سؤال
من به سر وصدا خيلي حساسم وقتي صداي مداوم چيزي مياد خيلي اعصابم خورد ميشه اين يه چيز طبيعيه ؟شما هم اينطورييد؟ چي كار كنم توجهم به صداها معطوف نشه؟
پاسخ
با سلام و سپاس از همراهی شما با انجمن گفتگوی دینی
با سلام و سپاس از همراهی شما با انجمن گفتگوی دینی
روان‌شناسی آستانه تحمل انسان آستانه تحمل به حوزه روان شناسی رفتار بازمی‌گردد و در روان شناسی اجتماعی خودش را نشان می‌دهد. بر اساس آیه 84 سوره اسراء (1)رفتار هر انسانی بازتابی از شاکله شخصیتی اوست. بنابراین باید دید شاکله شخصیتی هر فردی از چه مبانی، بینش‌ها و نگرش‌ها شکل گرفته است؛ زیرا بازتاب آن در رفتارهای فردی و اجتماعی آن ظهور و بروز می‌کند. کسی که از آستانه تحمل بالا و پایین یا میانه‌ای برخوردار است نشان می‌دهد که از نظر بینشی و نگرشی، به هستی و خودش چگونه می‌نگرد و چه انتظاراتی از دیگران دارد.
در بیان تفاوت های فردی در بروز واکنش به سرو صدا، این گونه فرض می شود گه سر و صدا برای برخی از افراد ناخوشایندتر و آزارنده تر از دیگران است. عملکرد افراد دارای تیپ شخصیتی مضطرب بیش از عملکرد آنهایی که تیپ شخصیتی غیر مضطرب دارند، تحت تأثیر سر و صدا قرار می گیرد. اگر بخواهیم در قالب یادگیری و شرطی سازی آن را تبیین کنیم، باید بگوییم که انجام تکلیف به دلیل مجاورت و یا ارتباط با صدای آزارنده، ناخوشایند می شود و عملکرد فرد را کاهش می دهد.(لیونبرگ و نیلی، 2007، به نقل از عریضی و همکاران)(2)
اما در مورد حساسیت شما جای نگرانی نیست و می توانید با انجام چند تمرین این آستانه را افزایش دهید و تحمل خود را نسبت به سر و صدای محیطی بالا ببرید.
1. در ابتدا بكوشيد از كنار مسائل و موضوعات ريز و درشت زندگي به راحتى عبور كنيد و به سر و صداهای محیطی معنايى فراتر از آن چه كه هست ندهيد. توجه بيش از حد به سر و صداهای محیطی فقط خودتان را آزرده و رنجور مي‌سازد؛ بنابراين در گام اول بايد سعي كنيد تا می توانید این اضطراب را تحمل کنید.
2. از روش تدریج استفاده کنید. مثلا زمانی که یک صدای محیطی شما را آزار می دهد سعی کنید ابتدا چند ثانیه تحمل کنید و در دفعات بعدی این مقدار را به دقیقه نیز برسانید و با این روش کم کم آستانه را بالا ببرید.
3. براي موفقيت بيشتر در بالا بردن قدرت تحمل تان و افزايش آستانه تحمل تان توصيه مي شود از تكنيك مكث سه ثانيه استفاده كنيد؛ مثلاً تشنه ايد و ليوان آبي هم در دست داريد، قبل از آنكه آب را بنوشيد سه ثانيه مكث كنيد. يا كسي از شما سؤالي مي پرسد، سريعاً جواب ندهيد، سه ثانيه مكث كرده، سپس جواب دهيد. خيلي خيلي گرسنه ايد، قبل از به دهان گذاشتن هر لقمه غذا، سه ثانيه مكث كنيد. يا در ماشين نشسته ايد و خيلي هم عجله داريد، قبل از روشن كردن ماشين، بر روي صندلي ماشين به آرامي، سه ثانيه مكث كنيد بعد ماشينتان را روشن كنيد. اين مكث هاي سه ثانيه باعث افزايش قدرت و صبر شما شده و در نتيجه باعث ماندگاري و افزون شدن انرژي مثبت شما مي شود. در اين كار ممارست بخرج دهيد تا اينكه ملكه ذهن شما شده و در حافظه تان ثبت گردد.پس سعی کنید زمانی که از صدایی به هم ریختید قبل از اینکه اقدام به هر کاری کنید سه ثانیه صبر نمایید.
