پرسش:
از وقتی که بچۀ دومم به دنیا آمده نمی توانم به همۀ کارهایم برسم، تمام انرژی ام تحلیل رفته و به شدت کمبود خواب دارم به همین خاطر شوهرم از من شاکی است؟
پاسخ:
لزوم برنامه ریزی برای رسیدگی به کارها
بر کسی پوشیده نیست که نگهداری از کودک شیرخواره و در عین حال رسیدگی به امورات منزل، رسیدگی به شوهر به طور همزمان کار بسیار سخت و دشواری است؛ بنابراین به شما کاملاً حق می دهیم که انرژی تان تحلیل برود و از عدم درک شوهرتان و توقعات زیاد وی شاکی باشید.
البته شما با کمی برنامه ریزی، تقسیم کار و کمک گرفتن از شوهرتان و نیز سایر اعضای خانواده و حتی بستگان و آشنایان و سپردن بخشی از کارها به آنها می توانید به همۀ کارهای تان برسید و به موقع نیز استراحت کنید تا فشار مضاعفی به شما وارد نشود.
شاید شوهرتان از آن دسته از مردانی باشد که علاقه ای به همکاری و کمک به انجام کارهای خانه نداشته باشد، اما اگر هوشمندانه او را به کار بگیرید و به نوعی او را در عمل انجام شده قرار دهید و بخشی از کارها را به او بسپارید و با تشویق و ترغیب او را به انجام درست کارها رهنون سازید، مشکل تان حل خواهد شد.
البته باید به شوهرتان بفهمانید و این نکته را تفهیم کنید که وضعیت شما کاملاً استثنایی است؛ بنابراین نباید انتظار داشته باشد که همه چیز همواره مرتب و تمیز باشد.
مشکلی که شما با آن روبرو هستید تقریباً در همۀ خانواده هایی که بچۀ کوچک دارند، فراگیر می باشد.
وابستگی کودک به مادر
نوزاد انسان به موازات رشد خود از همان روز های آغازین تولد، به تدریج تک تک اعضای بدنشان و نیز قوای حسی- حرکتی شان رشد می کند و شناخت بیشتری از دنیای پیرامون خویش پیدا می کنند. نوزاد به تدریج قدرت تشخیص پدر و مادر خویش را پیدا می کند و چهره و صدای آنان را تشخیص می دهد؛ هر چقدر از روزهای تولد فاصله گرفته می شود، این شناخت کودک بیشتر و بیشتر می شود؛ بنابراین کودک در حضور افراد غریبه و یا محیط های ناآشنا و یا محیط تنها، احساس ناخوشایندی به او دست می دهد و با بی قراری، بهانه گیری دنبال محل ایمنی برای آرامش می گردد تا از تنش ناشی از این امور رهایی یابد. البته این مسئله همیشگی نخواهد بود، بلکه به موازات رشد کودک، کم کم قوای حسی- حرکتی کودک تکمیل می شود و او می فهمد که همه افراد ناآشنا و غریبه و نیز همه محیط ها لزوماً ترسناک و خطر آفرین نیستند، پس در حضور آنها احساس بدی به او دست نمی دهد و یا اگر از پدر و مادرش دور شود، احساس اضطراب و تنش درونی نخواهد کرد.
