ندای قلبی امید بخش

پرسش:
درباره ندای قبلی که عنایت الهی است و توسط کرامت یک معصوم یا ولی خدا به انسان امید می بخشد توضیح دهید اگر عنایت محقق نشد آیا ندای الهی نبوده است؟
 

پاسخ:
در پاسخ گفتنی است: چنانکه برای استجابت دعا باید شرایط اجابت، از همه حیث، هم در دعاکننده و هم در دیگر شرایط و اقتضائات مربوط به برآورده شدن خواسته فراهم باشد. و نیز در طلب هدایت، باید همه جوانب معرفتی و توجه و تعلق خاطر و دغدغه و اهتمام بنده برای رسیدن به هدایت آماده باشد تا مطلوب هدایت توسط خدای متعال محقق شود. در خصوص ندای قلبی که نوید و عنایتی خاص از طرف خداوند، به دعای امام معصوم و یا ولی خدا بر قلب بنده است نیز باید شرایط لازم اعم از معرفت و توجه و دغدغه و اهتمام در قلب فرد فراهم باشد تا نتیجه مطلوب حاصل شود. بعنوان مثال امامان معصوم (علیهم السلام) در طول تاریخ و حجت غائب (عجل الله فرجه) در زمان ما مدام برای هدایت خلق دعا می کنند و نفس این دعا نوید و عنایتی الهی برای همگان است لکن شرط تحقق و عینیت یافتن آن، بسته به آماده بودن قلب و دیگر شرایط و اقتضائات لازمه است.

بقول استاد پناهیان، دعا و طلب هرچه باتوجه‌تر و بامعرفت‌تر باشد، مستجاب‌تر است. مثلاً وقتی طلب می کنید: «اهْدِنَا الصِّراطَ الْمُسْتَقیم»، بلافاصله از شما می‌پرسند: شما می‌دانید صراط مستقیم چیست که دارید تقاضا می‌کنید؟ کجا با صراط مستقیم آشنا شده‌اید؟ و شما باید این‌گونه پاسخ ‌دهید: «صِرَاطَ الَّذِینَ أَنْعَمْتَ عَلَیْهِمْ غَیرِْ الْمَغْضُوبِ عَلَیْهِمْ وَ لَا الضَّالِّین»(1) من کسانی که به آنها نعمت داده‌ای را دیده‌ام که چقدر خوب و دوست‌داشتنی و نازنین هستند، آنها دست و دل ما را گرفته و به سمت هدایت برده اند. نشستن در جلسۀ روضۀ فاطمه زهرا (سلام الله علیها) و روضه حضرت اباعبدالله الحسین (علیه السلام) یعنی تمنای هدایت و دلدادگی و شور و عشق یافتن به صراط مستقیم هدایت.(2) در همین رابطه رهبر معظم انقلاب، خطاب به شخصی گفته اند: «مگر می‌شود ما این‌همه دعا کنیم و بگوییم: «اهْدِنَا الصِّراطَ الْمُسْتَقیم» و خدا نگاه نکند؟! اگر خداوند به این دعای ما عنایت نمی کند، به این دلیل است که ما بدون توجه دعا می‌کنیم و دعای بی‌توجه هم اثر ندارد.».(3) فلذا حکایت دستیابی و تحقق نویدها و عنایات خاص الهی نیز از همین سنخ است، باید توجه و دغدغه قلبی باشد، فهم و درک باشد، خواستنِ همراه با تلاش و مجاهدت و ... باشد تا نتیجه مطلوب حاصل شود.

بر این اساس نویدها و عنایات قلبی دارای درجات و مراتبی است که تحقق و نتیجه بخشی آن در همه مراحل، به آمادگی قلب افراد وابسته است که به مواردی اشاره می کنیم:
1- گاهی نوید قلبی فقط در حد توجه و تلنگری است تا فرد را از غفلت ها رهایی بخشیده و با توبه و انابه به راه بندگی باز گرداند.
2- گاهی نوید قلبی، عنایتی الهی برای ازدیاد توفیقات معنوی فرد است تا فرد با توجه پیدا کردن و اهتمام و جدیت و تلاش مضاعف، در مسیر بندگی و کمال به موفقیت ها و درجات کمالی بالاتر دست یابد.
3- گاهی نوید قلبی در قالب بشارت و انگیزه بخشی است که فرد به حسن و نیکویی عقیده و عمل خود واقف شده و تلاش و اهتمامش را بیشتر کند.
4- گاهی نوید قلبی بصورت بسته های تشویقی در قالب پاداش و جزاء اعمال نیک به بندگان و صالحین تعلق می گیرید و مادامیکه بنده در مسیر خیر و نیکی و خلوص و پاکی در حرکت باشد، تحقق آن به امر و اراده خدا قطعی و حتمی است. 5- و نمونه های دیگر ...

