سؤال:
یک پسر11 ساله دارم که بارها دیده ام یواشکی کارهایی می کند. خیلی ناراحتم و از طرفی خجالت میکشم این موضوع را با کسی در میان بگذارم، ظاهرا ترک این عمل نیز مشکل است، اگر واقعا هست چه کار باید کرد؟
پاسخ:
مراجع محترم؛ حساسيّت شما نسبت به موضوع مورد نظر را كاملا‌ً درك مي نماييم و نگرانی تان را می فهمیم ولی باور کنید هنوز اتفاق بدی رخ نداده و باید نگرانی تان را معتدل کنید. ابتدا بسيار مهم است كه بدانيم چه چيزي باعث شده تصور كنيد فرزندتان به خودارضايي مبتلاست؟!! چه رفتاري در او ديده ايد و چه چيزي باعث شده در مورد وي به اين برداشت برسيد؟!! آيا او در معرض تحريك است؟!! اگر چه اين احتمال وجود دارد كه فرزندتان خودارضايي كند، اما نمي توان به صرف وجود يك احتمال به طور قطعي چنين قضاوتي كرد. ضمن اينكه نياز نيست كه شما در رابطه با خودارضايي، تجسس و كنجكاوي نماييد، بلكه بايد زمينه فعاليت هاي ديگر را برايش هموار نماييد تا انرژي هاي رواني و جسماني او مصرف شده و جذب اين عمل نشود.
در ادامه مطالبي را در اين باره خدمت‌تان ارائه مي‌نماييم اميدواريم با مطالعه اين مطالب بتوانيد فرزندتان را از انحرافات و آلودگي‌هاي اخلاقي نجات بخشيد.
پرسشگر محترم ؛ شناختن تمايلات طبيعي و تمنيات فطري نوجوانان و ارضاي صحيح هر يك از آنها، اساسي ترين پايه تربيت ديني نسل نوجوان جامعه است، بنابراين در گام اول بايد اين تمايلات و خواسته هاي دروني را شناسايي كنيد و برنامه تربيتي خود را بر اساس آن قرار دهید.
به طور كلي، دوران نوجواني و بلوغ در واقع يك تغيير و تحول شديدي است كه سرتاسر وجود نوجوان را فرا مي‌گيرد؛ به همين خاطر، مهمترين و حساس‌ترين دوران زندگي انسان، دوران نوجواني است كه در آن بلوغ جنسي و عقلي صورت مي‌گيرد. اگر نوجوان بداند و آگاهي پيدا كند كه چه تغييراتي در وجود خود و همسالانش رخ مي‌دهد، آن وقت، گذشتن از اين دوران بحراني براي او آسان خواهد شد. مهمترين ويژگي‌هاي اين دوران، بروز تمايلات جنسي و علاقه به جنس مخالف است، اگر نوجوان به طرز واقع بينانه‌اي و از طريق يك منبع صلاحيت‌دار با مسايل كلي بلوغ و دوران نوجواني و حتي مسايل توليد مثل، دستگاه تناسلي، ازدواج و اهداف آن، به طور منطقي و طبيعي آشنا شود، امكان بروز انحراف كاهش مي‌يابد. بخش اعظمي از رفتار فرزندتان مي‌تواند ناشي از فعل و انفعالات طبيعي بدن در دوران نوجواني و به هنگام بلوغ باشد كه باعث ترشح هورمون‌هاي مختلف در بدن او گرديده است. در اين سنين تمايلات جنسي در فرد افزايش مي‌يابد و باعث تحريك جنسي و نوعي اشتغالات ذهني در اين خصوص مي‌گردد و به تدريج نوجوان را آماده ورود به دنياي بزرگسالان و ازدواج مي‌نمايد. اين فعل و انفعالات تا به اين مقدار طبيعي و عادي مي‌باشد. متأسفانه در اين دوران چون هنوز بلوغ عقلي صورت نگرفته است و احساسات بر تعقل و خردورزي غلبه دارد، همين مسئله ممكن است زمينه انحراف فرزندتان را فراهم گرداند و يا اين كه به رفتاري روي بياورد كه عقلاني نبوده و بعداً پشيماني