پرسش: یکی از بستگان ما دختر 14 ساله ای دارد که خودارضایی می کرد ولی در حال حاضر تصمیم به ترک این کار ناپسند را دارد چه راهکارهایی هست که بتواند بر نفسش غلبه کند.
پاسخ:
در ابتدا لازم است عرض نمایم که دختران در سن نوجوانی یکی از ویژگی های بارزشان تخیل و رویاپردازی است
گفته اند تنها راه ورود شیطان در انسان خیال است. و جایگاه شیطان را قوه خیال معرفی کرده اند. باید گفت که دختر نوجوان عموما از ابزار تخیل به چیزهایی می اندیشد که یا دست‌نیافتنی است و یا اگر هم باشد گناه آلوده است.
بخشی از مراقبت های روحی و روانی در مسایل جنسی به مهار کردن قوه تخیل مرتبط است میل جنسی با تخیل آبیاری می شود.
به فرموده امیر مؤمنان:
(فکرک فی المعصیة یحدوک علی الوقوع فیها؛ فکرت در معصیت، تو را به معاصی می کشاند).(1)
از آن جا که ادراکات حواس ظاهری انسان، مواد خام قوه خیال را شکل می دهند، کنترل مجاری حواس ظاهر برای مهار قوه خیال ضرورت دارد. راههای ورود شیطان و افکار منفی به قوه خیال: چشم، گوش، زبان، لمس کردن و ....است.
چشم و گوش یکی از ورودی های مهم قوه خیال است. شنیدن حرفی یا سخنی نابجا یا موسیقی ای نامناسب همه از دامهای شیطان است که موتور قوه خیال را روشن می کند.
چشم و نگاه کردن ابزار مهم دیگری برای قوه خیال است. آدمی موجودی لذت جوست که از همه حواس خود به نوعی لذت می برد و چشم نیز ابزار لذت است و اگر نگاه در ذهن تداعی و در قوه خیال بازسازی گردد هوسرانی ها و گناه را به دنبال دارد.
راهکارهایی برای هدایت قوه خیال
- خود را از محیط های محرک و موقعیت های تحریک آمیز دور نگه داشتن؛
از دیدن فیلم های نامناسب و یا شنیدن موسیقی ها یا الفاظ ناصحیح و یا خواندن رمان ها یا کتابهای محرک خودداری کنند و به جای آنها فیلم های ارزشی و خانوادگی را تماشا نمایند و از موسیقی هایی استفاده کنند که لهو و لعب نباشد و آرامش بخش باشد و امید به زندگی و یاد خدا را در انسان ایجاد نماید.
- از خلوت گزینی اجتناب کنند. و اگر تنها شدند حتما سرگرمی برای خود ایجاد کنند؛
- قوه خیال اکثرا قبل از خواب به کار می افتد چون بی خوابی یکی دیگر از مشکلات نوجوانان است . پس باید سعی نمایند جسم خود را خسته و نیازمند به خواب کنند. بهتر است که قبل از نیازمندی کامل به خواب، به اتاق خواب نرود و در رختخواب دراز نکشد.
- ورزش برای نوجوانی که مملو از انرژی مصرف نشده است بسیار مفید است؛ زیرا هم جسمش را خسته و آماده برای خواب می کند و هم ذهن و روح او را شاداب می گرداند (بخصوص ورزش های دسته جمعی)
- همیشه خود میل جنسی موضوعیت ندارد بلکه گاهی آنجه محرک برای عادت نامناسب می شود خستگی و اضطراب، بی حوصلگی و نداشتن تفریح سالم است. حالات روحی در دوران قاعدگی نیز خود محرک است برای امیال اقناع نشده در دختران.
روان شناسان معتقدند که خودارضایی با اضطراب فرد رابطه دارد؛ یعنی فردی که اضطراب دارد برای تخلیه اضطراب هایش دست به این عمل می زند و همیشه به دلیل شهوت جنسی نیست. برای همین است فردی که قصد ترک این عمل دارد را بررسی بالینی می نمایند تا اضطراب فرد و میزان آن را شناسایی کنند که در مواردی نیاز به دارودرمانی نیز هست. خوب است این دختر با یک روان شناس بالینی درباره این موضوع صحبت کند تا بررسی گردد که اگر اضطراب ایشان بالاست، درمان گردد؛ چراکه اگر اضطراب باقی باشد و ایشان تلاش برای ترک این عمل داشته باشند بعد از مدت کوتاهی ممکن است دوباره این عمل را شروع نمایند.
شرایط خانوادگی خوب، دوربودن فضای خانواده از تشنج و مجادله های خانوادگی، ارتباط خوب والدین با هم و با ایشان بسیار کمک کننده می باشد
برای درمانش روشهایی گفتند مثل اینکه:
1. مشت به زمین بزنید تا افکارتان پراکنده گردد و با گفتن ذکر «لاحول و لاقوه الا بالله العلی العظیم» محل را ترک کنید.
2.کش شوک: کش نازکی را به مچ یا بازوی خود ببندید و هنگام تحریک جنسی کش را چندین بار بکشید و رها کنید تا درد شدیدی ایجاد گردد و تحریک جنسی خاموش شود
3 . تصاویر ذهنی: لذت کاذب تحریک جنسی را با يک امر منزجرکننده ذهني مانند تصور صحنه تهوع‌آور پيوند بزنيد؛ مثلاً بدني که مايه تحريک جنسي شده را به صورت شکمی پاره مجسم کنید يا با صحنه خوردن داروي تلخ پيوند بزنيد.
- از تکنیک ذهنگردانی استفاده کنید؛ بدین صورت که خاطرات خوشی (ترجیحا خاطرات معنوی مثل یک سفر زیارتی) را همیشه در ذهن داشته باشید و موقع هجوم افکار شیطانی در ذهن حاضر کنید.
منبع برای مطالعه بیشتر:
- غلامی، یوسف، اخلاق و رفتارهای جنسی، دفتر نشر معارف، تهران، 1384.
پی نوشت:
1. تمیمی آمدی، عبد الواحد، غررالحکم و دررالحکم،موسسه الاعلمی للمطبوعات، بیروت، 1407ق، ج1، ص 45.