نمی تونم به شوهرم تکیه کنم

پرسش:
خانمی 25 ساله هستم که عاشقانه شوهرم را دوست می داشتم و برای رسیدن به اون مقابل خانواده ام ایستادم، اما وقتی باردار شدم و شوهرم فهمید که فرزندمان دختر است به شدت ناراحت شد و از زمین و زمان شکایت می کرد. به بهانه کار مرا تا پایان زایمان رها کرد. بی محلی ها، توهین ها و مقایسه کردن هاش یادم نمی رود. دلم باهاش صاف نیست؛ نمی تونم به شوهرم تکیه کنم. تازگی ها بچۀ دوم می خواهد، اما تهدید می کند اگر این دفعه پسر نشه، ازدواج مجدد خواهد کرد.

پاسخ:
اگرچه احساسات تلخ و ناخوشایند شما را از سوءرفتار شوهرتان درک می کنیم و به شما حق می دهیم که از تنگ نظری وی به تنگ آیید.
متأسفانه دیدگاه برخی انسان ها در برخی فرهنگ ها و کشورها خصوصاً خانواده های ایرانی نسبت به جنسیت فرزند، دیدگاه غلطی است و فکر می کنند که جنس پسر بهتر از جنس دختر است؛ در حالی که در منطق قرآن و اسلام این گونه نیست.

ضمن اینکه از لحاظ پزشکی شما هیچ نقشی در تعیین جنسیت جنین ندارید و این شوهرتان است با نوع کرموزوم خود جنسیت را تعیین می کند؛(1) بنابراین شما در این قضیه مقصر نیستید؛ چه بسا اگر شوهرتان با زن دیگری هم ازدواج کند دچار همین مشکل بشود؛ بنابراین لزوم اصلاح دیدگاه اشتباه وی و تغییر خطای روانشناختی شوهرتان در اولویت نخست قرار دارد که در پُست های بعدی به آن اشاره خواهیم کرد.

برای اصلاح دیدگاه اشتباه شوهرتان و تغییر خطای روانشناختی وی لازم است دربارۀ اهمیت دختردار شدن با شوهرتان در یک فضای آرام و صمیمی به گفتگو بنشینید تا وی متوجه شود که دختردار شدن چه آثار و برکاتی در زندگی دارد و نظرش تغییر یابد.

اهمیت دختردار شدن
دختردار شدن چنان اهمیت دارد که انبیای الهی برای این منظور دست به دعا می شدند و دعا می کردند که فرزندشان دختر شود.
امام صادق (علیه السلام) در این زمینه می فرماید:
«إِنَّ إِبْرَاهِيمَ عليه السلام سَأَلَ رَبَّهُ أَنْ يَرْزُقَهُ ابْنَةً تَبْكِيهِ وَ تَنْدُبُهُ بَعْدَ مَوْتِه» (2)؛ «حضرت ابراهیم(علیه السلام) از خدا دختر طلب کرد تا بعد از مرگش برای او بگرید و نوحه سرایی کند.»

در خصوص شأن و مقام دختران روایات متعددی از ائمۀ معصومین (علیهم السلام) وارد شده است از جمله این روایت که پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) می فرمایند: «مِن يُمنِ المَرأةِ أن يَكونَ بِكرُها جارِيَةً» (3)؛ «از مباركىِ زن اين است كه فرزند نخست او، دختر باشد» و در روایت دیگری از آن حضرت وارد شده «رِيحُ الْوَلَدِ مِنْ رِيحِ الْجَنَّة» (4)؛ «بوى فرزند، از بوى بهشت است و دختران را جز مؤمن، كسى دوست ندارد». در روایت دیگری از امام صادق (علیه السلام) است که حضرت می فرماید: «الْبَنُونَ نَعِيمٌ وَ الْبَنَاتُ حَسَنَاتٌ وَ اللَّهُ يَسْأَلُ عَنِ النَّعِيمِ وَ يُثِيبُ عَلَى الْحَسَنَات‏» (5)؛ «پسرها نعمت اند و دخترها نيكى و خداوند، از نعمت ها سؤال مى كند و بر نيكى ها پاداش مى دهد».