4. يكي از تکنیک های معروف استفاده از ريلكسيشن است که راحترين آنها روش ريلكسيشن خوزه سيلوا است، بدين ترتيب كه در جاي خلوتي روي صندلي راحتي بنشينيد تمام چيزهايي كه به بدن شما فشار وارد مي آورد مثل ساعت گردنبند كمربند و... از خود جدا سازيد تنفس شكمي عميق بكشيد و بعد از شمارش تا 8، آنرا به آرامي از بيني خارج سازيد بعد از اينكه سه بار اينكار را كرديد چشمانتان آرام را ببنديد و آنگاه از 25 به آرامي شروع به شمارش معكوس نماييد و به تنفس عميق ديافراگمي ادامه دهيد آنگاه بعد از رسيدن به صفر( كه حدود بيست دقيقه طوال مي كشد، نفس عميقي بكشيد و چشمانتان را به آرامي باز كنيد دو هفته اول روز دو الي سه بار اينكار را بكنيد بعد از عدد 50 شروع كنيد بعد 75 بعد عدد 100 در حين انجام تمريت تمركز خود را از روي عدد برنداريد و همواره روي آنها زوم نماييد. بعد از مدتي احساس خواهيد نمود اضطراب از وجود شما رخت بربسته است البته اگر اين تمارين را زير نظر يك رواندرمانگر انجام دهيد بهتر است، در اثناء اين عمليات بايد آنچه را كه باعث اضطراب شما مي شود را بطور محسوسي بذهن آوريد تا تدريجا ذهن شما نسبت به موضوع مصونيت پيدا كند و ديگر از آن پريشان نگردد.(مثلا صدای محیطی آزار دهنده ای با خود تمرین کنید).
در پایان ذکر این نکته مهم است که مقصود از آستانه یعنی رعایت محدوده ی طبیعی و متعادل زیرا در هر صورت برخی اوقات صداهایی برای انسان آزار دهنده هستند که باید آنها را به حد تعادل رسانید و این کاملا طبیعی است؛ ولی واکنش به هر صدای محیطی و ادامه دار یعنی اینکه صبر ما کم شده و دچار ضعف روانی شده ایم.
پی نوشت:
1.قُلْ کُلٌّ يَعْمَلُ عَلي شاکِلَتِهِ فَرَبُّکُمْ أَعْلَمُ بِمَنْ هُوَ أَهْدي سَبيلاً بگو: هر کس بر پایه خلق و خوی و عادت های اکتسابی خود عمل می کند ، پس پروردگارتان به کسی که راه یافته تر است ، داناتر است.
2. عریضی و همکاران، رابطۀ ادراک سروصدا با سرزندگی، مجله تازه های علوم شناختی، سال 9، شمارۀ 4، 1386، ص66.
http://www.askdin.com/showthread.php?t=22046&p=986763&viewfull=1#post986763
اما در مورد حساسیت شما جای نگرانی نیست و می توانید با انجام چند تمرین این آستانه را افزایش دهید و تحمل خود را نسبت به سر و صدای محیطی بالا ببرید.
1. در ابتدا بكوشيد از كنار مسائل و موضوعات ريز و درشت زندگي به راحتى عبور كنيد و به سر و صداهای محیطی معنايى فراتر از آن چه كه هست ندهيد. توجه بيش از حد به سر و صداهای محیطی فقط خودتان را آزرده و رنجور مي‌سازد؛ بنابراين در گام اول بايد سعي كنيد تا می توانید این اضطراب را تحمل کنید.
2. از روش تدریج استفاده کنید. مثلا زمانی که یک صدای محیطی شما را آزار می دهد سعی کنید ابتدا چند ثانیه تحمل کنید و در دفعات بعدی این مقدار را به دقیقه نیز برسانید و با این روش کم کم آستانه را بالا ببرید.
