با سلام و احترام
بحث از نحوست یا سعادت روزها یا زمان ها بحثی طولانی و دامنه دار است و با توجه به اینکه اصل این بحث در قران و روایات آمده است اما ضابطه خاصی برای تعیین آنها بیان نشده است نیازمند تعمق و اندیشه ورزی بیشتری است. از این رو نمی توان به سادگی درباره این مساله قضاوت نمود و در یک بحث مختصر ملاکها و معیارهای تشخیص نحوست یا سعادت زمان ها را مشخص نمود. لذا انچه در این مختصر قابل بیان است چند نکته مهم و اساسی است که از نگاه صاحب نظران قرانی و روایی قابل ارائه است و در کتب تفسیری و روایی بدان پرداخته شده است که عبارتند از:
1. اصل این مساله در قران و روایات آمده است.
2. ساعات و روزها و ماه ها و سال ها و بازهای زمانی به طور کلی دارای تفاوت هایی هستند هر چند به طور دقیق نتوان آنها را مشخص کرد. زیرا در آموزه های دینی برخی زمانها مانند شب های قدر مقدس و مهم تلقی شده است و برخی زمانها نامقدس و نامبارک بیان شده است. لذا اصل تفاوت بازه های زمانی قابل پذیرش است.
3. از منظر علامه طباطبایی (ره) بحث فوق از نظر عقلی، قرانی، روایی قابل بررسی است.[1]
4. از نظر علامه طباطبایی به طور طبیعی زمان ها با یکدیگر تفاوتی ندارند و نمی توان برای تفاوت آنها به طور عقلی و به صورت مشخص اقامه برهان کرد.[2]
5. بین نحس یا مبارک بودن زمانها با حوادثی که در آنها اتفاق افتاده است رابطه وجود دارد.[3]
6. اما در سنت، روايات بسيار زيادى در باره سعد و نحس ايام هفته و سعد و نحس ايام ماههاى عربى و نيز از ماههاى فارسى و از ماههاى رومى رسيده، كه در نهايت كثرت است، و در جوامع حديث نقل شده، و در كتاب بحار الانوار احاديث زيادى از آنها نقل شده، و بيشتر اين احاديث ضعيفند، چون يا مرسل و بدون سندند، و يا اينكه قسمتى از سند را ندارند، هر چند كه بعضى از آنها سندى معتبر دارد البته به اين معنا كه خالى از اعتبار نيست.[4]
7. در عدهاى از اين روايات آمده كه براى دفع نحوست اين ايام بايد به خدا پناه برد. يا روزه گرفت يا دعا كرد، يا مقدارى قرآن خواند، و يا صدقهاى داد، و يا كارى ديگر از اين قبيل كرد.[5]
8. روایات در باب نحوست و سعادت ایام و زمانها به دسته های چندگانه ای تقسیم می شوند و هر یک را باید به صورت جداگانه مورد بررسی و ارزیابی قرار داد و نمی توان با یک ضابطه درباره همه آنها قضاوت کرد.[6]
9. مساله نحوست ماه صفر را نیز در همین راستا باید مورد ارزیابی قرار داد.
10. تشخیص روایات صحیح از ضعیف روند خاص خود را دارد اما به نظر می رسد با توجه به گستردگی موضوع، اثبات صحت روایت از لحاظ سندی یا متنی نیز نمی تواند برخی از ابهامات این مساله را برطرف سازد زیرا موارد نقض فراوانی دارد و برخی از مسائل در این باب به نحوی است که قابل راستی آزمایی نیست لذا نمی توان به یک قرار مشخصی دست یافت. لذا احتمالات مختلف در جمع بندی مباحث نحوست و سعات همچنان به قوت خود باقی خواهد ماند.
همانطور که اشاره شد این مساله یک بحث دامنه داری است که برای آگاهی از تفصیل بیشتر به ترجمه تفسیر المیزان ج 19 ص 115 و تفسیر نمونه ج 23 ص 41 مراجعه شود.
[1] . ترجمه تفسير الميزان ، ج19 / 115.
[2] . همان.
[3] . همان، ص 116.
[4] . همان، ص 117.
[5] . همان.ص 119.
[6] . همان، ص 123.
http://www.askdin.com/showthread.php?t=60869&p=950763&viewfull=1#post950763