در روایت دیگری آمده است: «مَنْ كَانَتْ لَهُ ابْنَةٌ، فَهُوَ مَفْدُوحٌ؛ وَ مَنْ كَانَتْ لَهُ ابْنَتَانِ، فَيَا غَوْثَاهُ بِاللَّهِ؛ وَ مَنْ كَانَتْ لَهُ ثَلَاثٌ، وُضِعَ عَنْهُ الْجِهَادُ وَ كُلُّ مَكْرُوهٍوَ مَنْ كَانَ لَهُ أَرْبَعٌ، فَيَا عِبَادَ اللَّهِ أَعِينُوهُ، يَا عِبَادَ اللَّهِ أَقْرِضُوهُ، يَا عِبَادَ اللَّهِ ارْحَمُوه‏» (6)؛ «هر كه يك دختر داشته باشد، خداوند او را همچون سپرى از آتش برايش قرار مي دهد، و هر كه دوتا داشته باشد، خداوند او را بواسطه آنها به بهشت برد، و اگر سه تا داشته باشد، يا سه خواهر جهاد و صدقه (زكات) از او برداشته است‏».

در روایت دیگری وارد شده است: «مَنْ عَالَ ثَلَاثَ بَنَاتٍ أَوْ ثَلَاثَ أَخَوَاتٍ وَجَبَتْ لَهُ الْجَنَّةُ فَقِيلَ يَا رَسُولَ اللَّهِ ص وَ اثْنَتَيْنِ فَقَالَ وَ اثْنَتَيْنِ فَقِيلَ يَا رَسُولَ اللَّهِ وَ وَاحِدَةً فَقَالَ وَ وَاحِدَة» (7)؛ «هركس نفقۀ سه دختر را بدهد بهشت بر وى واجب شود عرض كردند یا رسول اللَّه دو دختر چه؟ فرمود: آن نیز همین طور، عرض كردند یك دختر چه؟ فرمود: آن نیز همچنین».

پیامبر اعظم (صلی الله علیه و آله) می فرمایند: «مَن كانتْ لَه ابنةٌ فأدّبَها وأحْسَنَ أدَبها، وعلّمَها فأحْسَنَ تعليمَها؛ فأوسَعَ علَيها مِن نِعمِ اللّهِ الّتى أسبَغَ علَيهِ، كانَتْ لَه مَنَعةً وسِتْراً مِن النّارِ» (8)؛ «هر كه دختری داشته باشد و خوب تربیتش كند و او را به خوبی دانش بیاموزد و از نعمتهایی كه خداوند به او عطا كرده به وفور بهره مندش سازد، آن دختر، سپر و پوشش پدر و مادر در برابر آتش دوزخ خواهد بود»؛ یا در روایت دیگری می فرمایند: «مَنْ كَانَ لَهُ أُنْثًى فَلَمْ يُبْدِهَا وَ لَمْ يُهِنْهَا وَ لَمْ يُؤْثِرْ وُلْدَهُ عَلَيْهَا أَدْخَلَهُ اللَّهُ الْجَنَّة» (9)؛ «هركس كه برایش دختر به دنیا آید و او را اذیت نكند و حقیرش نشمارد و فرزندان ـ یعنى پسران ـ خود را بر او ترجیح ندهد، خداوند به واسطه آن دختر او را به بهشت مى برد».