در پي دارد. ابتلا به خودارضايي نشانگر اين است كه تمايلات غريزي فرزندتان بيدار شده و او با مفاهيم جنسي از يك منبع غير صلاحيت‌دار آشنا شده است و احياناً ارتباطات مشكوكي با دوستان ناباب و همچنين دوستاني از جنس مخالف در فضاي مجازي يا واقعي پيدا نموده كه سبب برانگيختن تمايلات جنسي و ابتلا به خودارضايي وي شده است. در اين دوران حساس، نوجوان واقعاً نمي‌داند چه كند و چه چيزي در وجود او دارد اتفاق مي‌افتد. تغييرات عمومي بدن و تأثيرات رواني، آن چنان سريع و همه جانبه است كه او را دچار تشويش و نگراني مي‌كند و برخوردها و ارتباط‌هاي او را با اطرافيان و خانواده‌‌اش دچار مشكل مي‌سازد. از اين رو در اين زمان است كه او شديداً نياز به محبت و همراهي دارد و در پي‌يافتن يك نقطه اتكاي رواني و روحي است و دوست دارد، خانواده و ديگران به شخصيتش احترام بگذارند و او را مورد توجه قرار داده و به حساب آورند. همان مقدار كه دوران نوجواني مهم و سرنوشت‌ساز است، همان مقدار هم وظيفه والدين و ساير اعضاي خانواده و مربيان را سنگين‌تر مي‌كند. پس بايد به نوجوان كمك كرد تا اين مرحله از زندگي را به خوبي و سلامت بگذراند.
پرسشگر محترم اكنون كه با اين مساله بيشتر آشنا شده ايد، نكات و راهكارهاي زير را به دقت مطالعه نموده و بكار ببنديد تا انشا الله هرچه زودتر اين مشكل برطرف گردد.
1. آرامش خودتان را كاملا حفظ نماييد تا مبادا حركت نسنجيده اي از شما سر بزند.
2. بايد زمينه فعاليت هاي ديگر را برايش هموار نماييد تا انرژي هاي رواني و جسماني او مصرف شده و جذب اين عمل نشود.
3. به هيچ وجه نبايد برخورد تند و سركوبگرانه با او انجام دهيد.
4. دوست در شكل گيري شخصيت نوجوان نقش مهمي دارد، تاثير دوست بر رفتارهاي نوجوان نا محسوس است بگونه اي كه حتي خود نوجوان هم از اين تاثير آگاه نمي شود؛ بنابراين در برنامه تربيتي خود سعي كنيد، فرزندتان با افراد متدين معاشرت داشته باشد.
5. كيفيت تغذيه در دوران بلوغ، در شكلگيري مسايل انحرافي مي‌تواند مؤثر باشد. تغذيه به دو جهت حائز اهميت است: يكي از لحاظ محتوا و مواد غذايي مورد نياز نوجوان و ديگري از جهت زمان استفاده آن.
به طور طبيعي غذاي مناسب نوجوان، غذايي است كه انرژي لازم و مورد نياز بدن او را تأمين كند. بخصوص كه نوجوان در حال رشد سريع و چشمگيري است، ولي مواد غذايي او نبايد محرك و تحريك كننده شهوت باشد؛ و لذا بايد از خوردن بيش از حد غذاهايي مانند خرما، تخم مرغ، فلفل، دارچين، پياز و... اجتناب كند.
6. حاضر نشدن در محيطهاي آلوده؛محيطهاي آلوده و غير اخلاقي مي‌تواند از زمينههاي انحراف نوجوانان و جوانان باشد و يكي از مصاديق انحراف همين مجالس لهو و خوشگذراني ممنوع و حرام است؛ كه اين مجالس اثرات تخريبي و سويي روي افراد جامعه خصوصا نوجوانان عزيز دارد. نوجواني كه هنوز به مرحله پختگي و تقواي كامل نرسيده است و از طرفي در عنفوان جواني و شهوات قرار دارد؛ در اين مجالس به فساد و بيبند و باري كشيده ميشود و به انحرافات جنسي روي خواهد آورد
.
