پرسش:
چه مدت پس از ترک گناهان کبیره، انسان به درجات ماوراء الطبیعیه می رسد؟
پاسخ:
در یک نگاه کلی گناهان به دو دسته تقسیم می شوند: گناهان کبیره وگناهان صغیره.اين تقسيم بندى از قرآن و روايات سرچشمه گرفته است ؛والبته برای گناهان کبیره نیز شروطی مد نظر گرفته شده است وگناه با آن ویژگی های خاص را گناه کبیره می نامند.هر گناهى كه يكى از شرائط زير را داشته باشد كبيره محسوب مى شود:
الف- گناهانى كه خداوند وعده عذاب در باره آن داده است.
ب- گناهانى كه در نظر اهل شرع و لسان روايات با عظمت ياد شده.
ج- گناهانى كه در منابع شرع بزرگتر از گناهى شمرده شده كه جزء كبائر است.
د- و بالاخره گناهانى كه در روايات معتبر تصريح به كبيره بودن آن شده است.
در رابطه با تعداد گناهان کبیره نیزدر روایات تعداد گوناگونی ذکر شده است بعضی روایات تعداد گناهان کبیره را هفت گناه، بعضى ديگر تعداد آنها را ده و در بعضى نوزده گناه و در بعضى تعداد بسيار بيشترى ديده مى شود.در حقيقت بعضى از اين روايات به گناهان كبيره درجه اول، بعضى به گناهان كبيره درجه دوم و بعضى به همه گناهان كبيره اشاره مى كند.تفاوت در شمارش تعداد كبائر، به خاطر آن است كه همه گناهان كبيره نيز يكسان نيست، بلكه بعضى از اهميت بيشترى برخوردار است، و به تعبير ديگر «اكبر الكبائر» است، بنابراين تضادى در ميان آنها وجود ندارد
ترک گناهان کبیره خواه ناخواه تاثیرات مطلوب مادی ومعنوی بر زندگی انسان دارد.خداوند در قرآن به كسانى كه از گناهان كبيره پرهيز مىكنند، بشارت مى دهد كه گناهان صغيره آنان را مى بخشد
«إِنْ تَجْتَنِبُوا كَبائِرَ ما تُنْهَوْنَ عَنْهُ نُكَفِّرْ عَنْكُمْ سَيِّئاتِكُمْ وَ نُدْخِلْكُمْ مُدْخَلًا كَريماً».
«اگر از گناهان بزرگى كه از آن نهى مىشويد پرهيز كنيد، گناهان كوچك شما را مىپوشانيم، و شما را در جايگاه خوبى وارد مىسازيم»(1)
بنابراین چنانچه ترک گناهان کبیره ،ادامه پیدا کند انسان به مقامات معنوی بالا وبالاتری خواهد رسید.طبیعتا کسی که گناه را ترک نماید به همان میزان ترک کردن گناه،خداوند دریچه های رحمت را بر او می گشاید..رسیدن به مقامات معنوی وتوانایی داراشدن چشم برزخی ویا طی الارض نمودن ،وتحصیل قدرت مافوق طبیعی نیازمند به کسب مقدماتی است که مهمترین آنها تحصیل معرفت نفس است؛ وبعد از کسب معرفت است که انسان قدم در راه تزکیه می گذارد واز طرفی به پاک سازی و پالایش درون از آلودگی ها اقدام می نماید. و از طرف دیگر به آراستگی نسبت به خصال نیک قدم بر می دارد.با توجه به این که عالم برزخ از جنس این عالم نیست بنابراین هرچقدر انسان از دلبستگی ووابستگی به مادیات دور باشد به همان میزان می تواند چشم برزخی خود را باز نماید.
