پرسش:
نحوه مرگ عایشه چگونه بوده است؟ آیا به دست معاویه کشته شد؟
پاسخ:
عایشه در سال 58 هجری در سن ۶۶ سالگی در مدینه درگذشت و ابوهریره بر وی نماز خواند(1) او در قبرستان بقیع به خاک سپرده شد.(2)
موضوع مرگ عایشه محل اختلاف است، بیشتر آن را مرگ طبیعی دانسته و برخی نیز قائلند وی به دست معاویه کشته شده است. سیره معاویه این احتمال را تقویت می کند چرا که هر کس مخالف ولی عهدی معاویه بود او از میان بر می داشت.
موضوع دیگری که این احتمال را تقویت می کند خوشحالی معاویه نسبت به مرگ عایشه است
نقل شده: پس از وفات عایشه، عبدالله بن عمر بر او گريست، اين خبر به معاويه كه هنوز در مدينه بود رسيد و به ابن عمر گفت: آيا براى مردن يك پيرزن گريه مى كنى؟ عبدالله گفت: تمام فرزندانِ ام المؤمنين بر او مى گريند; البته كسى كه فرزند او نباشد (يعنى مؤمن نباشد) نمى گريد(3)
برخی منابع نیز تصریح کرده و معاویه را عامل قتل عایشه می دانند.
«معاویه در مدینه روی منبر پیامبر مشغول گرفتن بیعت از مردم برای یزید بود که عایشه از اتاقش صدا زد: ساکت باش! ساکت باش! آیا رسم این است که بزرگان، مردم را برای بیعت گرفتن برای پسرشان دعوت کنند؟ معاویه گفت: نه. عایشه گفت: پس در این کارت به چه کسی اقتدا کرده‌ای و از سنت چه کسی پیروی می‌کنی؟ معاویه خجالت زده شد و از منبر پایین آمد و چاهی کَند و با مکر و حیله عایشه را در چاه انداخت و بدین علت عایشه از دنیا رفت».
ولی در نقل دیگری آمده: «عایشه در حالی‌که سوار بر الاغ بود به خانه معاویه رفت. عایشه حرمت معاویه را رعایت نکرد با الاغش به روی فرش‌ها رفت. و الاغ بر آنها ادرار کرد. معاویه از این کار عایشه به مروان شکایت کرد و گفت: من نمی‌توانم این زن را تحمل کنم. با اجازه معاویه، مروان عهده‌دار حل این مشکل شد. او چاهی کَند و کاری کرد که عایشه در آن افتاد. این اتفاق در روز آخر ذی الحجه واقع شد».(4)
از اعمش کوفی نقل شده:«کسی را بی‌حیاتر از او [معاویه] دیده‌اید؟ او هفتاد هزار نفر را کشت که در بین آنها عمار، خزیمه، حجر، عمرو بن حمق، محمد بن ابوبکر، مالک اشتر، اویس قرنی، ابن صوحان، ابن تیهان، عایشه و ابن حسان وجود دارند».(5)
کلیدواژه: عایشه، مرگ، قتل، معاویه
__________________________________________________
منابع:
1. ذهبى، محمد بن احمد، تاریخ اسلام، تحقیق تدمرى، دار الکتاب العربى، بیروت، چاپ دوم، 1413ق.، ج 4، ص 164؛ ابن اثیر، کامل ، ج 3، ص 520
2.طبری، تاریخ الامم و الملوک، ج۱۱، ص۶۰۲
3. ابن خلکان، أحمد بن محمد بن إبراهيم بن أبي بكر ابن خلكان برمكي إربلي (681ق)، وفيات الأعيان وأنباء أبناء الزمان، محقق إحسان عباس، دارصادر، بيروت،ج3، ص16.
4.سید بن طاوس، الطرائف فی معرفة مذاهب الطوائف، ج 2، ص 503، الخیام، قم، چاپ اول، 1399ق.
5.عاملی نباطی، علی من محمد، الصراط المستقیم إلی مستحقی التقدیم، محقق و مصحح: رمضان، میخائیل، ج 3، ص 45، المکتبة الحیدریة، نجف، چاپ اول، 1384ق.
http://www.askdin.com/showthread.php?t=35637&p=781292&viewfull=1#post781292