ ج ۸؛ ص ۴۸۴
۳. همان؛ ص ۴۹۶
۴. محمدی ری شهری، محمد، میزان الحکمه، مترجم شیخی، حمیدرضا، موسسه علمی فرهنگی دارالحدیث، قم، ج ۱، ص ۱۲۵.