کاهش وابستگی کودک و کمک به شکل گیری استقلال عاطفی و روانی وی
یکی از وظایف والدین در خصوص فرزندشان، کمک به استقلال عاطفی و روانی آنهاست، این مهم باید از همان روزهای آغازین تولد در دستور کار والدین قرار بگیرد تا استقلال عاطفی و روانی به درستی شکل بگیرد و کودک بتواند بعد از اتمام شیرخوارگی و به تناسب رشدش به تدریج از پدر و مادرش فاصله بگیرد و بتواند روی پای خویش بیایستد. اگر این مسئله به خوبی مدیریت نشود و استقلال عاطفی و روانی کودک تأمین نگردد، ادامه این روند ممکن است در آینده برای کودک و والدین مشکل بیافریند و باعث عدم شکل گیری استقلال عاطفی و روانی وی گردد؛ بنابراین بایستی با اتخاذ تدابیری به تدریج از میزان وابستگی کودک تان به خود بکاهید و به استقلال عاطفی و روانی وی کمک کنید. مثلاً به مادر توصیه می شود که به محض گریه کودک برای شیر دادن و یا توجه به وی او را فوراً شیر ندهد و بغل نگیرد تا روحیه صبر و خویشتنداری در وی مقداری تقویت شود. یا می توان همگام با رشد کودک با بازی «قایم باشک»، بازی با همسالان، سپردن کودک به بستگان درجه یک(مادر بزرگ، پدر بزرگ، عمه، خاله و...) یواش یواش زمینه جدایی والدین و کودک را به طور موقت فراهم کرد و از میزان وابستگی کودک تان به خود بکاهید.
این نکته را نیز بدانید، کودک در یکی دو سال اول تولد، نیاز بیشتری به محبت، در آغوش گرفته شدن و ناز و نوازش دارد. هر مقدار این نیاز کودک به موقع و به درستی ارضا شود، کودک بعد از دوران شیرخوارگی راحت تر از پدر و مادرش جدا می شود و خودش از بغل آنها پایین می آید، لزومی به اجبار و طرد کردن کودک نیست، اما اگر این نیاز کودک به درستی ارضا نشود، کودک برای تأمین و جبران محبت سعی می کند هر طور که شده در آغوش پدر و مادرش بماند و به این راحتی از آنها جدا نشود.
وابستگی کودک به والدین و بالعکس نیز در تمایل کودک به بغل گرفته شدن نقش دارد. اگر این وابستگی مدیریت و کنترل نشود این تمایل در کودک بیشتر می شود و کودک حاضر به پایین آمدن از بغل پدر و مادرش و یا طاقت جدایی از آنها را نخواهد داشت.
راهکارهای کاربردی
- بکوشید در منزل با همسرتان تقسیم کار داشته باشید و هنگامی که شما مشغول استراحت و یا رسیدگی به امورات منزل هستید، مراقبت از بچه ها را به همسرتان بسپارید؛ این طوری وی عملاً با سختی کار شما آشنا خواهد شد و کمتر غر خواهد زد.
- وسایل خطرناک، آسیب زا و تزئینی را از منزل جمع آوری کنید و یا آن را دور از دسترس فرزندان تان قرار دهید تا از آسیب های احتمالی جلوگیری کنید. ایمن کردن وسایل و قرار دادن آنها دور از دسترس آنان برای مقابله با خرابکاری کودک مفید است.
- با اتخاذ تدابیری خرابکاری ها و کثیف کاری فرزندان تان را به حداقل برسانید، بر فرض مثال می توانید در محل بازی بچه ها روفرشی مناسبی پهن کنید تا هم بچه ها با خاطری آسوده بازی کنند تا هم به هنگام جمع کردن وسایل بازی مجبور به صرف ساعت ها وقت نباشید، چون با جمع کردن روفرشی به راحتی می توانید تمامی وسایل بازی و سایر وسایل را جمع کنید.
- از آنجا که نوزادان نیاز به توجه مداوم و مستمر مادر دارند، می توانید به هنگام رسیدگی به امورات منزل همواره ارتباط چشمی و کلامی با فرزندتان برقرار کنید، برای او آواز یا شعر بخوانید و در صورت امکان با تهیه تاب و صندلی آویز و نیز تهیه آغوشی نوزاد به کارهای تان برسید.
معرفی منابع برای مطالعۀ بیشتر:
- مه آبادی، نرگس، خانواده موفق: نکاتی طلایی پیرامون همسرداری، خانهداری، فرزندداری، قم: جوانان موفق، 1388.
- گاربر، استیفن و گاربر، ماریان دانیلز، چگونه با کودکم رفتار کنم؟، ترجمۀ هومن حسینی نیک و دیگران، تهران: مروارید، 1388.
- http://www.askdin.com/showthread.php?t=64283&p=1009738&viewfull=1#post10...