7. خواب و استراحت كافي و نظاممند، علاوه بر جهات درماني آن، داراي ابعاد پيشگيرانهاي نيز هست و در سلامت انسان نقش مهمي ايفا مي‌كند. نظاممند بودنِ خواب نوجوان، تاثير خوبي در پيشگيري از انحراف دارد؛ و اگر بتوان ترتيبي اتخاذ نمود كه نوجوانان اوايل شب به رختخواب بروند و صبح زود از جاي خود بلند شوند، بسيار مفيد خواهد بود، مخصوصا اگر به دنبال خستگي و تلاش روزانه به رختخواب بروند.
8. به اوكمك كنيد كه براي تمام اوقات خود برنامه داشته باشد و در هر زمان به كاري خاص مشغول باشد. تعطيلات زياد و بيبرنامه در عين حال كه باعث احساس سرگرداني و بلاتكليفي براي نوجوانان ميشود؛ به تدريج باعث سرخوردگي و ياس آنان گرديده و اين امر موجب ميشود تا آنان به كنج خلوت و انزوا پناه ببرند و راهي براي مشغوليت خود بجويند. اين مشغوليت در بسياري از موارد به انحرافات جنسي و از جمله خودارضايي منجر ميشود .
9. مي‌توانيد با تهيه كتاب‌هايي در خصوص اين مسئله و در اختيار قرار دادن آن به فرزندتان، غير مستقيم شناخت و آگاهي او را در زمينه انحرافات اخلاقي از جمله خودارضايي و عوارض و آسيب‌هاي مختلف آن افزايش دهيد.
10. پرهيز دادن از لخت شدن و يا نيمه عريان شدن به هنگام خواب. زيرا عريان بودن يا نيمه عريان بودن در موقع خواب، زمينه را براي خودارضايي آماده مي‌كند و به نوبة خود باعث تحريك نوجوان مي‌گردد.
11. سعي شود در اطاق خواب نوجوانتان تصاوير تحريك كننده وجود نداشته باشد.
12ـ رايانه، ويدئو، تلويزيون و ساير ابزار صوتي و تصويري در اطاق نوجوان نباشد زيرا وجود اينها زمينه‌ساز استفاده از فيلم‌هاي مبتذل و مسايل تحريك كننده است.
13. بهتر است در خانه، كامپيوتر در يك مكان عمومي قرار داشته باشد، يك محل عمومي مانند پذيرايي، آن هم به صورتي كه مانيتور كامپيوتر رو به ديوار نباشد و همه بتوانند مانيتور را ببينند.
13.بهتر است در منزل فضايي كه در ديد فرزندتان مي باشد، با نمادها و تصاوير مذهبي مانند تصاوير علماي اخلاقي، همچون حضرت آيت الله خامنه اي يا مرحوح آيت الله بهجت و تصاوير شهدا و يا هر طرح مذهبي ديگري تزئين شود.
14. زمينه سازي براي پرورش معنويات ؛ايمان به خدا و تقويت معنويت نقش مهمي در جهت دادن به افكار و انديشه، گفتار و كردار انسان دارد؛ باورهاي اعتقادي و اعمال عبادي و معنوي، تفكر و انديشه انسان را به طرف كمالات اخلاقي سوق داده و از خيالپردازي در افكار شيطاني باز ميدارد.
15.شما و همسرتان با او تعاملي كاملا دوستانه برقرار نماييد، اين كار سبب مي شود تا هيجانات منفي او كاهش يافته و تحريكات جنسي او نيز كم شود، علاوه بر اين با اين كار بيشتر به او نزديك مي شويد و در نهايت خواهيد توانست به او بيشتر كمك نماييد.