پیامبر اعظم (صلی الله علیه و آله) باز می فرمایند:
«مَا مِنْ بَيْتٍ فِيهِ الْبَنَاتُ إِلَّا نَزَلَتْ كُلَّ يَوْمٍ عَلَيْهِ اثْنَتَا عَشْرَةَ بَرَكَةً وَ رَحْمَةً مِنَ السَّمَاءِ وَ لَا يَنْقَطِعُ زِيَارَةُ الْمَلَائِكَةِ مِنْ ذَلِكَ الْبَيْتِ يَكْتُبُونَ لِأَبِيهِمْ كُلَّ يَوْمٍ وَ لَيْلَةٍ عِبَادَةَ سَنَة» (10)؛ «هیچ خانه ای نیست که در آن دخترانی باشد مگر آنکه هر روز دوازده برکت و رحمت از آسمان برآن نازل می شود و دائم مورد زیارت ملائکه قرار دارد، برای پدرشان هر روز و شب ثواب یک سال عبادت می نویسند»

رسول گرامی اسلام(صلی الله علیه و آله) می فرمایند: «مَن كانَ لَهُ ابنَةٌ فَاللّهُ في عَونِهِ ونُصرَتِهِ وبَرَكَتِهِ ومَغفِرَتِهِ» (11)؛ «هر كه دختر داشته باشد خداوند در پى یارى، کمک، برکت و آمرزش اوست».

مادر حضرت مریم(سلام الله علیها) خیلی دوست داشت که فرزند پسری به دنیا بیاورد و او را خادم مسجد قرار دهد، اما علی رغم میل باطنی وی فرزندش دختر شد، اما همین دختر مایۀ خیر و برکت برای وی گردید و حضرت مریم به دنیا آمد و مادر یکی از انبیای بزرگ الهی شد.
از بعضی از روایات استفاده می شود که خداوند به عمران (پدر حضرت مریم) وحی فرستاده بود که پسری پربرکت که می تواند بیماران غیر قابل علاج را درمان کند و مُردگان را به فرمان خدا حیات بخشد به او خواهد داد که به عنوان پیامبر به سوی بنی اسرائیل فرستاده می شود.(12) عمران این جریان را با همسر خود (مادر حضرت مریم) در میان گذاشت و هنگامی که او باردار شد تصور کرد فرزند مزبور همان است که در رحم دارد، بی خبر از اینکه کسی که در رحم اوست، مریم (مادر آن فرزند) می باشد و به همین دلیل نذر کرد که پسر را خدمتگزار خانۀ خدا «بیت المقدس» نماید.(13)

خداوند در قرآن کریم می فرماید: «عَسى‏ أَنْ تَكْرَهُوا شَيْئاً وَ هُوَ خَيْرٌ لَكُمْ وَ عَسى‏ أَنْ تُحِبُّوا شَيْئاً وَ هُوَ شَرٌّ لَكُمْ وَ اللَّهُ يَعْلَمُ وَ أَنْتُمْ لا تَعْلَمُونَ» (14)؛ «چه بسا چیزى را خوش نداشته باشید، حال آن كه خیرِ شما در آن است و یا چیزى را دوست داشته باشید، حال آن كه شرِّ شما در آن است و خدا مى‏داندو شما نمى‏دانید.»

«خوشبختی تصادفی نیست، بلكه باید راه و رسم آن را در زندگی آموخت»
اگرچه شوهرتان با سوءرفتارش باعث شکل گیری ذهنیت منفی شما شده است به گونه ای که در ادامۀ زندگی با او دچار تردید شده اید؛ اما باور ما این است که هنر آن نیست که شما زندگی ایده آلی بیابید، بلکه هنر آن است که شما با تلاش و کوشش خودتان و نیز با همکاری و همفکری با شریک زندگی تان بتوانید زندگی ایده آل و مطلوبی برای خویش بسازید. در این صورت لذت زندگی دو چندان، بلکه صد چندان خواهد شد.
به طور حتم با قابلیت ها و مهارت هایی که شما در زندگی دارید، می توانید به تدریج در شوهرتان تأثیر مثبت بگذارید، نارسایی های زندگی تان را برطرف کنید و از بودن در کنار وی لذت ببرید؛ کافی است برخی مهارت های زندگی و مهارت های ارتباطی را فرا بگیرید و در موقع لزوم از مشاوران خانواده، زوج درمانگران و خانواده درمانگران با تجربه کمک بگیرید و اختلافات را به حداقل برسانید و تلاش کنید رابطۀ مؤثر و موفقی با شوهرتان برقرار کنید تا لذت این رابطه در شوهرتان تأثیر مثبت بگذارد و وی را به زندگی مشترک پایبند گرداند.


