سؤال:
لطفاً این اصطلاحات قرآنی (ترتیل، تفسیر، تأویل، تلاوت، تجوید) را تعریف کنید و فرق آن ها را با هم بیان نمایید.
پاسخ:
تعریف ترتیل: خواندن قرآن به صورت شمرده و با تأنّی، همراه با تدبّر در معانی آیات.
بنابر این قرآن به هر سرعتی که خوانده شود، نهایتاً نباید از چارچوب «ترتیل» خارج گردد.
قرائت آیات قرآن همراه با رعایت اصل «ترتیل» سه مرتبه دارد: (روش های سه گانه قرائت ترتیل )
1. تحقیق: خواندن قرآن با حداکثر آرامش و تأنّی. در بین عرف مردم، این نوع به نام قرائت یا قرائت مجلسی معروف است.
2. تدویر: قرائت با سرعت متوسط. این همان روشی است که در میان مردم به ترتیل مشهور شده است.
3. تحدیر: خواندن قرآن با سرعت زیاد. (1)
تعریف تجوید: ادای صحیح هر حرف از مخرج خود همراه با رعایت صفات و احکام آن حرف.
_ مخرج حرف به معنای محل تلفظ و ادای حرف در دستگاه تکلّم است.
_ صفات حروف به ویژگی هایی گفته می شود که همیشه با آن حرف همراه است. به عبارت دیگر صفات و ویژگی هایی که هر یک از حروف
به تنهایی و بدون ترکیب در کلمه پیدا می کنند؛ همچون صفات استعلاء، اطباق و قلقله
_ احکام حروف به ویژگی هایی می گویند که از ترکیب حرف با حروف یا حرکات دیگر به دست می آید. مانند تفخیم، ترقیق، مد، ادغام و اخفاء. (2)
بنا بر این تا این جا دو مطلب مشخص شد: ترتیل و تجوید
در رابطه با کلمه تلاوت، تلاوت تعریف خاص علمی ندارد و در بین مردم برای همه روش های سه گانه قرائت (تحقیق، تدویر، تحدیر) کلمه تلاوت
عنوان می شود.
_ در رابطه با فرق تأویل و تفسیر به لینک زیر مراجعه کنید.
http://www.askdin.com/thread1299.html
http://www.askdin.com/thread265.html
منابع:
(1) موسوی بلده، سید محسن،حلیة القرآن، سطح 2، ص 17تا 19.
(2) قاسمی، علی، تحسین التلاوة، ص 17.