با عرض سلام و ادب
وجود و شهرت یکی از فرزندان امام هادی(ع) بنام جعفر به کذّاب از مشهورات تاریخی است و در منابع متعدد روایی و تاریخی از جعفر کذّاب و ویژگی های اخلاقی و پیروان او بحث شده است و جای شک و تردید نیست.
وجه تسمیه جعفر به کذّاب هم این بود که وی به دروغ ادعای امامت کرد.جعفر پس از شهادت امام هادی (ع) ادعای امامت کرده و می گفت: "امام مردم من هستم نه برادرم ( امام عسکری (ع))" ، و به همین منظور نزد خلیفه وقت رفت و گفت: "بیست هزار اشرفی برای تو می فرستم و از شما خواهش دارم که فرمان دهی تا بر مسند امامت بنشینم و این مقام از برادرم سلب گردد."[1] ولی حضرت امام حسن عسکری (ع) اجازه هیچ‌گونه خودنمایی را به او نداد تا این که پس از شهادت امام حسن عسکری (ع) و آغاز غیبت صغرای امام مهدی(عج)، او باردیگر فرصت یافت تا ادعای امامت کند و با دروغ، جمعی را به گمراهی بکشاند و از این رو به جعفر کذّاب شهرت یافت.
حضرت امام سجاد (ع)درباره ملقب شدن امام ششم به «صادق» فرمود: «از نسل پنجم او مردی به نام جعفر متولد می‌شود که به دروغ ادعای امامت می‌کند، و نامش جعفر کذّاب است، از این رو به امام ششم، جعفر صادق لقب داده اند.»[2]
آیا جعفر بعدها توبه کرد؟
مورخین درباره عاقبت کار جعفر بن علی دو نظر دارند. عده‌ای بر این باورند که وی تا پایان زندگی بر دعوی دروغین خود پای فشرد و همچنان خود را امام می‌دانست، اما برخی دیگر می‌گویند که وی از دعوی خود دست کشید و توبه کرد، و شیعیان نیز نامش را از جعفر کذّاب به جعفر تائب برگرداندند.
در روایتی از محمد بن عثمان عمری، نائب خاص امام زمان (ع)، آمده است که امام دوازدهم در توقیعی کار و راه جعفر را به کار برادران یوسف همانند کرده‌اند[3].
برخی این عبارت را تفسیر کرده‌اند به اینکه جعفر همچون برادران یوسف در نهایت توبه کرده است[4] و از این رو وی را توّاب لقب داده‌اند[5]؛
اما، به نظر می‌رسد مراد امام در توقیع مزبور، سابقه‌دار بودن گمراهی در فرزندان انبیا و اولیا بوده است.[6]
جعفر عمر کوتاهی داشت و سرانجام در سال 271 قمری در سامراء درگذشت.
پی نوشتها:
[1] قمی، حاج شیخ عباس، منتهی الآمال، ج 2، ص 261 و باب سیزدهم در فصل پنجم.
[2] دایرة المعارف تشیع، ج 5.
[3]. دایرة المعارف تشیع، ج 5؛ قاموس الرجال، ج 2؛ المعارف و المعاریف، ج 2؛ دایرة المعارف الشیعیة العامه، ج 7.
[4]. کمال‌الدین، ج ۱، ص۴۸۳-۴۸۴. رجال کشی ج ۱، ص۲۹۰. بحارالانوار ج۵۰، ص۲۲۷.
[5]. علی‌بن محمد العلوی، المجدی فی انساب‌الطالبیین ص۱۳۰.طبقات اعلام الشیعة قسم۲، ص۵۱۹.
[6]. الفصول العشرة فی‌الغیبة، ص۶۲. رجال کشی ج ۱، ص۱۰۷.
http://www.askdin.com/showthread.php?t=29469&p=387366&viewfull=1#post387366