مهارت افزایی با مشاورۀ حضوری
در نهایت، اگر خودتان به تنهایی نمی توانید دیدگاه غلط شوهرتان را تغییر دهید و در افزایش صفا و صمیمیت زندگی تان تأثیر بگذارید، در این فرض از مشاوره های تخصصی غافل نشوید و با مراجعه حضوری به مشاوران خانواده، زوج درمانگران و خانواده درمانگران با تجربه، این مسئله را به طور اساسی پیگیری نمایید، چرا كه در مشاوره حضوری بهتر می توان ابعاد قضیه را بررسی کرد و با مواجهۀ طرفین و خانواده ها، بهتر می توان مشکل را حل نمود و اختلافات را به حداقل رسانید.

باور ما این است که بسیاری از مشکلات زندگی همسران با مهارت افزایی و آشنایی با شیوۀ حل تعارضات در زندگی زناشویی، شیوۀ همسرداری، شیوۀ معاشرت با افراد دشوار و در موارد بسیاری با مشاوره های خانوادگی و کمک گرفتن از مشاوران، روانشناسان، خانواده درمانگران و زوج درمانگران باتجربه و با آمیخته کردن کمی چاشنی گذشت و ایثار قابل حل بوده و از بین می رود و زندگی زوجین به صفا و شیرینی مطلوب می رسد و باعث می شود که رضایت از زندگی زوجین افزایش یابد.

آیین همسرداری در آیینۀ کلام رهبری
در پایان، توجه شما را به بخشی از پیام رهبر معظم انقلاب به زوج های جوان جلب می کنیم:
«سعی شما این باشد که در تمام دوران زندگی، به خصوص سال های اوّل، این چهار پنج سال اوّل، باهم سازگاری داشته باشید. این طور نباشد که یکی اندکی ناسازگاری نشان داد، آن دیگری هم حتماً در مقابل او ناسازگاری نشان بدهد. نه! هر دو با هم سازگاری نشان بدهید و اگر دیدید همسرتان ناسازگاری کرد، شما سازگاری نشان دهید.

این از آن جاهایی است که سازش و کوتاه آمدن خوب است. معنای سازگاری چیست؟ معنایش این است که زن ببیند این مرد، درست ایده آل اوست تا با او سازگار باشد؟ یا مرد ببیند که این زن، کاملاً ایده آل اوست و همان فرد مطلوب عالی است، تا با او سازگاری داشته باشد؟ اگر یک ذرّه این گوشه یا آن گوشه اش کج بود، قبول نیست. معنای سازگاری این است؟ نه! اگر سازگاری این باشد که این خودش به طور طبیعی انجام می گیرد و ارادۀ شما را نمی خواهد. اینکه می گویند شما سازگار باشید، یعنی شما با هر وضعیتی که هست و پیش آمده بسازید. معنای سازگاری این است. یعنی چیزهایی در زندگی پیش می آید. خب دو نفرند با هم تا حالا آشنایی نداشتند، زندگی نکردند، ممکن است فرهنگشان دو تا باشد. ممکن است عاداتشان دو تا باشد. اوّل ممکن است یک ناسازگاری هایی ببینند، حالا اوّل ازدواج که نه آدم هیچ متوجّه نیست. بعد از یک خرده که گذشت، ممکن است یک ناسازگاری هایی حسّ کند، آیا باید اینجا از هم سرد شوند و بگویند: این مرد یا این زن دیگر به درد من نمی خورد؟! نه! شما باید خودتان را با این مسأله تطبیق دهید. اگر چنانچه قابل اصلاح است، اصلاحش کنید و اگر دیدید نه، کاری اش نمی شود کرد، خب با او بسازید. سازش کاری در محیط خانواده جزء واجبات است.