3. براي موفقيت بيشتر در بالا بردن قدرت تحمل تان و افزايش آستانه تحمل تان توصيه مي شود از تكنيك مكث سه ثانيه استفاده كنيد؛ مثلاً تشنه ايد و ليوان آبي هم در دست داريد، قبل از آنكه آب را بنوشيد سه ثانيه مكث كنيد. يا كسي از شما سؤالي مي پرسد، سريعاً جواب ندهيد، سه ثانيه مكث كرده، سپس جواب دهيد. خيلي خيلي گرسنه ايد، قبل از به دهان گذاشتن هر لقمه غذا، سه ثانيه مكث كنيد. يا در ماشين نشسته ايد و خيلي هم عجله داريد، قبل از روشن كردن ماشين، بر روي صندلي ماشين به آرامي، سه ثانيه مكث كنيد بعد ماشينتان را روشن كنيد. اين مكث هاي سه ثانيه باعث افزايش قدرت و صبر شما شده و در نتيجه باعث ماندگاري و افزون شدن انرژي مثبت شما مي شود. در اين كار ممارست بخرج دهيد تا اينكه ملكه ذهن شما شده و در حافظه تان ثبت گردد.پس سعی کنید زمانی که از صدایی به هم ریختید قبل از اینکه اقدام به هر کاری کنید سه ثانیه صبر نمایید.
4. يكي از تکنیک های معروف استفاده از ريلكسيشن است که راحترين آنها روش ريلكسيشن خوزه سيلوا است، بدين ترتيب كه در جاي خلوتي روي صندلي راحتي بنشينيد تمام چيزهايي كه به بدن شما فشار وارد مي آورد مثل ساعت گردنبند كمربند و... از خود جدا سازيد تنفس شكمي عميق بكشيد و بعد از شمارش تا 8، آنرا به آرامي از بيني خارج سازيد بعد از اينكه سه بار اينكار را كرديد چشمانتان آرام را ببنديد و آنگاه از 25 به آرامي شروع به شمارش معكوس نماييد و به تنفس عميق ديافراگمي ادامه دهيد آنگاه بعد از رسيدن به صفر( كه حدود بيست دقيقه طوال مي كشد، نفس عميقي بكشيد و چشمانتان را به آرامي باز كنيد دو هفته اول روز دو الي سه بار اينكار را بكنيد بعد از عدد 50 شروع كنيد بعد 75 بعد عدد 100 در حين انجام تمريت تمركز خود را از روي عدد برنداريد و همواره روي آنها زوم نماييد. بعد از مدتي احساس خواهيد نمود اضطراب از وجود شما رخت بربسته است البته اگر اين تمارين را زير نظر يك رواندرمانگر انجام دهيد بهتر است، در اثناء اين عمليات بايد آنچه را كه باعث اضطراب شما مي شود را بطور محسوسي بذهن آوريد تا تدريجا ذهن شما نسبت به موضوع مصونيت پيدا كند و ديگر از آن پريشان نگردد.(مثلا صدای محیطی آزار دهنده ای با خود تمرین کنید).
در پایان ذکر این نکته مهم است که مقصود از آستانه یعنی رعایت محدوده ی طبیعی و متعادل زیرا در هر صورت برخی اوقات صداهایی برای انسان آزار دهنده هستند که باید آنها را به حد تعادل رسانید و این کاملا طبیعی است؛ ولی واکنش به هر صدای محیطی و ادامه دار یعنی اینکه صبر ما کم شده و دچار ضعف روانی شده ایم.
پی نوشت:
1.قُلْ کُلٌّ يَعْمَلُ عَلي شاکِلَتِهِ فَرَبُّکُمْ أَعْلَمُ بِمَنْ هُوَ أَهْدي سَبيلاً بگو: هر کس بر پایه خلق و خوی و عادت های اکتسابی خود عمل می کند ، پس پروردگارتان به کسی که راه یافته تر است ، داناتر است.
2. عریضی و همکاران، رابطۀ ادراک سروصدا با سرزندگی، مجله تازه های علوم شناختی، سال 9، شمارۀ 4، 1386، ص66.
http://www.askdin.com/showthread.php?t=22046&p=986763&viewfull=1#post986763