پرسش:
آیا تلقین دادن به میت فایده ای برای او دارد و متوجه آن می شود؟
پاسخ:
به طور قطع آنچه که مرده را در برابر هرگونه پرسشی از جانب نکیر و منکر بیمه و از هر تلقینی کفایت می کند، عمل نیک اوست.در روایات فراوانی وارد شده است که اعمال نیک مرده در صورت های زیبا مجسم شده به یاری کسی که از دنیا رفته می شتابند و بر عکس، اعمال زشت به صورت های مهیبی در خواهند آمد.در نتیجه آن چیزی که همراه میت به داخل قبر و از آن جا به سرای باقی می رود، عمل اوست.
و اما از جمله تشریفاتی که لازم است برای شخص مرده صورت گیرد تلقین اوست که می تواند نشانه ای از آگاهی دادن به میت باشد تا از وحشت، زبانش بند نیاید و نترسد .خدای متعال به برکت تلقین، همراه با اعمال خوب میت، او را از هراس سوال نکیر و منکر در امان می دارد.
و اما در باره پرسش مطرح شده پاسخ را این گونه آغاز می کنیم:
تلقین شخص از دنیا رفته لزوما به آنچه در کتاب شریف مفاتیح الجنان نوشته شده است،منحصر نیست. بلکه در دیگر کتاب های دینی و روایی به شکل مفصلی به این موضوع پرداخته شده است.
از جمله آداب مورد سفارش دین که هنگام دفن میت انجام می گیرد، تلقین وی به دست شخصی آگاه است.
شخصی که از دنیا رفته، روح وی جدا از جسدش در برزخ به زندگی خود ادامه می دهد و اوست که باید تلقین شود و ما چون از عالم برزخ و غیب اطلاعی نداریم از کیفیت پاسخ مرده اطلاعی نداریم.
اضافه بر این،بیان کردیم مهم عمل نیک شخص از دینا رفته است که باعث نجاتش از وحشت می شود. با این حساب، مرده ای اعمال خوبی داشته باشد حتی اگر تلقین هم نشود،اعمالش او را یاری خواهند کرد.
نوشته اند:
بايد تلقين به وسيله كسى كه از اهل يقين است و نيز به نيّت اينكه جواب دو فرشته پرسش كننده در قبر است، صورت بگيرد، تا اينكه خداوند- جلّ جلاله- به رحمت خويش به واسطه همين تلقين، ميّت را از سؤال منكر و نكير كفايت فرموده و او را خشنود و چشم روشن گرداند.سپس خشت روى قبر چيده و بگويد:
خداوندا، با او ارتباط برقرار كن و از تنهايى نجاتش بده، و مونس وحشت و احساس تنهايی اش باش، و بر غربت او رحم آر، و از رحمت خويش چنان رحمتى به سوى او گسيل بدار، كه از رحمت غير تو بى نياز گردد، و با كسانى كه دوست شان می داشت محشور فرما.(1)
اما این که حکمت تلقین چیست و نیز نحوه و فایده آن چگونه است،به بیان معصوم سلام الله علیه مراجعه می کنیم.
معصومین سلام الله علیهم اجمعین فرمودند: مستحب است،نزدیک ترین شخص به میت،بعد از پایان یافتن مراسم دفن وقتی که همه اطرافیان متفرق شدند، بالای سر قبر حاضر شده با صدای بلند مرده مورد نظر را تلقین کند.
به همین جهت امام صادق سلام الله علیه فرمود: سزاوار است بعد از بازگشتن مردم از سر قبر، ولىّ ميت بماند و دو دستش را روى خاك قبر گذارده و با صداى بلند براى ميّت تلقين بخواند و وقتى چنين نمود،اين تلقين از سؤال در قبر كفايت می كند.(2)
تلقین کننده در داخل قبر، میت را به اقرار به توحید و رسالت پیامبر صلوات الله علیه و حقانیت دین آگاه می کند و با این نوع تلقین او را به سخن می آورد.
نتیجه این که هدف از پاسخ دادن شخص مرده به تلقین کننده این نیست که زندگان بفهمند..زیرا جسد بی جان سخن نمی گوید. بلکه موضوع در آگاهی شخص از دنیا رفته است که تلقین کننده با احضار روح وی، او را به فهم کلمات نورانی تلقین آگاه می کند و از وی اعتراف می گیرد.و الله العالم.
پی نوشت ها:
1.م ر، ادب حضور، ترجمه کتاب فلاح السائل سید ابن طاووس، قم،انتشارات انصاری،سال 1380 خورشیدی،چاپ اول، ص 162
2. شیخ صدوق،علل الشرایع،ترجمه ذهنى تهرانى سید محمد جواد،قم،انتشارات امیر المومنین،سال 1380 خورشیدی،چاپ اول، ج1، ص 967
دیدگاه جدیدی بگذارید