معلمی شغل انبیاست

پرسش:
معلمی از سر لجاجت و دشمنی بی پایه و اساس خود همه دانش آموزان خود را در ارزیابی پایان سال (سال ششم ابتدایی) تضعیف کرده و رفتار این معلم مخصوصاً در پایان سال باعث سرخوردگی بچه ها شده است؛ حال سوال این است که وقتی اقشار مرجعی مانند معلمین با کودکان و نوجوانان این رفتار را می کنند چگونه می توان ذهن و ضمیر آنها را از آسیب های بیشتر حفظ کرد؟

پاسخ:
معلمی شغل انبیاست

امام خمینی(ره) در این زمینه می فرماید:
«نقش معلم در جامعه، نقش انبیاست. انبیا هم معلم بشر هستند. نقش بسیار حساس و مهمی است؛ و مسئولیت بسیار زیاد دارد.
معلمی نقش مهمی است که همان نقش تربیت است که إخراج «مِنَ الظُّلُماتِ إلَی النُّورِ» آنهایی که «اللّه‏ُ وَلیُّ الَّذیِنَ آمَنُوا یُخْرِجُهُمْ مِنَ الظُّلُماتِ إلَی النُّورِ» همین سِمَت معلمی است. خدای تبارک و تعالی این سِمَت را به خودش نسبت می دهد که خدای تبارک و تعالی ولیّ مؤمنین است؛ و آنها را از ظلمات اخراج می‏کند به سوی نور. و معلم اول خدای تبارک و تعالی است که اخراج می کند مردم را از ظلمات به وسیلۀ انبیا و به وسیلۀ وحی مردم را دعوت می کند به نورانیت؛ دعوت می کند به کمال؛ دعوت می کند به عشق، دعوت می کند به محبت؛ دعوت می کند به مراتب کمالی که از برای انسان است. دنبال او انبیا هستند که همان مکتب الهی را نشر می دهند، و آنها هم شغلشان تعلیم است؛ معلمند، معلم بشرند. آنها هم شغلشان این است که مردم را تربیت کنند و انسان را تربیت کنند که از مقام حیوانیت بالا برود و به مقام انسانیت برسد».(1)

هيچ كس جز معصوم، مصون از خطا و اشتباه نيست
بدون شك، خطا و اشتباه يكي از لوازم زندگي بشري است و هيچ كس جز معصوم، مصون از خطا و اشتباه نيست؛ بنابراین اگر معلمی به خطا می رود، اسیر هواهای نفسانی شده و دچار خطا و لغزش گردید جای تعجبی ندارد.
همیشه در همۀ اقشار و اصناف افراد خطاکار، ظالم و گناهکار یافت می شود؛ نباید انتظار داشت که در نظام آموزش و پرورش چنین افرادی یافت نشود.
همه ما انسان‌ها به حکم انسان بودن و جایزالخطا بودن‌مان بعضاً دچار اشتباهات فاحشی در زندگی خود می‌شویم. چگونگی برخورد و مواجهه با این گونه اشتباهات از خود اشتباهات به مراتب مهم‌تر است.
در مرحلۀ اول باید با خوش رویی و مهربانی با معلم صحبت شود تا زمینه برای رفع کینه و کدورت های احتمالی از بین برود.

مقابله با خطاکار
به هر حال، اگر نصایح خیرخواهانه شما و دیگران در تغییر رفتار معلم خاطی تأثیری ندارد، آنگاه برای مقابله با ظلم و ستم معلم مورد نظر می توانید از همه ظرفیت خود و دیگران استفاده کنید و با جمع آوری مستندات واقعی و ارائه آن به مسئولان بالادستی آموزش و پرورش زمینۀ مقابله با ظلم و ستم معلم خاطی را فراهم آورید.

حکما می گویند: همیشه دست بالای دست بسیار است و بالاخره هر کسی مافوقی هم دارد و مافوق او نیز مافوقی دارد. می توانید با مدیران رده بالای آموزش و پرورش مشکل خویش را در میان بگذارید حتی مدارکی مبنی بر بی‌کفایتی و سوءرفتار معلم خاطی تهیه کنید و به مدیران رده بالای آموزش و پرورش شهر و استان و حتی به دفتر وزیر یا ریاست جمهوری ارسال کنید و بدین طریق احقاق حق کنید.

تغییر نگرش
با دانش آموزانی که حق شان ضایع شده صحبت کنید و با آنها همدلی نمایید، کاری کند که آنها متوجه شوند هرگز نمی توان سوءرفتار یک معلم را به سایر معلمان دلسوز و فرهیخته تعمیم داد. خوشبختانه در نظام آموزش و پرورش کشورمان معلمان زیادی هستند که معلمی برای آنها واقعاً شغل انبیاست و آنها با اخلاق و منش پیامبرگونه سعی در ارشاد و هدایت، تعلیم و تربیت دانش آموزان دارند. حساب اینها با چند معلم معدود و انگشت‌شمار خاطی کاملاً جداست.

معرفی منابع برای مطالعۀبیشتر:
 

1. فرهادیان، رضا، آنچه معلمان و مربیان باید بدانند، قم: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، مرکز انتشارات، ‎۱۳۷۴.
2. قرائتی، محسن، مهارت معلمی، تهران: مرکز فرهنگی درسهایی از قرآن، 1396.
3. حاتمی، زهرا، مدیریت آموزشی (مهارت های معلمی)، تهران: کورش چاپ، 1395.
4. نیک زاد، محمود، آموزش فنون و مهارت های معلمی، تهران: دانشگران محمود، 1387.

پی‌نوشت‌:

1. موسوی خمینی، روح الله، صحیفه امام، تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره)، 1374، ج‏9، ص 291؛ آیین انقلاب اسلامی، گزیده ‏ای از اندیشه و آرای امام خمینی(ره)، ‏ج‏2، ص299-300
2. http://www.askdin.com/showthread.php?t=63110&p=1000121&viewfull=1#post10...