پرسش: آیا دروغ گفتن تنها جنبه حق الله دارد یا موجب حق الناس هم می شود؟ من به فردی دروغی گفته ام و الآن از آن دروغ توبه کرده ام. آیا باید به آن شخص نیز بگویم که حرفم دروغ بوده است؟
پاسخ: دروغ گفتن فی نفسه، در زمره گناهانی ست که حق الله نامیده می شوند. یعنی در اصل انسان با ارتکاب این گناه خداوند را نافرمانی کرده و از مسیر کمال دور می شود. پس برای توبه فقط لازم است که توبه نمود، آن هم توبه واقعی و کامل. توبه کامل اینست که انسان متوجه شده و به این باور برسد که با این گناه تنها کسی که ضرر کرده و زیان دیده، خود اوست. دلیل اینکه بزرگان و اولیاء الهی هرگز به گناه نزدیک نمی شوند، همین است که به واقعیت گناه و ماهیت آن پی برده و می فهمند که گناه، با اینکه ممکن است در ظاهر زیبا و لذت بخش باشد، اما در حقیقت چیزی جز آلودگی و نجاست نیست. آنها مال حرام را واقعا به صورت آتش می بینند و از آن فرار می کنند. غیبت را به واقع خوردن گوشت مردار برادر می دانند و از آن متنفرند. و همینطور مابقی گناهان. انسانی که توبه می کند هم اگر بتواند به این درک برسد، حتما توبه اش واقعی شده و غیر از اینکه از اعماق قلب از گناهش پشیمان می شود، بلکه هرگز حتی فکر ارتکاب مجدد هم به ذهنش خطور نخواهد کرد. این نوع توبه، نه تنها مقبول واقع می شود، بلکه به صراحت قرآن، گناهان شخص در پرونده اعمالش تبدیل به حسنات خواهد شد.
«الا مَنْ تَابَ وَآمَنَ وَعَمِلَ عَمَلًا صَالِحًا فَأُولَئِكَ يُبَدِّلُ اللَّهُ سَيِّئَاتِهِمْ حَسَنَاتٍ وَكَانَ اللَّهُ غَفُورًا رَحِيمًا؛ مگر كسى كه توبه كند و ايمان آورد و كار شايسته كند پس خداوند بديهايشان را به نيكيها تبديل مى كند و خدا همواره آمرزنده مهربان است.» (۱)
اما نکته ای که باید به آن توجه کرد اینست که بعضی اوقات گناهی که انسان مرتکب می شود، غیر از نافرمانی پروردگار، باعث ضرر و زیان به غیر هم می شود. مثلا در مورد گناه دروغ که به آن اشاره شده، اگر دروغی که فرد گفته، باعث شود که دیگری به لحاظ مادی یا آبرویی ضرر کند، حتما این نوع دروغ، جنبه حق الناس هم پیدا می کند. در این صورت دیگر توبه به تنهایی باعث بخشش و پاک شدن از گناه نشده و باید رضایت صاحب حق را نیز کسب کرد.
کسب کردن رضایت صاحب حق به این صورت است که باید ضرر و زیانی که باعث آن شده اید را جبران کنید. اعتراف به دروغ گویی، غالبا حقی را جبران نمی کند، در اینصورت نباید انجام شود؛ چون اعتراف به گناه نزد غیر خداوند، خودش گناه دیگری ست. اما اگر با اعترافِ شما، ایشان بتواند به حقش دست پیدا کند، مجبورید اینکار را انجام داده و حقش را جبران کنید.
پس به طور کلی اگر دروغ گفتن به کسی ضرری نزده باشد، فقط باید در درگاه پروردگار توبه کرد. اما اگر به کسی ضرری زده، باید جبران شود؛ و اگر جبران کردن منوط به اعتراف به گناه باشد، باید انجام شود، در غیر اینصورت هرگز نباید در غیر پروردگار به گناهی اعتراف کرد.
در مورد حق الناس تاپیک زیر را نیز ملاحظه بفرمایید:
حق الناس
http://www.askdin.com/showthread.php?t=64812&p=1014937&viewfull=1#post10...