پاسخ:
بدعت در لغت عبارت است از: تازه، نو، جزء نوى كه بى سابقه و بدون الگو درست شده باشد(1)
ولى بدعت در شرع، از نظر اصطلاح فقها به نوآورى گفته مى شود كه در شريعت نباشد اعم از اينكه اين نوآورى فعل، يا كلام و عقيده باشد.
پس هر نوع انديشه نو، فعل نو، كلام نو، كه در شريعت نيست و وارد شريعت كنيم و بگوييم خدا فرموده و حال اينكه در شريعت دليلى و ريشه اى ندارد بدعت مى باشد رسول خدا(صلى الله عليه وآله) فرمود: «من أحدث فى أمرنا هذا ما ليس منه فهو رد»(2)(کسی که در امر دین چیزی که از آن نیست وارد کند پس آن مردود است .)
مشركان روزى خدا را به دو قسمت حلال و حرام تقسيم مى كردند. خدا آنان را چنين نكوهش مى كند
«پس واى بر آنهايى كه كتاب را به دست خود مى نويسند تا سود اندكى ببرند. مى گويند كه از جانب خدا نازل شده است پس واى بر آن ها از آنچه با دست خود نوشته اند و واى بر آن ها از آنچه به دست مى آورند».
خداوند متعال در نكوهش رهبانيت مى فرمايد:
«در دل كسانى كه از از او ] عيسى [ پيروى كردند رأفت و رحمت قرار داديم و رهبانيتى كه به بدعت آورده اند و ما بر آن ها مقرر نكرده ايم، اما در آن خشنودى خدا را مى جستند، ولى حق آن را رعايت نكردند. ما از آن ميان به كسانى كه ايمان آورده بودند پاداش داديم ولى بسيارى از آن ها نافرمان بودند.
( اتخَذُواْ أَحْبَارَهُمْ وَرُهْبَانَهُمْ أَرْبَابًا مِّن دُونِ اللّهِ وَالْمَسِيحَ ابْنَ مَرْيَمَ وَمَا أُمِرُواْ إِلاَّ لِيَعْبُدُواْ إِلَهًا وَاحِدًا لاَّ إِلَهَ إِلاَّ هُوَ سُبْحَانَهُ عَمَّا يُشْرِكُونَ) (6)
قرآن يهوديان و مسيحيان عصر رسالت را نكوهش مى كند و مى گويد كه آنان علماء دينى خود را خداوند گاران خويش ساخته اند
در روایات هم به مساله بدعت پرداخته شده ومورد نکوهش قرارگرفته است :
مسلما مقصود از « شَرُّ الاُمور مُحدثاتها» هر نوآورى در هر رشته اى نيست، بلكه به قرينه ماقبل و مابعد، آن نوآورى بى سابقه اى است كه مربوط به دين باشد، در حالى كه دردين از آن خبرى نيست.
در روايتى ديگر خبر از وجود كذاب ها و كسانى كه بر پيامبر اكرم(صلى الله عليه وآله وسلم) دروغ بسته اند مى دهند و مى فرمايند:
واما اینکه بدعت گزاران درآخر الزمان چه ویژگی هایی دارند و برخورد با آنهاچگونه بایدباشد ، در روایات تا جایی که بنده دیده ام به مساله ای به نام بدعت گذاران آخرالزمانی برخورد نکردم اما مساله ی بدعت یک مساله ای است که بر طبق آیات و روایات که ذکر شد تکلیف آنان روشن شده است حال چه از مسلمانان باشند یا اهل کتاب ، چه در زمان پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) باشند و چه اخیرا و در زمان ما .
و از آنجا که در تعریف بدعت عرض کردیم که "به نوآورى گفته مى شود كه در شريعت نباشد اعم از اينكه اين نوآورى فعل، يا كلام و عقيده باشد"در برخورد با این افراد باید بصورت مستند ومستدل با آنان برخورد نمود "تفاوت نمیکند در چه زمانی صورت بگیرد لذا طبقه بندی خاصی برای بدعت گذاران که آخرالزمانی باشند یا خیر ، ظاهرا متصور نیست. .
از طرفی هم برای جلوگیری از نسبت دادن هر نوآوری به بدعت ،استاد سبحانی می فرمایند :"مطالبى مى تواند بدعت باشد كه به شريعت و به خدا و پيامبر او نسبت داده شود. ولى مسايلى كه به دين نسبت داده نشود، بدعت نيست، حتى اگر حليت آن براى ما مشخص نباشد."(10)
بنابراین باید دقت نمود که هر نوآوری را بدعت ندانیم .
منابع:
(1)- فراهيدى خليل بن احمد، العين، ج2، ص54; طريحى، فخر الدين، مجمع البحرين، ج4، ص299
(2)- مسلم، الصحيح،ج 5، ص 133، كتاب الأقضية، باب 8; احمد ابن حنبل، مسند أحمد، ج 6، ص 270.
(3) يونس / 59
(4) بقره / 79
(5) حديد / 27
(6) توبه / 31
(7) احمد ابن حنبل، مسند أحمد، ج 3، ص310،
(8) مغنيه، محمد جواد، تفسير الكاشف، ج 2، ص 274
(9) آیت الله سبحانی طی مقاله ای مفصل که بخشهایی از آن در بالا تقدیم شد ، به بررسی مساله بدعت در قرآن و احادیث پرداخته اند .که جهت مطالعه میتوانید به پایگاه اطلاع رسانی معظم له مراجعه نمایید .
(10) پیشین
http://www.askdin.com/showthread.php?t=55800&p=948952&viewfull=1#post948952