چنانچه در روایات داریم که:
عن ابی عبد الله (علیه السلام) قال: قال رسول الله(صلی الله علیه وآله) قال الله: ما تحبب الی عبدی به شیء احب الی مما افترضه علیه و انه لیتحبب الی بالنافله حتی احبه، فاذا احببته کنت سمعه الذی یسمع به و بصره الذی یبصر به و لسانه الذی ینطق به، و یده التی یبطش بها و رجله التی یمشی بها اذا دعانی اجبته و اذا سألنی اعطیته؛
از پیامبر(صلی الله علیه وآله) روایت شده که خداوند فرمود: اظهار دوستی نکرد بنده من به چیزی دوست داشتنی‌تر از آنچه واجب کردم بر او، و او با نوافل به سوی محبت من می‌آید تا این که من نیز او را دوست بدارم. پس هنگامی که او را دوست بدارم شنوایی او می‌باشم آن گاه که می‌شنود و بینایی او می‌باشم آن گاه که می‌بیند و زبان او می‌باشم آن گاه که سخن می‌گوید و دست او می‌باشم آن گاه که ضربه می‌زند و پای او می‌باشم آن گاه که راه می‌رود، هنگامی که به درگاه من دعا کند اجابت می‌کنم و اگر از من درخواست کند به او می‌دهم. (2)
توجه کنید که انجام نوافل در روایت فرع بر انجام واجبات وترک محرمات است یعنی در مرحله ی اول انسان انجام واجبات وترک محرمات را رعایت می نماید ودر ادامه با تکیه بر نوافل می تواند چنین مقامی را بدست آوردومقدار و نوع دامنه‌ی دید برزخی هر شخص هم بستگی به میزان معرفت و مقدار فاصله گرفتن او از عالم ماده دارد.توجه کنید که که چشم برزخی با چند توصیه باز نمی‌شود، بلکه این کار نیازمند تلاش پیگیر و مجاهده و جهاد مداوم با نفس است؛ رسیدن به این مقامات به راحتی نصیب کسی نمی شود ولازم است انسان مراحل ترک گناه وتوبه را یکی پس از دیگری طی کند تمام حقوق الهی را ادا نموده وحق الناسی برگردنش نباشد وحتی از امور شبهه ناک نیز پرهیز نماید تا بتواند چنین مقامات معنوی را درک کند.
در رابطه با روایتی که هم فرمودید بنده تحقیق کردم اما چنین روایتی مبنی بر این که معصوم علیه السلام زمانی را برای رسیدن به مقامات معنوی معین کرده باشندنیافتم توجه کنید که این مقامات دارای مراتب است وبرای هر کس با توجه به میزان معرفت وموفقیت در طی طریق ،ممکن است زمانی طول بکشد که این زمان متفاوت است با زمانی که اشخاص دیگر برای رسیدن به این مقام بدان نیازمندند.
.البته در روايتى از پيامبر گرامى اسلام آمده است:
«من اخلص لله اربعين يوما فجر الله ينابيع الحكمة من قلبه على لسانه؛ هر كس چهل روز فقط براى خداوند تعالى اخلاص ورزد خداوند چشمه هاى حكمت را از قلبش بر زبانش جارى مى سازد .(3)
با توجه به ظرفیت انسان، تكرار «چهل بار» موجب يك ملكه معنوى و تعميق يك رفتار پسنديده و قابليت نزول فيض خاص خداوند مى شود.البته لازم است توجه کنیم انچه که در روایت به ان اشاره شده است اخلاص است که رسیدن به مقام مخلصین نیزدشوار است.
در رابطه با تعداد گناهان کبیره هم حضرت امام خمینی می فرمایند:گناهان کبیره بسیار است ،بعضی آنها عبارتند از:
1ـ نومیدی از رحمت خدا 2ـ ایمنی از مکر الهی 3ـ دروغ بستن به خدا و پیامبر 4ـ قتل 5ـ عاق پدر و مادر 6ـ خوردن مال یتیم7ـ نسبت زنا دادن 8ـ فرار از جنگ و جهاد 9ـ قطع رحم 10ـ سحر و جادو 11ـ زنا 12ـ لواط 3ـ سرقت 14ـ قسم دروغ 15ـ کتمان شهادت 16ـ شهادت به ناحق دادن 17ـ عهد شکستن 18ـ بیش از ثلث وصیت کردن 19ـ شراب نوشیدن 20ـ ربا خوردن 21ـ برای کار حرام مزد گرفتن 22ـ قمار بازی23ـ خوردن گوشت مردار و خوک و خون و میته 24ـ در وزن خیانت کردن 25ـ هجرت به جایی که انجام وظیفه دینی ممکن نیست 26ـ کمک به ظالم 27ـ اعتماد به ظالم 28ـ حبس حقوق مردم 29ـ دروغ 30ـ تکبّر 31ـ اسراف 32ـ خیانت به امانت 33ـ غیبت 34ـ سخن چینی 35ـ سرگرمی به لهو و لعب 36ـ سبک شمردن حج 37ـ ترک نماز 38ـ ندادن زکات 39ـ اصرار بر گناهان کوچک.(4)
1 نساء ایه 31
2 اصول کافی، کلینی، ج 2، ص 352
3 (سفينه البحار، شيخ عباس قمى، ماده خلص).
4(امام خمینی، تحریرالوسیله، ج 1، ص 274)
دیدگاه جدیدی بگذارید