پرسش:
من خانم جوانِ متأهلی هستم که به خاطر اختلاف با شوهرم پس از دو سال به این نتیجه رسیدم که باید جدا شوم. هفت ماه است که جدا زندگی میکنیم و برای طلاق به دادگاه مراجعه مینماییم. اما شوهرم میگوید:"باید مهریه ات را ببخشی تا طلاقت دهم". اکنون وضع مادی مناسبی ندارم و مجبورم مهریهام را مطالبه نمایم. لطفا راهنماییام کنید که چه کاری انجام دهم.
پاسخ:
هر جوانی که ازدواج می کند، به امید داشتنِ زندگیِ آرامش بخش و سالم پای سفره عقد می نشیند. اما گاهی پیش می آید که زن و شوهر به دلایلی نمی توانند در کنار یکدیگر به تفاهم برسند و تصمیم بر جدایی می گیرند.
در قانون مدنیِ ایران، از یک سو حقّ دریافت مهریّه و نفقه با زن می باشد و از سوی دیگر حقّ طلاق با مرد است. بنابراین اگر خانمی بخواهد از رابطه زناشویی خارج شود و طلاق بگیرد، در صورت عدم رضایت شوهر برای طلاق، خانم باید ثابت کند که زندگیِ مشترک برایش همراه با عُسْر و حَرَج می باشد. در صورت اثبات عسر و حرجِ خانم، دادگاه به طلاق همراه با دریافتِ مهریه حکم می کند. اما عسر و حرج چیست؟ قانونگذار در تبصره‌ی ماده‌ی ۱۱۳۰ از این قانون، عسر و حرج را این گونه تعریف کرده است:«به‌وجود آمدن وضعیتی که ادامه زندگی را برای زوجه با مشقّت همراه ساخته و تحمّل آن مشکل باشد». اما هر مشقّت و ضرریْ عسر و حرج به شمار نمی آید.
عسر وحرج عبارت از ضرر و مشقت شدید یا فاحش است که عادتأ قابل تحمل نباشد
در تبصره به مصادیق عسر و حرج نیز تصریح شده است که شامل موارد زیر می شود:
- ترک زندگی خانوادگی توسط زوج حداقل به مدت شش ماه متوالی یا ۹ ماه متناوب در مدت یک سال بدون عذر موجّه
- اعتیاد زوج به یکی از انواع مواد مخدر یا ابتلای وی به مشروبات الکلی که به اساس زندگی خانوادگی خلل وارد آورد و امتناع یا عدم امکان الزام وی به ترک آن در مدتی که به تشخیص پزشک برای ترک اعتیاد لازم بوده است. در صورتی که زوج به تعهد خود عمل ننماید یا پس از ترک، مجدداً به مصرف مواد مذکور روی آورد، بنا به درخواست زوجه طلاق انجام خواهد شد.
- محکومیت قطعی زوج به حبس پنج سال یا بیشتر
- ضرب و شتم یا هرگونه سوء رفتار مستمرِّ زوج که عرفاً با توجه به وضعیت زوجه قابل تحمل نباشد.
- ابتلاء زوج به بیماری های صعب العلاج روانی یا سرایت کننده یا هر عارضه صعب العلاج دیگری که زندگی مشترک را مختلّ نماید.
اضافه بر موارد فوق، در مواردی که برای دادگاه احراز شود که زندگی مشترک برای زن، همراه با عسر و حرج است نیز حکم طلاق صادر می شود.
با این اوصاف شما برای اینکه از همسرتان طلاق بگیرید و مهریه را نیز قانونا از همسرتان دریافت نمایید، باید برای دادگاه ثابت کنید که زندگی مشترک برای تان همراه با عسر و حرج است.
اگر زن نتواند عسر و حرج در زندگی را برای دادگاه ثابت کند، چه باید انجام دهد؟
زنانی هستند که مهریه خود را اجرا می گذارند و به این صورت شوهر را تحت فشار قرار می دهند. شکی نیست که مهریه حقّ قانونیِ هر خانم متأهلی است. از سوی دیگر طلاق نیز حقّ شوهر است. اینجاست که جنگی فرسایشی بین زن و شوهر به راه می افتد. زن به دنبال گرفتنِ مهریه می دَوَد و شوهر هم زنش را طلاق نمی دهد. زیرا می داند که زن بالاخره باید یا عسر و حرج در زندگی مشترک را ثابت کند یا موافقت شوهر با طلاق را جلب نماید. از آن جایی که اثبات عسر و حرج در زندگی مشترک برای عده ای از زنان، به سادگی امکان پذیر نیست، این خانم ها مجبور می شوند موافقت شوهر را جلب کنند.
واقعیت این است که هر دوی زن و شوهر بازنده جنگ و کشمکش هستند. هر دو عمر خود را به پای دعوایی بی حاصل هدر می دهند. اگر واقعا زن و شوهر هر دو نمی خواهند به زندگی ادامه دهند، بهتر است هر دو بدون دخالتِ اطرافیان بنشینند و با یکدیگر توافق کنند. شما هم اگر اصرار به طلاق دارید، با شوهرتان تنها بنشینید و صحبت کنید. با او با مهربانی حرف بزنید. به او اهانت نکنید. بالاخره هر دو نتوانسته اید زندگی کنید. نمی توان تنها یک نفر را مقصّر دانست. به دنبال مقصّر گشتن هم کاری بیهوده است. سعی کنید با شوهرتان مؤدبانه حرف بزنید و موافقتش را برای پرداختِ بخشی از مهریه _ حتی به صورت اقساط _ جلب نمایید. شما هم بخشی از مهریه را به همسرتان ببخشید. به این صورت، به نحوی شایسته و به خوبی از یکدیگر جدا می شوید. قرآن کریم در دو آیه 28 و 49 سوره مبارکه احزاب، به «جدایی به نحوی شایسته و با خوبی» (سَراح جَمِیل) اشاره می کند.
اگر می ترسید اطرافیان شوهرتان او را از پرداخت بخشی از مهریه منصرف کنند، یک روز با او صحبت کنید و وقتی موفق شدید پذیرش او برای پرداخت بخشی از مهریه به صورت قسطی را جلب کنید، بلافاصله با هم به دادگاه خانواده بروید و کارهای حقوقیِ این جدایی را انجام دهید و از شوهرتان بخواهید در این مورد با اطرافیانش صحبت نکند. با کمی گذشت و درایت می توانید به مقصودتان برسید. هر چند من شک دارم زندگی شما پس از طلاق و جدایی، بهتر از وضعیت این روزهایتان باشد. قبلا به شما گفته ام که طبق آمارِ موثّق، نود درصد زنان، یک سال پس از طلاق پشیمان می شوند و تمایل دارند به زندگی برگردند؛ اما تعداد بسیاری دیگر نمی توانند به زندگی مشترک بازگردند.
http://www.askdin.com/showthread.php?t=64657&p=1016780&viewfull=1#post10...