البته این قبیل القائات و خطورات و نداهای قلبی(الهام) می تواند هم الهی و از ناحیه فرشته و هم شیطانی باشد. فلذا بابد ملاکاتی را توجه داشت تا بتوان بین الهامات و خطورات الهی از خطورات شیطانی تفکیک قائل شد:
الف- خطورات الهی: خطورات فرشتگان، همواره توام با شرح صدر است، سینه انسان را گشایش می بخشد، باعث انبساط روحی و امید به فضل و رحمت الهی می شود و آدمی را به سوی مغفرت و فضل خدا(4)، خیر کثیر(5)، نور هدایت و سعادت(6) و تسکین و آرامش قلبی(7) می خواند که اینهمه به ملاکهای دینی بر می گردد، به چیزی برمی گردد که مطابق دین مبین خدا است، دینی که در کتابش و سنت پیامبرش بیان شده است.
ب- خطورات شیطانی: از آنطرف، خطورات شیطانی همواره ملازم با تنگی سینه، قبض و گرفتگی و بخل نفس بوده به سخنان دروغ و فریب مشغول ساخته(8)، آدمی را به کفر و انکار و شک و تردید در صراط انبیاء الهی(9) و پیروی هوای نفس می خواند، از فقر می ترساند، و به فحشا امر می کند،(10) که همه اینها بالاخره به ملاکهائی بر می گردد، که مطابق با کتاب و سنت خدا و پیامبرش نیست، و با فطرت خود آدمی نیز مخالف است.(11)
 

پی نوشت ها:
1. فاتحه الکتاب/ آیه 7.
2. سخنرانی حجت الاسلام پناهیان، ماه مبارک رمضان المبارک، سال 1393، مصلای بزرگ امام خمینی (ره)، با کمی تغییر.
3. همان.
4. «... وَ اللَّهُ يَعِدُكُمْ مَّغْفِرَةً مِّنْهُ وَفَضْلاً وَاللَّهُ وَاسِعٌ عَلِيمٌ‏؛ و خداست که شما را به آمرزش و فضل خود وعده مى دهد، و خدا را بخششى گسترده و فضلى بى پایان است و مى داند چه کسى درخورِ بخشش است.»، بقره/ آیه 268.
5. «يُؤْتِي الْحِكْمَةَ مَنْ يَشَاءُ ۚ وَمَنْ يُؤْتَ الْحِكْمَةَ فَقَدْ أُوتِيَ خَيْرًا كَثِيرًا؛ حکمت را به هر که بخواهد مى بخشد، و به هر کس حکمت داده شود، خیر فراوان به او داده شده است.»، بقره/آیه 269.
6. «وَ يَجْعَلْ لَكُمْ نُوراً تَمْشُونَ بِهِ؛ و نوری شما را عطا کند که بدان نور راه (بهشت ابد) پیمایید»، حدید/آیه 28.
7. «هُوَ الَّذي أَنزَلَ السَّكينَةَ في قُلوبِ المُؤمِنينَ لِيَزدادوا إيمانًا مَعَ إيمانِهِم ۗ وَلِلَّهِ جُنودُ السَّماواتِ وَالأَرضِ؛ او کسی است که آرامش را در دلهای مؤمنان نازل کرد تا ایمانی بر ایمانشان بیفزایند؛ لشکریان آسمانها و زمین از آن خداست.»، فتح/آیه 4.
8. «یوحی بَعْضُهُم الی بعض زُخرُف القول غروراً؛ بعضی از آنان، سخنان دروغ و فریبنده را به طور سرّی در اختیار دیگران میگذارند.»، انعام/آیه 112.
9. «كَمَثَلِ الشَّيْطَانِ إِذْ قَالَ لِلْإِنْسَانِ اكْفُرْ فَلَمَّا كَفَرَ قَالَ إِنِّي بَرِيءٌ مِنْكَ؛ (منافقین شیطان صفت) در مثل مانند شیطانند که انسان را گفت: به خدا کافر شو، پس از آنکه آدمی کافر شد بدو گوید: از تو بیزارم.»، حشر/آیه 16.
10. «الشَّيطانُ يَعِدُكُمُ الفَقرَ وَيَأمُرُكُم بِالفَحشاءِ، شیطان، شما را (به هنگام انفاق،) وعده فقر و تهیدستی می‌دهد؛ و به فحشا (و زشتیها) امر می‌کند.»، بقره/آیه 268.
11. علامه طباطبائی، سید محمد حسین، ترجمه تفسیر المیزان، مترجم محمدباقر موسوي همداني، جامعه مدرسين حوزه علميه قم دفتر انتشارات اسلامي، قم، ۱۳۷۴، جلد سوم.

http://www.askdin.com/showthread.php?t=64824&p=1016188&viewfull=1#post10...