نبایستی زن و شوهر تصمیم بگیرند که خودشان هر چه گفتند همان شود. آنچه خودشان می پسندند و آنچه راحتی آنها را تأمین می کند همان بشود. نه، این طور نباید باشد. باید بنا داشته باشند که باهم سازگاری کنند. این سازگاری لازم است. اگر دیدید مقصود شما تأمین نمی شود مگر با کوتاه آمدن، کوتاه بیایید. سازگاری در زندگی، اساسِ بقایِ زندگی است و همین است که محبّت می آفریند. همین است که موجب برکات الهی می شود. همین است که دل ها را به هم نزدیک کرده و پیوندها را مستحکم می کند».(15)

معرفی منابع برای مطالعۀ بیشتر:
 

1. افروز، غلامعلی، روان شناسی خانواده: همسران برتر، تهران: انجمن اولیاء و مربیان، 1389.
2. محمدی ری شهری، محمد، تحکیم خانواده از نگاه قرآن و حدیث، ترجمه ی: حمیدرضا شیخی، قم: دارالحدیث، 1390.
3. یونسی، سیدجلال، مدیریت روابط زناشویی: آسیب ها و راه حل ها در روابط زناشویی، تهران: قطره، 1391.
4. حسین زاده، علی، همسران سازگار، قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)، 1391.
5. محمدپور، احمدرضا و همکاران، مدیریت تعارض همسران، مشهد: آهنگ قلم، 1389.
6. مک گرا، فیلیپ، نجات رابطه: بهانه را کنار بگذارید و از همین امروز روابط زناشویی خود را اصلاح کنید، ترجمة مهدی قراچه داغی، تهران: ذهن آویز، 1387.

پی نوشت ها:

1. میخبر، سیما، ریحانه بهشتی، یا، فرزند صالح: برنامه اخلاقی، عبادی، پزشکی و تغذیه قبل از بارداری تا پایان شیردهی، قم: نور الزهرا، 1391، ص159؛ ر.ک: تک زارع، نسرین و همکاران، تعیین جنسیت فرزند - پسر می‌خواهید یا دختر؟، تهران: شقایق، 1392.
2. حر عاملى، محمد بن حسن‏، وسائل الشیعة، قم‏: مؤسسة آل البیت علیهم السلام، 1409ق، ج21، ص361.
3. مجلسى، محمد باقر بن محمد تقى، ‏بحارالأنوار، بیروت‏: دار إحیاء التراث العربی، ‏1403ق، ج101، ص98.
4. ابن أبی الحدید، عبدالحمید بن هبة الله، ‏شرح نهج البلاغة لابن أبی الحدید، قم: مكتبة آیة الله المرعشی النجفی، 1404 ق‏، ج16، ص61.
5. كلینى، محمد بن یعقوب بن اسحاق، ‏كافی، قم‏: دار الحدیث، ‏1429ق، ج11، ص340.
6. همان، ج11، ص337.
7. همان، ج11، ص339.
8. محمدی ری شهری، محمد، میزان الحکمه، قم: دارالحدیث، 1379، ج1، ص407، حدیث 403.
9. نورى، حسین بن محمد تقى، ‏مستدرك الوسائل و مستنبط المسائل‏، قم‏: مؤسسة آل البیت علیهم السلام‏، 1408ق‏، ج15، ص118.
10. همان، ج15، ص116.
11. ‏همان، ج15، ص115.
12. ‏بحارالأنوار، ج14، ص200؛ كلينى، محمد بن يعقوب بن اسحاق، ‏كافي، تهران: دارالكتب الإسلامية، ‏1407ق، ج1، ص535.
13. مكارم شيرازى، ناصر، تفسير نمونه، تهران: دارالكتب الإسلامية، 1374، ج2، ص523.
14. بقره (2)، آیه 216.
15. مطلع عشق(گزیده ای از رهنمودهای حضرت آیت الله العظمی خامنه ای به زوج های جوان)، ص150 و151.
16. http://www.askdin.com/showthread.php?t=64376&p=1010578&viewfull=1#post10...